MEVSİMSEL EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ: TÜRKİYE’NİN MAKROEKONOMİK VERİLERİYLE BİR UYGULAMA

Yıl 2011, Cilt: 25 Sayı: 2, 13 - 25, 08.07.2011

Özlem Ayvaz Kızılgöl

Öz

Bu çalışmada, GSYİH, ihracat, tüketim ve yatırım serilerinin
1987:1-2007:3 dönemi çeyrek yıllık verileri kullanılarak mevsimsel birim
köklere sahip olup olmadıkları ve mevsimsel eşbütünleşme ilişkisi gösterip
göstermedikleri araştırılmıştır. Bu amaçla HEGY (1990) ve Engle, Granger,
Hylleberg ve Lee (1993) testleri kullanılmıştır. Sıfır frekansta ve yarı yıllık
frekansta seriler arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunamamıştır. Çeyrek yıllık
frekansta ise modelde sabit terim ve mevsimsel kukla değişken olduğu durumda
GSYİH ve tüketim serileri arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Mevsimsel Birim Kök, Mevsimsel Eşbütünleşme ve HEGY testi

Kaynakça

• Altınay, G. (1997), “Seasonal Unit Roots in Quarterly Turkish Data”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İİİBF Dergisi, 12 (1), ss. 193-201.
• Çağlayan, E. (2003), “Yaşam Boyu Sürekli Gelir Hipotezi’nde Mevsimsellik”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 18 (1), ss. 409-422.
• Darnè, O. (2003), “Maximum Likelihood Seasonal Cointegration Tests for Daily Data”, Economics Bulletin, 3 (18), pp. 1−8.
• Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1979), “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 84, pp. 427-431.
• Dickey, D. A., Hazsa, D. P. ve Fuller, W. A. (1984), “Testing for Unit Roots in Seasonal Time Series” Journal of American Statistical Association, 79 (386), pp. 355-367.
• Engle, R. F, Granger, C. W. J., Hylleberg, S. ve Lee, H. S. (1993), “Seasonal Cointegration: The Japanese Consumption Function”, Journal of Econometrics, 55, pp. 275-298.
• Engle, R. F. ve Granger, C. W. J. (1987), “Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, 55 (2), pp. 251-276.
• Engle, R. F ve Yoo, B. S. (1987), “Forecasting and Testing in Cointegrated Systems”, Journal of Econometrics, 35, pp. 143-159
• Ghysels, E., Lee, H., S. ve Noh, J. (1994), “Testing for Unit Roots in Seasonal Time Series, Some Theoritical Extensions and a Monte Carlo Investigation”, Journal of Econometrics, 62, pp. 415-442.
• Hylleberg, S., Engle, R. F., Granger, C. W. J. ve Yoo, B. S. (1990), “Seasonal Integration and Cointegration”, Journal of Econometrics, 44, pp. 215- 238.
• İbrahim, M. ve Florkowski, W. J. (2005), “Testing for Seasonal Cointegration and Error Correction: The U.S. Pecan Price-Inventory Relationship”, Southern Agricultural Economics Annual Meeting, Arkansas.
• Kunst, R. M. (1993), “Seasonal Cointegration, Common Seasonals and Forecasting Seasonal Series”, Empirical Economics, 18, pp. 761-776.
• Lee, H. S. ve Siklos, P. L. (1991), “Unit Roots and Seasonal Unit Roots in Macroeconomic Time Series, Canadian Evidence”, Economics Letters, 35, pp. 273-277.
• Lee, H. S. ve Siklos, P. L. (1997), “The Role of Seasonality in Economic Time Series: Reinterpreting Money-Output Causality in U.S. Data”, International Journal of Forecasting, 13, pp. 381-391.
• Osborn, D. R., Chui, A. P. L., Smith, J. P. ve Birchenhall, C. R. (1988), “Seasonality and the Order of Integration for Consumption”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 50, pp. 361-378.
• Osborn, D. R. (2002), “Cointegration for Seasonal Time Series Processes” http://www.ses.man.ac.uk/osborn/Papers/coinesem.pdf (Erişim Tarihi: 29.12.2009).
• Rodrigues, P. M. M. (2001), “ Near Seasonal Integration”, Econometric Theory, 17, pp. 70-86.
• Rubia, A. (2001), “Testing for Weekly Seasonal Unit Roots in Daily Electricity Demand: Evidence from Deregulated Markets”, Instituto Valenciano de Investigaciones Economicas, Working Papers Series EC No: WP-2001- 21, pp. 1-26.
• Saraçoğlu, B. (1997), “Türkiye’nin Milli Geliri ve Zaman Serisi Modelleri Yardımıyla Daimi Gelirinin Tahmin Edilmesi”, Hazine Müsteşarlığı Araştırma-İnceleme Dizisi, ss. 1-120.
• Soto, R. ve Tapia, M. (2001), “Seasonal Cointegration and the Stability of the Demand for Money”, Central Bank of Chile Working Papers, 103, pp. 1-37.
• Türe, H. ve Akdi, Y. (2005), “Mevsimsel Kointegrasyon: Türkiye Verilerine Bir Uygulama”, 7. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, Düzenleyen: İstanbul Üniversitesi, 26-27 Mayıs 2005.