ENFLASYON, FAİZ VE DÖVİZ KURU İLİŞKİLERİ: TÜRKİYE İÇİN ARDL ANALİZLERİ İLE ASİMETRİK EŞ-BÜTÜNLEŞME ARAŞTIRMASI (2003:01-2017:12)

Yıl 2019, Cilt: 33 Sayı: 1, 69 - 90, 07.02.2019

Ömer Selçuk Emsen Hayati Aksu

Öz

İktisat literatüründe yurtiçi
fiyatlar üzerine döviz kuru değişmelerinin etkileri yayılma etkileri olarak
adlandırılmaktadır. Buna göre ticarete konu olan sektörlerdeki fiyatların
yayılma derecesi ne kadar yüksekse, döviz kuru değişmeleri de ticarete konu
olan ve olmayan malların nispi fiyatlarını o kadar etkilemektedir. Dolayısıyla döviz
kurları ticaret bilançosundaki ayarlamaları nispeten teşvik edici rol oynamakta
ve buna karşılık yayılma derecesi düşük olduğunda da döviz kurundaki değişmeler
ekonominin dış dengesini sağlamaktan uzak olmaktadır. Türkiye ekonomisi
özelinde 2003:01-2017:12 arası dönem için nominal faiz oranları ve TÜFE ile
nominal kurun logaritmaları alınarak ARDL analizleri ile asimetrik
eş-bütünleşme metoduyla konunun ele alınması yoluna gidilmiştir. Sonuçlar değerlendirildiğinde enflasyonun faiz oranlarından
değil, sadece kısa dönemde nominal kurdaki değişimlere daha duyarlı olduğu
görülmüştür. Buna karşılık faiz oranlarının dış ticaret riskinin yansıması
olarak kurlardan önemli derecede etkilendiği belirlenirken, kurların da faiz
oranlarından kuvvetli bir şekilde etkilendiği tespit edilmiştir. Politika
çıkarımı olarak Türkiye ekonomisinde dış açığa bağımlılığın azalacağı ve
dolayısıyla dış riski yüksek bir ekonomi olmaktan çıkaracağı söylenebilir. Bu mekanizmaların
hayatiyet bulması ise faiz-kur ilişkileri arasındaki nedenselliği azaltacağı
söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Faiz-Kur-Enflasyon ilişkileri

Kaynakça

• Arize, Augustine C. and Mohsen Bahmani-Oskooee (2017), “Do Imports and Exports Adjust Nonlinearly? Evidence from 100 Countries”, MPRA Paper No. 82807, posted 19 November 2017 18:44 UTC, pp: 1-27.
• Barbosa-Filho, Nelson H. (2006), “Exchange Rates, Growth and Inflation”, The Annual Conference on Development and Change, Campos do Jordão, Brazil, November 18-20: 1-25.
• Berument, Hakan and Mehmet Pasaogullari (2003), “Effects of the Real Exchange Rate on Output and Inflation: Evidence from Turkey”, The Developing Economies, XLI-4: 401–435.
• Bhattarai, Keshab (2011), “Impact of Exchange Rate and Money Supply on Growth, Inflation and Interest Rates in the UK”, International Journal of Monetary Economics and Finance, 4 (4): 355-371.
• Branson, William H. (1985), “Causes of Appreciation and Volalility of the Dolar”, The U.S. Dolar-Recent Developments, Outlook, and Policiy Options, The Federal Reserve Bank of Kansas City, Agust:21-23.
• Caputo, Rodrigo (2004), “Exchange Rates, Inflation and Monetary Policy Objectives in Open Economies: The Experience of Chile”, EconPapers, No 298: 1-35, http://repec.org/esLATM04/up.27427.1082086516.pdf (Kasım 2010).
• Ebiringa, Oforegbunam Thaddeus and Nnneka, B. Anyaogu (2014), “Exchange Rate, Inflation and Interest Rates Relationships: AnAutoregressive Distributed Lag Analysis”, Journal of Economics and Development Studies, 2(2): 263-279.
• Edwards, Sebastian (2006), “The Relationship Between Exchange Rates and Inflation Targeting Revisited”, National Bureau of Economic Research, Working Paper 12163: 1-45.
• Gerni, Cevat, Hayati Aksu ve Ö. Selçuk Emsen (2018), “Türkiye Ekonomisinde İhracat ile İthalat ve Reel Döviz Kuru Arasındaki İlişkiler”, Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi (Yayın Sürecinde).
• Hakkio, Craig S. (1986), “Interest Rates and Exchange Rates-What is the Relationship?”, Economic Review, November 1986: 33-43.
• Ito, Takatoshi and Kiyotaka Sato (2007), “Exchange Rate Changes and Inflation in Post-Crisis Asian Economies: VAR Analysis of the Exchange Rate Pass-Through”, JSPS Grant-in-Aid for Scientific Research, (A-2), No. 15203008: 1-52.
• Kugler, Peter (1982), “The Dynamic Relationship Between Interest Rates and Inflation: An Empirical Investigation”, Empirical Economics, Vol. 7: 125-137.McCallum, Bennett T. (2010), “Targets for Monetary Policy: Inflation, Exchange Rates, and Others”, Shadow Open Market Committee, http://shadowfed.org/wp-content/uploads/2010/10/McCallum-Targets-for-Monetary-Policy.pdf (Kasım 2010).
• Moroşan, Gheorghe and Ioana Mădălina Zubaş (2015), “Interest Rate, Exchange Rate and Inflation in Romania, Correlates and Interconnection”, Journal of Public Administration, Finance and Law, 8: 146-160.
• O’Driscoll Jr., Gerald P. (2009), “Money and the Present Crisis”, Cato Journal, 29(1): 167-186, http://www.cato.org/pubs/journal/cj29n1/cj29n1-13.pdf (Kasım 2010).Pesaran, M. Hashem, Yongcheol Shin and Richard J. Smith (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326.
• Rashid, Abdul and Fazal Husain (2010), “Capital Inflows, Inflation and Exchange Rate Volatility: An Investigation for Linear and Nonlinear Causal Linkages”, Pakistan Institute of Development Economics, Working Papers 63: 1-23, http://www.pide.org.pk/pdf/Working%20Paper/WorkingPaper-63.pdf (Kasım 2010).
• Røisland, Øistein and Ragnar Torvik (2004), “Exchange Rate versus Inflation Targeting: A Theory of Output Fluctuations in Traded and Non-traded Sectors”, The Journal of International Trade & Economic Development, 13(3): 265-285.
• Shin, Yongcheol, Byungchul Yu and Matthew Greenwood-Nimmo (2014). “Modelling Asymmetric Cointegration and Dynamic Multipliers in a Nonlinear ARDL Framework”, Festschrift in Honor of Peter Schmidt: Econometric Methods and Applications, eds. by R. Sickels and W. Horrace: Springer, 281-314.
• (https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1807745) (Erişim: Şubat 2018).
• Singh, Bhupender (2005), Inter-Relation Between FII, Inflation and Exchange Rate, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=843944&http://www.google.com.tr/searchhl=tr&source=hp&q=%22INTER+%E2%80%93+RELATION+BETWEEN+FII%2C+INFLATION+AND+EXCHANGE+RATE%22&aq=f&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai= (Kasım 2010).
• Utami, Siti Rahmi and Eno L. Inanga (2009), “Exchange Rates, Interest Rates, and Inflation Rates in Indonesia: The International Fisher Effect Theory”, International Research Journal of Finance and Economics, 26: 151-169.
• Webster, Charles (1983), “The Effects of Deficits on Interest Rates”, Economic Review, May 1983: 19-28.