POSTPARTUM YORGUNLUK DÜZEYİ İLE UYKU VE BESLENMENİN YORGUNLUĞA ETKİSİ

Yıl 2008, Cilt: 11 Sayı: 4, 10 - 18, 19.02.2010

Nursel Alp Samiye Mete

Öz

Araştırma, postpartum ilk 24 saatte, 2. ve 4. haftalarda görülen yorgunluk düzeylerinin ve
uyku ile beslenmenin yorgunluğa etkisinin incelenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Araştırmaya; komplikasyonsuz vajinal doğum yapmış, tek ve canlı bir bebeğe sahip,
herhangi bir kronik hastalığı olmayan, hemoglobin, hemotokrit düzeyleri normal sınırlarda olan
olasılıksız örneklem yöntemi ile seçilen 50 anne alınmıştır.
Araştırma ilk 24 saatte; Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum
Servisinde; 2. ve 4. haftalarda annelerin evlerinde yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında,
kadınların sosyodemografık özelliklerini ve gebelik öyküsünü belirleyen soru formu; yorgunluğu
belirlemeye yönelik hazırlanmış "Yorgunluk İçin Görsel Benzerlik Skalası kullanılmıştır.
İlk 24 saatte, 2 ve 4. haftalarda yorgunluk ölçeğinden alınan puanların
değerlendirilmesinde tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi; beslenme, uyku ile yorgunluk
ve enerji arasındaki ilişkinin değerlendirilmesinde Mann-Whitney U testi kullanılmıştır.
Annelerin yorgunluk alt ölçeğinden ilk 24 saatte almış oldukları puan ortalaması 5.09; 2
haftada 4.31; 4. haftada 4.4S; enerji alt ölçeğinden ilk 24 saatte 2.50; 2.haftada 2.81; 4. haftada
2.82 olarak tespit edilmiştir.
Annelerin ilk 24 saatte 2. haftaya göre yorgunluklarının yüksek olduğu saptanmıştır
(p < 0.05). Annelerin enerjilerinin 2. ve 4. haftalarda ilk 24 saate göre arttığı tespit edilmiştir
(p < 0.05). İlk 24 saatte beslenme ile yorgunluk ve enerji puanları arasında anlamlı bir ilişki
saptanmamıştır (p > 0.05). İlk 24 saat. 2. ve 4. haftada uyku ile yorgunluk arasında anlamlı bir fark
bulunamamıştır (p > 0.05).

Anahtar Kelimeler

Postpartum dönem, postpartum yorgunluk, uyku, beslenme

Kaynakça

• Akgün N (1993). Egzersiz Fizyolojisi. 4. Basım. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 79- 93.
• Ardle WD, Katch VL, Katch FI (1996). Exercise Physiology, Energy, Nutrition and Human Performance. Fourth Edition, Williams & Wilkins A Waverly Company, United States, 350.
• Astran Per-olof, Rodahl K, Dahl HA et al. (2003). Physiological Bases of Exercise. Fourth Edition, United States, 453-475.
• Bialobok KM, Monga M (2000). Fatigue and Work in Pregnancy. Lippincot Williams & Wilkins. Inc. 12(6): 497-500.
• Bozoky I, Corwin EJ (2002). Fatigue as a Predictor of Postpartum Depression. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing 31(4): 436-443.
• Carpenito JL (1999). Hemşirelik Tanıları. Çeviren: Erdemir D, Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul, 386-387.
• Carty EM, Bradley C, Winslow W (1996). Women's Perceptions of Fatigue During Pregnancy and Postpartum. Clinical Nursing Research 5 (1):67-80.
• Gardner DL (1991). Fatigue Postpartum Women. Applied Nursing Research 4 (2):57- 82.
• Günay M, Cicilioğlu M (2001). Spor Fizyolojisi. Gazi Kitabevi, Ankara, 127-130.
• Lee KA, Zaffke M (1999). Longitudinal Changes in Fatigue and Energy During Pregnancy and Postpartum Period. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing 28:183-191.
• Mayberry LJ, Gennaro S, Strange L et al. (1999). Materaal Fatigue: implications of second stage labor nursing care. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing 28(2): 183-189.
• McQueen A (2003). Tridness and Fatigue in the Postnatal Period. Journal of Advenced Nursing 42 (5):463.
• Michael K (2002). Fatigue and Stroke. Rehabilitation Nursing 27(3): 89-103.
• Novak J, Broom M (1999). Matemal and Child Health Nursing. IX. Edition, Mosby Company.
• Taş H (1996). Erzurum'da Doğum ve Lohusalıkla İlgili Eski Adet ve İnançlar. Türk Halk Kültüründen Derlemeler, Türk Hava Kurumu Basımevi İşletmeciliği, Ankara, 204- 211.
• Troy NW, Dalgas-Pelish P (1997). The Natural Evolution of Postpartum Fatigue Among a Group of Primiparous Women. Clinical Nursing Research 6(2): 126-141.
• Troy NW A (1999). Comparison of Fatigue and Energy Levels at 6 Weeks and 14 to 19 Months Postpartum. Clinical Nursing Research 8(2):135-152.
• Troy NW, Dalgas-Pelish P (2003). The Effectiveness of a Self-Care İntervention for the Management of Postpartum Fatigue. Applied Nursing Research 16(1): 38-45.
• Taşkın L (2002). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. 4.Baskı, Sistem Ofset Matbaa- cılık, Ankara, 120:351-379.
• Wilmore JH, Costill DL (1999). Physiology Of Sport And Exercise. Human Kinetics. Campaign 145-152.
• Yaltkaya K, Balkan S, Oğuz Y (1996). Nöroloji Ders Kitabı. Genişletilmiş 2. Baskı, PalmeYayıncılık, Ankara, 239-253.
• Yurtsever S (1999). Kronik Böbrek Yetmez- liği Nedeniyle Hemodiyaliz Uygulanan Bireylerde Yorgunluğun Değerlendirilmesi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Hacettepe Üni- versitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.