HEMŞİRELERİN HEPATİT B VE C VİRÜSLERİNDEN KORUNMAK İÇİN ALDIKLARI ÖNLEMLERİN BELİRLENMESİ

Yıl 2006, Cilt: 9 Sayı: 2, 45 - 56, 18.02.2010

Özlem Uçan Nimet Ovayolu Seda Torun

Öz

Günümüzde Hepatit B (HBV) ve
Hepatit C (HCV) enfeksiyonları önemini
korumaya devam etmektedir. Bu
enfeksiyonlardan korunmada diğer sağlık
çalışanlarına oranla hasta ile doğrudan ve
daha uzun süre temas halinde olan
hemşirelerin el yıkama, eldiven kullanımı,
enfekte atıkların imhası, dezenfeksiyon ve
serolojik testlerin önemi konusunda bilgi ve
uygulamaların yeterliliği çok önemlidir. Bu
doğrultuda araştırmamız, hemşirelerin
hepatit B ve C virüslerinden korunmak için
aldıkları önlemlerin belirlenmesi amacı ile
yapılmıştır. 290 hemşirenin katıldığı
araştırmada, hemşirelerin sosyo -
demografik özelliklerini, kurumların ve
hemşirelerin Hepatit B ve Hepatit C
virüslerinden korunmaya yönelik aldıkları
önlemleri içeren anket formu kullanılmıştır.
Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde
SPSS paket programı kullanılmış olup,
istatistiksel analizlerde yüzdelik ve ki – kare
testinden yararlanılmıştır. Araştırma
sonucunda hemşirelerin %49.9’unun
serolojik testi pozitif olan hastaların
atıklarının nasıl imha edildiğini bilmediği ve
%69.7’sinin de serolojik testlerini rutin
olarak yaptırmadığı saptanmıştır. Ayrıca
hemşirelerin çalıştığı kurumların hiçbirinde
yaralanmaya ilişkin bir protokol olmadığı
belirlenmiştir.
Bu bulgular doğrultusunda her
kurumda enfeksiyon kontrol komitesinin
kurulması, hizmet içi eğitim programlarına
ağırlık verilmesi ve sağlık çalışanlarının
evrensel önlemlere uyması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, Önlem, Hepatit B ve Hepatit C virüsü

Kaynakça

• Akgün S, Kısa A (1999). Başkent Üniversitesi Hastanesi Hemşirelerinin Hastane Enfeksiyonları ile İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma. Modern Hastane Yönetimi Dergisi. 3(5): 37-42.
• Albayrak M (2002). Kronik Hemodiyaliz Hastalarında Enfeksiyonların Yayılımının Önlenmesine Yönelik Tavsiyeler. Hemodiyaliz Seminerleri. Editör: Funda Türkmen, 1. Baskı. 297-353.
• Altındiş M, Beştepe G (2002). Hemşire ve Yardımcı Sağlık Personelinde Mesleksel Risk Faktörleri Araştırılması. Hastane Enfeksiyonları Kongresi Kitabı. 112.
• Berenguer M, Wright T (2002). Viral Hepatıtıs. Gasrointestinal and Liver Disease Editör: Mark Feldman, Lawrence s.friedman, Marvin H.Sleisenger. 7th Edition. Chapter 68. Volüme II. Saunders. 1285-1317.
• Çan G, Topbaş M, Kapucu M (2003). Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Kan ve İnfekte Vücut Sıvıları ile İlgili Bilgi ve Tutumları. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2: 91-95
• Çavuşoğlu H (2002). Çocuklarda Hepatit B’nin Yönetimi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 6(2):21-30.
• Demir A, Acar S (2000). Mesleki Risk Faktörleri, 1. Ulusal Klinisyen Hemşireler ve Ebeler Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı. 50-57.
• Demirtürk N (2003). Hastane Kaynaklı Bir Akut Hepatit C Olgusu. Viral Hepatit Dergisi. Viral Hepatitle Savaşım Derneği Yayını. 125-127.
• Erbay B, Korkmaz M ve Öztoprak N (2002). Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çalışanlarının Kan ve Vücut Sıvılarıyla İlişkili Yaralanmalarının Değerlendirilmesi. VI. Ulusal Viral Hepatit Sempozyumu.
• Erdem H, Pahsa A, Örmeci N (2003). Askerlerde HCV Enfeksiyonlarına Yönelik Bir İrdeleme. Türkiye Klinikleri. Gastroentero-Hepatoloji Dergisi 1-14(3): 173-176.
• Ergönül Ö (2004): Sağlık Çalışanlarının Sağlık Sorunları, http://www.ses.org.tr/1305/21.htm
• Ertem G, Tülek N, Oral B ve ark (2004). Sağlık Personelinde Gelişen Akut Hepatit C İnfeksiyonunda Kombine Tedavi: Bir Olgu Sunumu. Viral Hepatit Dergisi. 9(1):53-55.
• Görak G, Enc N, Yıldırım A ve ark (2001). Hemşirelerin Kan ve Vücut Sıvılarından Etken Geçişine Karşı Evrensel Önlemlere Yönelik Yaklaşımları. 1.Uluslararası ve 8. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kongre Kitabı. 280-283.
• Güleç M, Topbaş M, Kır T ve ark. (2001). GATA Eğitim Hastanesinde Görev Yapan Hemşirelerin Mesleksel Risk Faktörleri İle Karşılaşma Durumlaının Araştırılması. İnfeksiyon Dergisi 15(1):97-103.
• Kaçmaz B (2003). Ankara İlinde Hepatit B ve Hepatit C Enfeksiyonu Seroprevelansı. Viral Hepatit Dergisi. Viral Hepatitle Savaşım Derneği 8(2): 97-1001.
• Karadakovan A (2002). Hepatit B Enfeksiyonu ve Koruyucu Önlemler. Aile ve Toplum Dergisi 2(5):13-19.
• Karaoğlu L, Pehlivan E, Güneş G ve ark (2004). Malatya Merkez İlçede Yaşayan 1 – 3 yaş grubu çocuklarda hepatit Başı sonrası oluşan immün yanıtın değerlendirilmesi. http://www.dicle.edu.tr/~hlks/m60.htm.
• Ke-Qin H, Namgyal LK, Eric E et al (2004). Overweight and Obesity, hepatic steatosis, and progression of chronic hepatitis C: a retrospective study on a large cohort of patients in the United States. Journal of Hepatology 40(1): 147-154.
• Kocatepe K (2004): Hepatit B ve Korunma Yolları, http://www.jinekoloji.net/hepatitb.htm.
• Kölgelier S, Ertek M, Erol S ve ark (2003). Erzurum ve Çevresinde Hepatit C seroprevelansı. Viral Hepatitle Savaşım Derneği 8(3): 166-170.
• Köşgeroğlu N, Ayran Ü, Bahadır M (2003). Ameliyathanede Çalışan Hemşirelerde Kesici/Delici Aletle Yaralanma ve Tıbbi Yardım Alma Durumları. Hemşirelik Forumu Dergisi 6(6): 32-37.
• Köşgeroğlu N, Kaya D, Yılmaz H ve ark (2001). OGÜ Eğitim Araştırma ve Uygulama Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Hepatit Enfeksiyonları Sıklığı ve Aşılanma Durumlarının Belirlenmesi. Uluslararası VIII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kongre Kitabı 334-336.
• Kurt H, Battal İ ve ark (2003). Ankara Bölgesinde Sağlıklı Bireylerde HAV, HBV, HCV Seropozitifliğinin Yaş ve Cinsiyete Göre Dağılımı. Viral Hepatit Dergisi 8(2): 88-95.
• Kutlu T, Tümay G (1999). Çocukluk çağında C Hepatiti. Viral Hepatit Özel Sayı. İstanbul Tabip Odası Yayını 12(11-12): 1042-1043.
• Larson E.L (1995). APICH guideline for handwashing and hand Antisepsis in health care settings. Aim Infection Control 23:251269.
• Nair S, Perillo R (1996). Hepatitis B and D. Hepatology. Editör: David Zakım, Thomas D.Boyer. Saunders. Fourth Edition. II.
• Parlar S, Ovayolu N ve Bozkurt İ.A (2003). Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin El Hijyeni, Eldiven Giyme ve Antiseptik Kullanımı Konusundaki Bilgi, Tutum ve Uygulamaları. Hemşirelik Forumu Dergisi 6(4): 60-68.
• Rosenberg W (2002). Success in treating mild chronic hepatitis C: different outcomesnew guidelines?. European Journal of Gastroenterelogy&Hepatology 14:595-597.
• Sagmeister M, Renner E.L, Mullhaupt B et al (2002). Simulation of hepatitis C and based on mandatory reporting system. European Journal of Gastroenterelogy& Hepatology 14: 25-34
• Sencer Ö (2004). Afganistandaki Sağlık Sorunları ve Korunma Yolları Bilgi Broşürü, www.deik.org.tr/genel/200362015577 Afganistan-saglik.pdf.
• Sınırtaş M, Özakın C, Yılmaz E ve ark (2002). Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Personelinin Kan ile Bulaşan Enfeksiyonlar Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Ölçülmesi, Hastane Enfeksiyonları Kongresi Özet Kitabı. 92.
• Smyth C.M, Manning D.S, Byrne M.F et al (2002). Hepatitis C infection in plasmapheresis donors: an overlooked risk factor for transmission? European Journal of Gastroenterelogy&Hepatology 14: 891-892.
• Tucker D (2004). Hepatitis B, www.womens-health.co.uk/hepb.htm.
• Türkmen M (2004). Hepatit B Enfeksiyonu ve Korunma. www.cicibebe.net/yeniler 2/hepatit.htm.
• Uçkun T (2004). Hepatit, www.uçkunlabaratuvari.com/itm00051.htm.
• Uysal Ü, Ellidokuz H, Uçan E.S (2000). Dokuz Eylül Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Çalışanlarında KesiciDelici Cisim Yaralanma Sıklığı. 1.Ulusal Klinisyen Hemşireler ve Ebeler Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı. 26-27.
• Vural T, Köse D.E (2004). Sağlık Çalışanlarında İnfeksiyon Riski ve Korunma, 3. Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Kongresi. www.simad55.tripod.com/kitap2003/44.htm.
• Vural T (2004). Laboratuvar Kaynaklı İnfeksiyonlar ve Korunma Yolları, www.simad55.tripod.com/kitap 2002/031.pdf.