MASKOTLARIN GÜNCEL GRAFİK TASARIM ÜRÜNLERİNDE KULLANIM ÖRNEKLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Sayı: 36, 197 - 216, 24.10.2020

Şadi Karaşahinoğlu , Serkan Vural

https://doi.org/10.47571/ataunigsfd.772411

Öz

Endüstri devrimi ve sonrasında ortaya çıkan tüketim toplumunda pazarlama faaliyetleri açısından, rakiplerden ayrılma noktasında markalı ürün ve hizmetlerin yaratılması bir gereklilik haline dönüşmüştür. Bu süreçte bazı firmalar markalarıyla özdeşleştirilebilecek maskot tasarımları kullanma yoluna gitmişlerdir. Tarihsel olarak bakıldığında bazı maskotların marka değerlerine önemli katkılar sağladığı uzun yıllar kullanıldığı, bazılarının ise markaya bir fayda sağlayamadan kısa sürede ömürlerini tamamladıkları görülmektedir. Hayvan, insan, robot gibi pek çok farklı figürün maskot tasarımlarında yer alabildiği; bazı çağrışım ve mesajların tüketicilere maskotlar aracılığıyla kolaylıkla iletilebildiği bilinmektedir. Güç, hız, zekâ, temizlik, sağlık, enerji benzeri kavramlar bazı durumlarda maskotlar yardımıyla sembolize edilebilmektedir. Bu nedenle maskotların reklam mecralarında kullanımı, grafik tasarım ürünleri açısından da oldukça önemli bir konuyu teşkil etmektedir.
Çalışmada nitel araştırma ve betimsel analiz yöntemleri çevresinde örnek incelemesi yapılmış; kısaca maskot tasarımlarının tarihsel sürecinden bahsedilerek; maskot kullanımına yer veren güncel pazarlama ve reklam materyallerinin grafik tasarım açıdan değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Tasarım örneklerindeki maskotlar yerleşim planı (layout), görsel öncelik düzeni (hiyerarşi) gibi grafiksel temeller üzerinden analiz edilmeye çalışılmıştır. Genel olarak tanınırlıkları yüksek olan maskot karakterlerin, grafik tasarım ürünlerinde daha sık ve tasarım yüzeylerinde daha büyük oranlarda kullanılabildiği gözlemlenmiştir.
 

Anahtar Kelimeler

Grafik Tasarım, Maskot Tasarımı, Reklamcılık, Ambalaj Tasarımı

Kaynakça

• Aaker, A. D. (2018). Güçlü Markalar Yaratmak. (Çev. Erdem Demir). İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Aktuğlu, K. I. (2018). Marka Yönetimi Güçlü Başarılı Markalar İçin Temel İlkeler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Atıgan, F. (2017). Marka Yönetimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Becer, E. (2013). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Çengel, K. T. (2006). Marka Yönetiminde Hedef Tüketicilerin Maskot Kullanılan Markalı Ürünlere Yönelik Algısı Üzerine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi Ve Temizlik Ürünleri Sektöründe Bir Uygulama. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çokyaşar, D. (2019). Marka İletişiminde Maskot Kullanımının Marka Kişiliğine Etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Garcia M. (2011) Geico: Kash, Caveman, Gecko Does Congruıty Between A Brand and Trade Character Matter?. Thesis (Master), The Graduate School of The University of Florida.
• İlisulu, İ. T. (2011). Reklamlarda Yükselen Değer: Marka Maskotları. Erzurum: Atatürk Üniversitesi. Sanat Dergisi. Sayı: 20, s. 155-169.
• Kaputa, C. (2014). Çığır Açan Marka. (Çev. Fulya Çetin). İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Keller, L. K. (2013). Strategic Brand Management Building, Measuring, and Managing Brand Equity. Essex: Pearson Education Limited.
• Özcan, Ö. B. (2014). Hayvan Semboller Ve Marka Maskotlarında Kullanımı. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt: 11 Sayı: 27, s. 53-68
• Sevim, E. (2010). Gıda Grubu Markalarda Maskot Kullanımının İlköğretim Öncesi Çocukların Marka Farkındalığına Etkisi Üzerine Bir Pilot Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi). İstanbul üniversitei Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Tosun, B. N. ve Kalyoncu Ö. Z. (2014). Marka Farkındalığında Maskot Kullanımının Etkisi. Journal of Life Economics. Cilt 1. Sayı 2. s. 87-114.
• Uçar, F. T. (2019). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.