ERZURUM İLİNDE YATAKLI TEDAVİ KURUMLARINDA ÇALIŞAN HEMŞİRELERİNİN SANTRAL VENÖZ KATETER BAKIMINA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİ

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 4, 468 - 477, 15.12.2021

Zuhal Palioğlu Gülay İpekçoban

https://doi.org/10.17049/ataunihem.858445

Öz

Amaç: Bu araştırma Erzurum ilinde yataklı tedavi kurumlarında çalışan hemşirelerin santral venöz kateter bakımına ilişkin bilgi düzeylerin belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmanın evrenini Haziran-Ağustos 2017 tarihlerinde Erzurum ili Palandöken Devlet Hastanesi, Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Atatürk Üniversitesi Araştırma Hastanesi olmak üzere bu üç hastanenin dahiliye, kardiyoloji, nöroloji, kalp damar cerrahi, göğüs cerrahi, nefroloji, diyaliz, onkoloji, yoğun bakım ve endokrinoloji gibi santral venöz kateter kullanımının daha sık olduğu kliniklerde çalışan tüm hemşireler oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş olup 212 hemşire ile çalışma tamamlanmıştır. Veri toplanmasında ‘demografik bilgi formu’ ve ‘Hemşirelerin Santral Venöz Kateter Bakımına ilişkin Bilgi Düzeyleri Formu’ kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesi tanımlayıcı istatistiklerden sayı, yüzde ve ortalama kullanılmıştır. İleri analizlerde dört gözlü ki -kare ve fisherin kesin ki- kare testi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırma sonuçlarında; hemşirelerin çalışma süresine, eğitim seviyesine, çalıştıkları kurum ve bölümlere göre santral venöz kateter bakımına ilişkin bilgi düzeyleri istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermektedir(p<0,05). Farklı kurumlarda çalışan hemşirelerin bilgi düzeylerinin karşılaştırılmasında ise üniversite araştırma hastanesinde çalışan hemşirelerin devlet hastanelerinde çalışan hemşirelere göre santral venöz kateter bakımına ilişkin bilgi düzeyleri daha yüksek bulunmuştur(p<0,05).
Sonuç: Hizmet içi eğitim konusunda eksikliklerin, malzemedeki yetersizliklerin hemşirelerin santral venöz kateter bilgi düzeylerini etkilediği görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

bilgi düzeyi, hemşirelik bakımı, santral venöz kateter

KNOWLEDGE LEVELS OF NURSES WORKING IN INPATIENT INSTITUTIONS IN ERZURUM PROVINCE REGARDING CENTRAL VENOUS CATHETER CARE

Öz

Aim: This study was carried out as a descriptive study to determine the knowledge level of nurses that Working in Inpatient Institutions in Erzurum Province about central venous catheter care.
Method: The universe of this descriptive study was carried out between June - August 2017 in Palandoken Hospital, Regional Training and Research Hospital and Ataturk University Research Hospital in Erzurum. In addition to this, all of the nurses working in these three hospitals were employed in clinics such as internal medicine, cardiology, neurology, cardiovascular surgery, thoracic surgery, nephrology, dialysis, oncology, intensive care and endocrinology where central venous catheter usage was more frequent were created the universe of this descriptive study. Sampling was not selected in the study and the study was completed with 212 nurses. “demographic information form” and “Knowledge Levels of Nurses on Central Venous Catheter Care” were used for data collection. Data assessment stage was analyzed by using number, percentage and mean of descriptive statistics. For the further analysis, chi squared with four groups and fisher’s exact chi squared test were used.
Results: In the research results; knowledge levels about CVC care of nurses show a statistically significant difference according to working time of nurses, education level, the departments they work and in-service training (p<0.05). When comparing the knowledge levels of nurses working in different institutions, nurses working in university research hospital were found to have higher levels of knowledge about central venous catheter care than nurses working in state hospitals (p<0.05).
Conclusion: It was seen that the shortcomings of the institutions in the field of in-service training and the deficiencies in the material affect the knowledge levels of central venous catheter. 

Anahtar Kelimeler

nusing care, knowledge level, Central venous catheter

Kaynakça

• 1. Polderman KH, Girbes AR. Central venous catheter use. Intensive Care Medicine. 2002;28(1):1-17.
• 2. Karadeniz G, Kutlu N, Tatlisumak E, Özbakkaloğlu B. Nurses’ knowledge regarding patients with intravenous catheters and phlebitis interventions. Journal of Vascular Nursing. 2003;21(2):44-7.
• 3. Altıok HÖ, Şengün F, Üstün B. Bakım: kavram analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2011;4(3):137-40.
• 4. Watson J. New York: National Nursing League Publications Learning; 2008.
• 5. Eckerblad J, Eriksson H, Kärner A, Edéll-Gustafsson U. Nurses’ conceptions of facilitative strategies of weaning patients from mechanical ventilation-a phenomenographic study. Intensive and Critical Care Nursing. 2009;25(5):225-32.
• 6. Korkmaz FD, İlçe AÖ. Mekanik Ventilatörden Ayırmada Hemşirenin Rolü. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 2009;1(2):81-7.
• 7. Fındık ÜY, Yeşilyurt DS. Cerrahi hastalarının ameliyat sonrası hemşirelik bakım kalitesi algısı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;20(3):195-200.
• 8. Meydanlioğlu AMA. Sağlik çalişanlarinin sağliği ve güvenliği. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi.2(3):192-9.
• 9. Eggimann P, Harbarth S, Constantin M-N, Touveneau S, Chevrolet J-C, Pittet D. Impact of a prevention strategy targeted at vascular-access care on incidence of infections acquired in intensive care. The Lancet. 2000;355(9218):1864-8.
• 10. Ullman AJ, Marsh N, Mihala G, Cooke M, Rickard CM. Complications of central venous access devices: a systematic review. Pediatrics. 2015;136(5):e1331-e44.
• 11. Chopra V, O'Horo JC, Rogers MA, Maki DG, Safdar N. The risk of bloodstream infection associated with peripherally inserted central catheters compared with central venous catheters in adults: a systematic review and meta-analysis. Infection Control & Hospital Epidemiology. 2013;34(9):908-18.
• 12. Mlinar S, Rašković-Malnaršić R. Knowledge of nursing students about central venous catheters. Vojnosanitetski pregled. 2012;69(4):333-9.
• 13. Ülger F. Santral Venöz Kateterizasyon ve Monitörizasyonu ve Komplikasyonları. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi. 2006;4(2):18-29.
• 14. Aygün G. Damar içi kateter enfeksiyonlarının önlenmesi ve kontrolü. Hastane Enfeksiyonları: Korunma ve Kontrol 2008;60:79-88.
• 15. Theaker C. Infection control issues in central venous catheter care. Intensive and Critical Care Nursing. 2005;21(2):99-109.
• 16. Kuter DJ. Thrombotic complications of central venous catheters in cancer patients. The Oncologist. 2004;9(2):207-16.
• 17. Viot M. Intravenous access: related problems in oncology. International Journal of Antimicrobial Agents. 2000;16(2):165-8.
• 18. Rickard CM, Courtney M, Webster J. Central venous catheters: a survey of ICU practices. Journal of Advanced Nursing. 2004;48(3):247-56.
• 19. Mermel LA, Allon M, Bouza E, Craven DE, Flynn P, O'Grady NP, et al. Clinical practice guidelines for the diagnosis and management of intravascular catheter-related infection: 2009 Update by the Infectious Diseases Society of America. Clinical Infectious Diseases. 2009;49(1):1-45.
• 20. Reed C, Sessler C, Glauser F, Phelan B. Central venous catheter infections: concepts and controversies. Intensive Care Medicine. 1995;21(2):177-83.
• 21. Polat F, Şahinoğlu AH, Dilek A, Köksal E, Üstün YB, Kaya C, et al. Rehberlere Dayalı Önlem ve Bakım Paketlerinin Yoğun Bakım Ünitesinde Santral Venöz Kateter Enfeksiyonları Üzerine Etkisi. Journal of the Turkish Society of Intensive Care/Türk Yogun Bakim Dernegi Dergisi. 2014;12(3): 86-93.
• 22. Bouza E, Burillo A, Munoz P. Catheter-related infections: diagnosis and intravascular treatment. Clinical Microbiology and Infection. 2002;8(5):265-74.
• 23. Batı B, Özyürek P. Yoğun Bakım Ünitesinde Çalışan Hemşirelerin Santral Venöz Kateterlerle İlgili Bilgi Düzeyleri. Turkish Journal of Medical & Surgical Intensive Care Medicine/Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakim Dergisi. 2015;6(2):34-8.
• 24. Yeşil Ş, Tanyıldız HG, Ardıçlı B, Tekgündüz S, Çandır M, Toprak Ş. Santral venöz kateter komplikasyonları. Gazi Medical Journal. 2014;25:135-7.
• 25. Sarı D, Eşer İ, Akbıyık A. Phlebitis associated with peripheral intravenous catheters and nursing care Periferik intravenöz kateterle ilişkili flebit ve hemşirelik bakımı. Journal of Human Sciences. 2016;13(2):2905-20.
• 26. Gillies D, O'Riordan E, Carr D, O'Brien I, Frost J, Gunning R. Central venous catheter dressings: a systematic review. Journal of Advanced Nursing. 2003;44(6):623-32.
• 27. Diker S. Uşak il merkezi hastanelerinde çalışan hemşirelerin hastane enfeksiyonlarına ilişkin bilgi düzeylerinin ölçülmesi: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2003.
• 28. Arslan M, Yalçın S, Kesik F, Demirci B, Balçık ÖŞ. Turkish nurses’ knowledge about application, care, and complications of peripheral and central venous catheters and port catheters. Nursing Education, Research, & Practice 2014;4(1):11-6.
• 29. Kaygın M, Dağ Ö, Güneş M, Şenocak M, Erkut B. Malign hastalıklarda intravenöz port kullanımı: 5 yıllık klinik deneyim. Selçuk Tıp Dergisi. 2012;28(1):17-21.
• 30. Brun-Buisson C. New technologies and infection control practices to prevent intravascular catheter-related infections. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine 2001;164(9):1557-8.
• 31. Alkubati SA, Ahmed NT, Mohamed ON, Fayed AM, Asfour HI. Health care workers' knowledge and practices regarding the prevention of central venous catheter-related infection. American Journal of Infection Control. 2015;43(1):26-30.
• 32. Abdelsatir S. Evaluation of nurses awareness and practice of hemodialysis access care in Khartoum state, Sudan. Arab Journal of Nephrology and Transplantation. 2013;6(2):119-21.
• 33. Blot K, Bergs J, Vogelaers D, Blot S, Vandijck D. Prevention of central line–associated bloodstream infections through quality improvement interventions: a systematic review and meta-analysis. Clinical Infectious Diseases. 2014;59(1):96-105.
• 34. Coopersmith CM, Rebmann TL, Zack JE, Ward MR, Corcoran RM, Schallom ME, et al. Effect of an education program on decreasing catheter-related bloodstream infections in the surgical intensive care unit. Critical Care Medicine. 2002;30(1):59-64.
• 35. Baykam N. Kateter Takıldıktan Sonraki Kurallara Uyumun Etkisi. Yoğun Bakım Dergisi. 2007(7):116-9.
• 36. Ozden D, Caliskan N. Turkish nurses’ level of knowledge regarding implantable port catheter care. Japan Journal of Nursing Science. 2012;9(1):1-8.