Neoliberal Yönetimsellik, Çalışma İlişkileri ve “Girişimci Özne”

Yıl 2015, Cilt: 29 Sayı: 1, 0 - , 05.02.2015

Ezgi Ören

Öz

Neoliberal Yönetimsellik, Çalışma İlişkileri ve “Girişimci Özne”

Özet

Neoliberalizm, sosyal bilimciler tarafından, genellikle, deregülasyon, serbestleşme ve özelleştirme başlığı altında toplayabileceğimiz üç ana uygulama ilkesi üzerinde işleyen ekonomi politikaları olarak incelenir. Ancak, neoliberalizm, aynı zamanda, öznelliklerin üretilmesi ve yönetilmesini de içeren, belirli bir norm, yaşam, düşünme ve hissetme biçimiyle ilgili; yeni tip bir “Akıl” olarak yönetimselliktir (M. Foucault). İşte bu kısa teorik çalışmanın ana gayesi, neoliberal yönetimsellik mantığını, değişmekte olan çalışma ilişkileri içerisinde (Post-fordizm), en saf haliyle görünür olan “girişimci öznellik” kavramı üzerinden eleştirel bir analize tabi tutmaktır. 

Anahtar Kelimeler: Neoliberalizm, Post-Fordizm, Yönetimsellik, Michel Foucault, Öznellik

 

Neoliberal Governmentality, Labor Relations and “Entrepreneurs-of-the-Self”

Abstract

Neoliberalism is usually analyzed with economy policies that comprise three essential application principles: deregulation, liberalization, privatization. However neoliberalism is also governmentality as a new type of “Reason” related with a particular shape of norm, thinking and feeling which includes producing and administrating the subjectivities (M. Foucault). The aim of this theoretical study is to criticize the perception of neoliberal governmentality through changing labour relations (Post-fordism) by the means of “entrepreneurs-of-the-self”.

Keywords: Neoliberalism, Post-Fordism, Governmentality, Michel Foucault, Subjectivity  

Anahtar Kelimeler

Neoliberalizm, Post-Fordizm, Yönetimsellik, Michel Foucault, Öznellik

Kaynakça

• Aglietta, D. (1979), The Theory of Capitalist Regulation: The U.S. Experience, Çev.: D. Fernbach, Londra: New Left Books.
• Althusser, L. (2000), İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, Çev.: Y. Alp ve M. Özışık, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Amin, A. (ed.) (1995), Post-Fordism: A Reader, Oxford: Blackwell.
• Belek, İ., (1999), “Post-Kapitalist” Paradigmalar, İstanbul: Sorun Yayınları.
• Braudel, F. (1991), Maddi Medeniyet ve Kapitalizm, Çev.: M. Özel, İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
• Callinicos, A. (2001), Postmodernizme Hayır: Marksist Bir Eleştiri, Çev.: Ş. Pala, İstanbul: Ayraç Yayınları.
• Dardot, P. ve Laval, C. (2012), Dünyanın Yeni Aklı Neoliberal Toplum Üzerine Deneme, Çev.: I. Ergüden, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• De Gaulejac, V. (2014), İşletme Hastalığına Tutulmuş Toplum, Çev.: Ö Erbek, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2000), Entelektüelin Siyasi İşlevi, Çev.:I. Ergüden, O. Akınhay ve F. Keskin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2003), Cinselliğin Tarihi, Çev.: H. U. Tanrıöver, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2005), Özne ve İktidar, Çev.: I. Ergüden ve O. Akınhay, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2008), The Birth of Biopolitics: Lecture at the College de France, 1978-1979, Çev.: G. Burchell, New York: Palgrave.
• Gorz, A. (2001), Yaşadığımız Sefalet: Kurtuluş Çareleri, Çev.: N. Tutal, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Gorz, A. (2011),
• Maddesiz-Bilgi, Değer ve Sermaye, Çev.: I.
• Ergüden,İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hardt, M. ve Negri, A. (2001), İmparatorluk, Çev.: A.Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hardt, M. ve Negri, A. (2004), Çokluk- İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi, Çev.: B. Yıldırım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Harvey, D. (1999), Postmodernliğin Durumu-Kültürel Değişimin Kökenleri, Çev.: S. Savran, İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, D. (2007), A Brief History of Neoliberalism, Oxford: Oxford University Press.
• Jessop, B. (2005), Hegemonya, Post-Fordizm ve Küreselleşme Ekseninde Kapitalist Devlet, Çev.: B. Yarar ve A. Özkazanç, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Jessua, C. (2005), Kapitalizm, Çev.: I. Ergüden, Ankara: Dost Kitabevi
• Klein, N. (2002), No Logo: Küresel Markalar Hedef Tahtasında, Çev.: N. Uysal, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Lazzarato, M. (2005), “Maddi Olmayan Emek”, İtalya’da Radikal Düşünce ve Kurucu Politika, Çev.: S. Özer ve S. Gölenez, İstanbul: Otonom Yayıncılık: 227-246.
• Lazzarato, M. (2014), Borçlandırılmış İnsanın İmali, Çev.: M. Erşen, İstanbul: Açılım Kitap.
• Lemke, T. (2013), Biyopolitika, Çev.: U. Özmakas, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Level, J. (2012), Foucault Sözlüğü, Çev.: V. Urhan, İstanbul: Say Yayınları.
• Marazzi, C. (2010), Sermaye ve Dil, Çev.: A. Ergenç, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Miliband R., Poulantzas, N., Laclau, E. (1990), Kapitalist Devlet Sorunu, Çev.: Y. Berkman, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mittchell, D. (1999), Governmentality: Power and Rule in Modern Society, Londra: Sage Publications.
• Özkazanç, A. (2011), Neo-Liberal Tezahürler, Ankara: Dipnot Yayınları.
• Polanyi, K. (2003), Büyük Dönüşüm-Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, Çev.: A. Buğra, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Read, J. (2012), “Homo Economicus’un Bir Soykütüğü: Neoliberalizm ve Öznelliğin Üretimi”, Çev.: Ş. Öztürk, Cogito, Sayı: 71-72: 82-95.
• Read, J. (2013), Sermayenin Mikropolitikası, Çev.: A. D. Temiz, İstanbul: Metis Yayınları.
• Saint-Martin, D. (2000), Building The Managerialist State, Consultants and the Politics of Public Sector Reform in Comparative Perspective, Oxford: Oxford University Press.
• Sennett, R. (2002), Karakter Aşınması-Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerindeki Etkileri, Çev.: B. Yıldırım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Streger, M.B. ve Roy, R.K. (2010), Neoliberalism: A Very Short Introduction, Londra: Oxford University Press.
• Şenses, F. (der.) (2013), Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma: Seçme Yazılar, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Wallerstein, I. (2002), Tarihsel Kapitalizm, Çev.: N. Alpay, İstanbul: Metis Yayınları.
• Weiss, L. ve Hobson, J. M. (1999), Devletler ve Ekonomik Kalkınma- Karşılaştırmalı Bir Tarihsel Analiz, Çev.: K. Dündar, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Yeldan, E. (2002), “Neoliberal Küreşelleşme İdeolojisinin Kalkınma Söylemi Üzerine Değerlendirmeler”, Praksis, Sayı: 7: 22-48.
• Zizek, S. (2011), Kırılgan Temas, Çev.: T. Birkan, İstanbul: Metis Yayınları.
• Zizek, S. (2013), Ahir Zamanlarda Yaşarken, Çev.: E. Ünal, İstanbul: Metis