SOYUTLAMA VE ÖZDEŞLEYİM BAĞLAMINDA LOISE BOURGEOIS’NIN ÇALIŞMALARI

Yıl 2020, Sayı: 35, 93 - 101, 25.03.2020

Firdevs Sağlam

Öz

Sanatta
oluşan üsluplar, bunların oluşma biçimi ve nedenleri geçmişten günümüze farklı
etkenlere dayandırılarak açıklanmıştır. Bunlar arasında Wilhelm Worringer’in
Soyutlama ve Özdeşleyim isimli tez çalışması dikkat çekicidir. Worringer, tüm
sanat tarihini bu kavramlarla açıklama eğilimine girer. Bunun nedeni ise,
sanatın ancak psikolojik olarak açıklanabileceğini düşünmesidir.

Bu
çalışma, soyutlama ve özdeşleyim kavramlarından yola çıkılarak oluşturulmuştur.
Çalışmanın amacı, soyutlama ve özdeşleyim kavramlarını incelemek ve Louise
Bourgeois’nın çalışmalarını bu kavramlar bağlamında değerlendirmektir. Çalışma
nitel bir araştırma olup; betimsel-tarama yöntemiyle yapılandırılmıştır.
Bilgiler literatür taraması yoluyla toplanmıştır. Çalışmanın sonucunda; soyutlama
ve özdeşleyim kavramları bağlamında Louise Bourgeois’nın eserleri teknik ve
içerik bakımından değerlendirilmiştir.

Bourgeois
sanat yaşamı boyunca farklı sanat hareketlerinde yer almış ve farklı
disiplinlerde çalışmalar üretmiştir. Geçmiş yaşantıları ve bu yaşantılarda yer
eden duygusal ve psikolojik olgular sanatçının çalışmalarında, yeniden
üretilerek izleyiciye sunulmuştur. Bu çalışmalar aracılığıyla izleyici benzeşim
kurma yolu ile yalnızca sanat yapıtı değil öznenin kavranmasında düşünce ve davranışların
anlamlandırılması gibi süreçlere dâhil olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Soyutlama, Özdeşleyim, Wilhelm Worringer

Kaynakça

• Aksoy, Ö. (2010). Biçimlendirme. İstanbul: Yem Yayınları.Alaca, I. V. (2008), Louise Bourgeois’nın Sanatının Kronolojik Dönüşümü. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 1-16.Arnheim, R. (2007). Görsel Düşünme, çev. Rahmi Öğdül, İstanbul: Metis Yayınları.Atalay, R. (2007). Brancusi’nin Özelinde Heykel Sanatında Soyutlama. Anadolu Sanat Dergisi, 18, 101-106.Aytekin C. A. ve Bahadır A. (2019). Postmodern Sanatta Yaşam Hakkında Bilinenlerin Yapıbozuma Uğratılması ve Yeniden Kurma Olarak Otobiyografi. International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art (JIIA), 4 (7), 45-61.Burge, C. M. (2005). Disagreeable objects: the sculptural strategies of Louise Bourgeois Yayımlanmamış Doktora Tezi, Londra: London Üniversitesi.Baudrillard, J. (2010). Sanat Komplosu Yeni Sanat Düzeni ve Çağdaş Estetik, çev. Elçin Gen ve Işık Ergüden, İstanbul: İletişim Yayınları.Gençaydın Z. (1997). Soyut Sanat Düşündürür. Art Décor Dergisi. 4 (38), 203-207.Hartmann, N. (2010). Ontolojinin Işığında Bilgi, çev. Harun Tepe, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.Hegel, G.W.F. (2003).Tarihte Akıl, çev. Önay Sözer. İstanbul: Kabalcı Yayınları.Karacan, N. (2008), “Heykel Sanatında Çağdaş Kavramlar” Söyleşileri, Karayağmurlar, B. (1993). Sanatsal Yaratıcılıkta Soyutlama ve Günümüz Sanatındaki Yeri. Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Bourgeois, L. vd. (1994). The Locus of Memory, Works 1982-1993: Exhibition. Brooklyn Museum.Kuspit, D. (1993), The New Subjectivism: Art in the 1980’s. New York: Da Capo Press, May, R. (2001). Yaratma Cesareti, ç. Alper Oysal, İstanbul: Metis Yayınları.Mitcheson, K. (2015). Louise Bourgeois’ Technologies of the Self. Journal of Aesthetics and Phenomenology, 2(1), 31-49.Plehanov, G. ve Freville, J. (1974). Sosyalist Gözle Sanat ve Toplum, çev. Asım Bezirci. İstanbul: May Yayıncılık.Sabatini, F. (2007). Louise Bourgeois: an Existentialist Act of Self-Perception. Nebula, 4(4), 1-11.Sánchez-Guzmán, E. S. (2012). How to Read the Louıse Bourgeoıs’work from The Performatıvıty?. Review of Artistic Education, (03+ 04), 152-161.Sesigür, A. (2011). Çağdaşlaşma Sürecinde Sanatçı Nesne İlişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Sullivan, S. N. (2016). I am Louise's Inflamed Sense of Rejection: A Psychoanalytic Exploration of Louise Bourgeois' The Destruction of the Father. Yayımlanmamış Doktora Tezi. ABD, Ohio: Kent State Üniversitesi.Şener, Ş. (2010). 20. Yüzyıl Soyutlama Sürecinde Geometrik Biçimlemenin Türk Resim Sanatına Yansıması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü.Tunalı, İ. (1980). Soyut Sanat Üzerine Psikolojik Bir Temellendirme. Sanat Çevresi Dergisi, 26, 24-25.Tunalı, İ. (2004). Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi.Tunalı, İ. (2012). Sanatın Psikolojik Anlamı ve Worringer'in Üslup Analizi. İstanbul Üniversitesi Felsefe Arkivi Dergisi, (19), 11-20.Ulaş, S. E. ve Güçlü, A. B. (2002). Felsefe sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.Worringer, W. (1985). Soyutlama ve Özdeşleyim, çev. İsmail Tunalı, İstanbul: Remzi Kitabevi.Wye, D. (2017). Louise Bourgeois: An Unfolding Portrait: Prints, Books, and the Creative Process. New York: Museum of Modern Art.Yılmaz, B. (2013). 'Belirsizlik' Kavramı ile Soyut Sanat İlişkisi Üzerine Görsel Çözümlemeler. Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Çalışması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• İnternet Kaynakları Cotter, H. (2010). Louise Bourgeois, Influential Sculptor, Dies at 98. The New York Times, 31.https://www.krakowwitkingallery.com/stuff/contentmgr/files/1/2e18e21bb98e9ae7ce7e900466d3f57d/document/bourgeois_nytimes_obit_05_31_15.pdf, Erişim Tarihi: 05.10.2019.
• Görsel Kaynaklar Görsel 1. Louise Bourgeois, 1974, Babanın Yok Edilişi, Enstelasyon https://louise-bourgeois.tumblr.com/post/101728331938/destruction-of-the-father-1974-louise, Erişim Tarihi: 05.10.2019.Görsel 2, Louise Bourgeois, 1974, Babanın Yok Edilişi, Enstelasyon, https://louise-bourgeois.tumblr.com/post/101728331938/destruction-of-the-father-1974-louise, Erişim Tarihi: 05.10.2019.Görsel 3. Louise Bourgeois, 1989, İsimsiz (Ayak ile), Yontu, Pembe su mermeri, https://www.google.com/imgres?imgurl=https://i.pinimg.com/originals/9d/53/e6/9d53e6a1acdd184a19491fdedb7c3955.jpg&imgrefurl=https://www.pinterest.com/pin/522558362987079338/&h=1000&w=1427&tbnid=5bK9Fhid2YWYvM&tbnh=188&tbnw=268&usg=K_eJ4jkZEP_hzG2OGBpxQGieohC8M=&hl=tr&docid=T9lothXTepRJKM , Erişim Tarihi: 05.10.2019.Görsel 4. Louise Bourgeois, Hücre (Choisy), 1990-93, karışık teknik, https://www.wsws.org/en/articles/2009/01/bour-j14.html , Erişim Tarihi: 09.10.2019.