İNFERTİL ÇİFTLERİN YAŞADIKLARI SORUNLAR ve HEMŞİRELİK YAKLAŞIMI

Yıl 2008, Cilt: 11 Sayı: 4, 112 - 121, 19.02.2010

Emre Yanıkkerem Oya Kavlak Ümran Sevil

Öz

İnfertilite, yüksek prevelansta görülmesi ve infertil çiftlerin yaşadığı problemler nedeniyle
ülkemiz ve diğer gelişmekte olan ülkeler için önemli bir halk sağlığı problemidir. İnfertilite
evlilikte boşanmalara yol açabilen sorunlara neden olabilmektedir. Kadınlar sık olarak infertil
olmaktan utanç duymaktadırlar. Çocuk sahibi olamama psikolojik rahatsızlıklara da yol
açmaktadır. Birçok infertil çift yardımcı üreme tekniklerine başvurmaktadır. Yardımcı üreme
teknikleri ile doğan birçok çocuk normal olmasına rağmen, olumsuz gebelik sonuçları riskinde
artış bulunmaktadır. Yardımcı üreme teknikleri sonucu doğan bebeklerin %30’undan fazlası ikiz
ya da çoklu gebelik(üçüz veya daha fazla) ve yarıdan fazlasında çoklu gebelik sonucu pramatürite
komplikasyonları bulunmaktadır. Bu makale, infertil çiftlerin yaşadıkları sorunları sosyo-kültürel,
psiko-sosyal, ekonomik, biyolojik ve etik açıdan tanımlamayı amaçlamaktadır

Anahtar Kelimeler

infertilite, infertil çiftler, yardımcı üreme teknikleri

Kaynakça

• Ak G (2001). İnfertil çiftlerin depresyon durumları ve başa çıkma yollarının incelen- mesi. Yayınlanmış Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Aksu MF, Çepni İ (1997). Üremeye yardım- cı tedavi yöntemleri. İstanbul Jinekoloji ve Obstetri Dergisi 1:5-16.
• Akyüz A (2001). IVF tedavisinin sonucuna adaptasyonda hemşirelik. Doktora tezi, TC Genelkurmay Başkanlığı, Gülhane Askeri tıp Akademisi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Baor L, Bar-David J, Blickstein I (2004). Psychological resource depletion of parents of twins after assisted versus spontaneous reproduction. International Journal of Fertility And Women's Medicine 49: 13–18.
• Beji NK (2001). Doğurganlıkla ilgili sorunlar ve hemşirenin değişen rolü. İnfertilite sorunu, yardımcı üreme teknikleri ve hemşirelik yaklaşımı (ed. Beji NK), İstanbul. 1-7.
• Britt DW, Risinger ST, Mans M et al. (2003). Anxiety among women who have undergone fertility therapy and are considering multifetal pregnancy reduction: trends and implications. Journal Maternal Fetal Neonatal Medicine 13:271–278.
• Boxer AS (1996). Infertility and sexual dysfunction. Infertility and Reproductive Medicine Clinics of North America 7(3):565- 73.
• Can G (2005). Yardımcı üreme tekniklerine başvuran kadınların anksiyete ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Mezuniyet tezi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, Bornova, İzmir
• Çağlar B (2005). İnfertil olgularda gonodot- ropinli süperovulasyon siklusları ile klomifen sitratlı minimal sitimulasyon sikluslarının sonuçları. Uzmanlık tezi. TC Sağlık Bakan- lığı Bakırköy Doğumevi Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim Hastanesi, İstanbul.
• Collins J, Graves G (2000). The economic consequences of multiple gestation pregnancy in assisted conception cycles. Human Fertility 3: 275–283.
• Conde-Agudelo A, Belzian J, Lindmark G (2000). Maternal morbidity and mortality associated with multiple gestations. Obstet- rics and Gynecology 95: 899–904.
• Dalaner H (2000). İnseminasyon uygula- nacak kadına inseminasyon öncesi ve sonrası durumluluk süreklilik kaygı düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir
• Demirci H (2001). İnfertilitenin Çiftler Üzerinde Psikososyal ve Psikoseksüel Etkileri. İnfertilite Sorunu, Yardımcı Üreme Teknikleri ve Hemşirelik Yaklaşımı. Editör: NK Beji, İstanbul. 104-117
• Dikencik BK (2001). Yardımcı Üreme Teknikleri. İnfertilite Sorunu, Yardımcı Üreme Teknikleri ve Hemşirelik Yaklaşımı. Editör: NK Beji, İstanbul. 25-55
• Ellison MA, Hall JE (2003). Social stigma and compounded losses: quality-of-life issues for multiple-birth families. Fertility and Sterility 80: 405–414.
• El- Toukhy T, Khalaf Y, Braude P (2006). IVF results: Optimize not maximize. Ameri- can Journal of Obstetrics and Gynecology 194:322-331.
• Glazebrook C, Sheard C, Cox S et al. (2004). Parenting stress in first-time mothers of twins and triplets conceived after in vitro fertilisation. Fertility and Sterility 81: 505– 511.
• Güçsavaş N (1986). İnfertilitenin eşlere getirdiği sorunların ve bu konuda hemşire rolünün belirlenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İnceer B (1998). Çocuksuzluğun psikolojik yönü, Ege Üniversitesi Rektörlüğü Aile Planlaması- Kısırlık(İnfertilite) Araştırma Uygulama merkezi Hastaları için El kitabı (yazarlar Tavmergen E, İnceer B, Ertürk N), İzmir.
• Jackson RA, Gibson KA, Wu YW et al. (2004). Perinatal outcomes in singletons following in vitro fertilization: a meta- analysis. Obstetrics and Gynecology 103(3): 551–563.
• Kamacı S (2003). Primer İnfertil çiftlerde infertilitenin aile yaşamına etkisinin incelenmesi. Mezuniyet tezi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, Bornova, İzmir.
• Katalinic A, Rosch C, Ludwig M (2004). Pregnancy course and outcome after intracytoplasmic sperm injection: a controlled, prospective cohort study. Fertility and Sterility 81(6): 1604–1616.
• Kavlak O (1999). İnfertil Kadınlarda Yalnız- lık Düzeyi ve Bunu Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Kızılkaya N (1987). İnfertil çiftlerin Bilgi- leri, uygulamaları ve infertilitenin psikososyal değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Klock SC (2004). Psychological adjustment to twins after infertility. Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology 18:645–656.
• Küçük T (2003). Yardımcı üreme teknik- lerinin geleceği. 3. Uluslar arası Üreme sağlığı ve aile planlaması kongre kitabı. 20- 23 Nisan 2003, Sheraton Hotel Ankara, Konuşmacı metinleri ss. 155.
• Ludwig AK, Sutcliffe AG, Diedrich K et al. (2006). Post-neonatal health and development of children born after assisted reproduction: A systematic review of controlled studies. European Journal of Obstetrics & Gyne- cology and Reproductive Biology July 127: 3-25.
• Lukassen H, Schonbeck Y, Adang E et al. (2004). Cost analysis of singleton versus twin pregnancies after in vitro fertilization. Fertility and Sterility 81: 1240–1246.
• Pekmezci E (2000). İnfertilitenin Evlilik Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Mezuniyet Tezi, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, İzmir.
• Reis N (2001). Yardımcı Üreme Teknikleri ve Etik. İnfertilite Sorunu, Yardımcı Üreme Teknikleri ve Hemşirelik Yaklaşımı. Editör: NK Beji, İstanbul. 119-131.
• Ruiz R, Brown C, Peters M et al. (2001). Specialised care for twin gestations: improving newborn outcomes and reducing costs. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing 30: 52–60.
• Schieve A, Meikle SF, Fere C et al. (2002). Low and very low birth weight in infants conceived with use of assisted reproduction technology. The New England Journal of Medicine 346:731–737.
• Şirin A (2001). Tüp Bebek Uygulaması ve Uygulamadan Yararlanan Çiftlere Yaklaşım. 1. Baskı, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir
• Oğuz HD (2004). İnfertilite tedavisi gören kadınlarda infertilitenin ruh sağlığına, evlilik ilişkileri ve cinsel yaşama etkileri, Uzmanlık Tezi, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 12. Psikiyatri Birimi, İstanbul.
• Terzioğlu F, Sandak F, Kılıç S (2001). Yardımcı üreme tekniklerine katılan çiftlerin anksiyete düzeylerinin belirlenmesi, II. Ulusal Klinisyen hemşireler ve Ebeler Kongresi, Antalya.