BULANIK ANALİTİK HİYERARŞİ YÖNTEMİ İLE ÇOK KRİTERLİ STRATEJİK TEDARİKÇİ SEÇİMİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2008, Cilt: 22 Sayı: 2, 175 - 191, 27.11.2010

Neşe Yalçın Seçme Ali İhsan Özdemir

Öz

Günümüz işletmelerinde tedarikçi seçimi doğal olarak çok önemli
bir problemdir. Özellikle de artan rekabet ortamında işletmeler uzun dönemli
tedarikçi ilişkisini tercih etmektedirler. Bu ilişkinin uzun dönemli olabilmesi
için işletmenin stratejik kararlar alması vazgeçilmezdir. İşletme tarafından
verilen stratejik kararlar uzun dönemler için alınır ve bu kararlarda bir
belirsizlik söz konusudur. Bu çalışmanın amacı, stratejik kararların göz önünde
bulundurulduğu belirsizlik ortamında tedarikçi seçiminin bulanık analitik
hiyerarşi yöntemi ile belirlenmesidir. Bu nedenle Türkiye’de mobilya
sektöründe faaliyet gösteren büyük bir işletmenin tedarikçilerinin seçimi için
karar vermede önemli role sahip kişiler ile değerlendirmeler yapılmıştır.
Böylece işletmenin mevcut tedarikçileri arasından hangisi/hangileri ile uzun
süreli işbirliği içinde çalışması gerektiği stratejik boyutlar ile tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tedarikçi seçimi, İşletme stratejisi, Bulanık kümeler, Bulanık Analitik Hiyerarşi Yöntemi

Kaynakça

• Akman, G. ve Alkan, A. (2006) “Tedarik zinciri yönetiminde bulanık AHP yöntemi kullanılarak tedarikçilerin performansının ölçülmesi: Otomotiv yan sanayinde bir uygulama”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(9), ss.23 46.
• Barbarosoğlu, G. ve Pinhas, D. (1995) "Capital rationing in the public sector using the Analytic Hierarchy Process", The Engineering Economist, 40(14), ss.315 326.
• Barbarosoğlu, G. ve Yazgaç, T. (1997) "An application of the supplier selection problem", Production and Inventory Management, First Quarter, ss.14 21.
• Buckley, J.J. (1985) “Fuzzy hierarchical analysis”, Fuzzy Sets and Systems, 17, ss.233 247.
• Büyüközkan, G. (2004) “Multi-criteria decision making for e-marketplace selection”, Internet Research, 14(2), ss.139 154.
• Chan, F.T.S., Chan, M.H., Tang, N.K.H., 2000. “Evaluation methodologies for technology selection”, Journal of Materials Processing Technology, 107, ss.330–337.
• Chang, D. Y. (1992), Extent Analysis and Synthetic Decision, Optimization Techniques and Applications”, World Scientific, 1, Singapore, s. 352.
• Chang, D.Y. (1996) “Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP”, European Journal of Operational Research, 95, ss.649–655.
• Cheng, C. H. (1997) “Evaluating naval tactical missile systems by fuzzy AHP based on the grade value of membership function”, European Journal of Operational Research, 96 (2), ss.343 350.
• Cheng, C. H., Yang, K. L. ve Hwang, C. L. (1999) “Evaluating attack helicopters by AHP based on linguistic variable weight”, European Journal of Operational Research, 116 (2), ss.423 435.
• Deng, H. (1999) “Multicriteria analysis with fuzzy pairwise comparison”, International Journal of Approximate Reasoning, 21 (3), ss.215 231.
• Dinçer, Ö. (1998), Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, Beşinci basım, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Eren, E. (2000), Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, 5. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
• Erensal, Y. C., Öncan, T. ve Demircan, M. L. (2006) “Determining Key Capabilities in Technology Management Using Fuzzy Analytic Hierarchy Process: A Case Study of Turkey”, Information Sciences, 176, ss.2755 2770.
• Evered, R. (1983) “So What is Strategy?”, Long Range Planning, 16(3), s.59.
• Harvey, D. F. (1982), Business Policy and Strategic Management, Eastern Washington University, USA.
• Kahraman, C., Cebeci, U. ve Ulukan, Z. (2003) “Multi-Criteria Supplier Selction Using Fuzzy AHP”, Logistics Information Management, 16(6), ss.382 394.
• Kahraman, C., Cebeci, U. ve Ruan, D. (2004) “Multi-attribute comparison of catering service companies using fuzzy AHP: The case of Turkey”, International Journal of Production Economics, 87, ss.171 184.
• Kahraman, C., Ulukan, Z., Tolga, E., 1998. A fuzzy weighted evaluation method using objective and subjective measures In: Proceedings of the International ICSC Symposium on Engineering of Intelligent Systems (EIS’98), Vol. 1, University of La Laguna Tenerife, Spain, pp. 57–63.
• Karacaoğlu, K. (2006) Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Endüstri Temelli Ve Kaynak Temelli Bakış Açısı: Kayseri’de Faaliyet Gösteren İmalat Sanayi İşletmeleri İçin Bir Model Önerisi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Lee, M., Pham, H. ve Zhang, X. (1999) “A methodology for priority setting with application to software development process”, European Journal of Operational Research, 118, ss.375 389.
• Leung, L.C., Cao, D. (2000) “On consistency and ranking of alternatives in fuzzy AHP”, European Journal of Operational Research, 124, ss.102 113.
• Masella, C. ve Rangone, A. (2000) "A contingent approach to the design of vendor selection systems for different types of co-operative customer / supplier relationships ", International Journal of Operations and Production Management, 20 (1), ss.70 84.
• Min, H. (1994) "International supplier selection: A multi-attribute utility approach", International Journal of Physical Distribution and Logistics Management, 24 (5), ss.24 33.
• Sarkis, J. ve Talluri, S. (2002) “A Model for Strategic Supplier Selection”, The Journal of Supply Chain Management, ss.18 28.
• Stam, A., Minghe, S. ve Haines, M. (1996) “Artificial neural network representations for hierarchical preference structures”, Computers and Operations Research, 23 (12), ss.1191 1201.
• Tullous, R. ve Utecht, R. L. (1994) "A decision support system for integration of vendor selection task ", Journal of Applied Business Research, 10 (1), 59-72.
• Türkşen, İ. B. (1985) “Bulanık Kümeler Kuramı ve Uygulamaları”, Yöneylem Araştırması Dergisi, 4(1), ss.1 15.
• Van Laarhoven, P. J. M. ve Pedrycz, W. (1983) “A fuzzy extension of Saaty’s priority theory”, Fuzzy Sets and Systems, 11, ss.229 241.
• Wang, L., Chu, J. ve Wu, J. (2007) “Selection of Optimum Maintenance Strategies Based on A Fuzzy Analytic Hierarchy Process”, International Journal of Economics, 107, ss.151 163.
• Weck, M., Klocke, F., Schell, H. ve Rüenauver, E. (1997) “Evaluating alternative production cycles using the extended fuzzy AHP method”, European Journal of Operational Research, 100 (2), ss.351 366.
• Yalçın Seçme, N. (2005) Klasik Doğrusal Programlama ve Bulanık Doğrusal Programlamanın Karşılaştırmalı Bir Analizi: Üretim Planlama Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Zadeh, L. (1965) “Fuzzy sets”, Information Control, 8, ss.338–353.
• Zhu, K. J., Jing, Y. ve Chang, D. Y. (1999) “A discussion of extent analysis method and applications of fuzzy AHP”. European Journal of Operational Research, 116, ss.450 456.