Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Trends in Business and Economics, yayın sürecini bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil edecek nitelikte uygulamaktadır. Bu doğrultuda uygulanan yayın süreci, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımakta ve bilimsel yöntemi somutlaştırmakta ve desteklemektedir. Bu noktada yayın sürecinin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) araştırma ve yayın etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Trends in Business and Economics, yayın sürecinde tüm paydaşların aşağıdaki araştırma ve yayın etik ilkelerini ve sorumluluklarını taşımasını ve karşılamasını beklemektedir. Derginin yayın etik kuralları, Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehber ve politikalara uygun olarak düzenlenmiştir (Bkz: COPE Yönerge).
1. Yazarın/Yazarların Etik Sorumlulukları
Trends in Business and Economics, yazar(lar)ın makale gönderiminde aşağıdaki etik ilkelere ve sorumluluklara uymasını beklemektedir:
(a) Yazar(lar)ın gönderdikleri makalelerin özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda dergi yazım kurallarına göre eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları, alıntı yapmaları ve kaynakçada vermeleri gerekmektedir.
(b) Makalenin oluşturulmasında içeriğe belirli oranlarda herhangi bir katkı sağlamayan kişilerin yazar olarak dahil edilmemesi ve varsa yazarlar arasında çıkar çatışması teşkil edebilecek durumların ve ilişkilerin açıklanması gerekmektedir.
(c) Yazar(lar)dan makale değerlendirme süreçlerinde veri setini, sonuçların yeniden elde edilebilmesi amacıyla talep edilebilir; bu durumda yazar(lar)ın veri setini ve bilgilerini yayın kuruluna sağlamaları beklenmektedir.
(d) Yazar(lar)ın yayın sürecinin erken görünüm aşamasındaki makaleleriyle ilgili maddi bir yanlışı veya hatayı fark etmeleri durumunda, dergi editörlüğünü bilgilendirme, düzeltme isteğinde bulunma veya geri çekme işlemlerini dergi editörlüğüyle yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
(e) Yazar(lar)dan başka bir dergide değerlendirme sürecinde veya yayın aşamasında olan makalelerini değerlendirme içim dergiye göndermemeleri beklenmektedir.
(f) Yazar(lar)ın konferanslarda, sempozyumlarda vb., sunulmuş ve özetleri yayınlanmış makalelerinin, dergide değerlendirilebilmesi için sunum, yayın tarihi, yayın yeri vb., bilgileri editör kuruluna sunma yükümlülükleri vardır.
(g) Yazar(lar) tarafından bir makalenin değerlendirilmek üzere dergiye gönderilmesi durumunda, editör kurulunca yukarıda belirtilen koşulları kabul ettiği varsayılmaktadır.
(h) Yazar(lar)ın gecikme vb., bir nedenle makalelerini geri çekmek istemeleri durumunda editör ile iletişime geçmeleri beklenmektedir.
(i) Bir makalenin değerlendirme sürecinin başlamasıyla birlikte yazar(lar)ın sorumluluklarının değiştirilmesi söz konusu olmamakta ve yazar(lar)a makalelerin yayımlanması karşılığında herhangi bir telif ücreti ödenmemektedir.
(j) Araştırma etik ilke ve kuralları çerçevesinde aşağıdaki koşulları sağlayan araştırma makalelerinin Atatürk Üniversitesi İİBD’sinde değerlendirilebilmesi için ilgili Etik Kurul İzni belgelerinin alınması gerekmektedir
- Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalarda,
- İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılmasında,
- Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalarda.
(k) Bu kapsamda Trends in Business and Economics'de araştırma makalelerinin değerlendirmeye alınabilmesinde;
- Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
- Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
- Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun ve varsa finansal destek ile destekleyen kurum, kuruluş bilgilerinin belirtilmesi gerekmektedir.
(l) Yazar(lar) başka kaynaklardan alınan veya kullanılan materyal ile ilgili telif hakkı şartlarına uymak ve telif hakkının Dergiye devrini ifade eden sözleşmeyi imzalamakla yükümlüdürler. Dergide yer alan yazılardan doğacak her türlü sorumluluk yazar(lar)ına aittir.
2. Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Trends in Business and Economics’sinde yayın sürecinde hakem değerlendirmeleri çift taraflı ve kör hakemlik ilkeleri gözetilerek yürütülmekte, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçememekte ve makale değerlendirmele süreçleri ile ilgili bilgiler dergi yönetim sisteminden takip edilmektedir. Yayın sürecinde hakemlerin makale değerlendirme formları ve hakemlerce değerlendirilmiş metinler editör kurulu aracılığıyla yazar(lar)a iletilmektedir. Hakemlerden beklenen etik sorumluluklar şunlardır :
(a) Hakem değerlendirmelerinin eleştirel olması ve tarafsızlık ile gizlilik içerisinde yürütülmesi gerekmektedir.
(b) Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece makalenin içeriği ile ilgili olarak yapması, kendi düşünce, inanç vb. aitliklerinin değerlendirmeye etki etmesine izin vermemesi gerekmektedir.
(c) Hakem raporundaki maddelere ister olumlu ister olumsuz cevap versin, açıklayıcı, yönlendirici vb., makul gerekçelerini sunmak durumundadır. Olumsuz veya düzeltme istediği durumlarda ise alternatif önerileri sunması beklenmektedir.
(d) Hakemler sadece makale metnini bilimsel açıdan değerlendirmeli, yazarın/yazarların yetersizlikleri ile ilgili ifadelerden kaçınmalıdır.
(e) Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra imha etmeleri gerekmektedir.
(f) Hakemden beklenen sadece evet veya hayır şeklinde cevap vermeleri, değil, görüşlerini detaylandırmaları ve gerekçelerini belirtmeleridir.
(g) Düzeltme veren hakemlerin, düzeltilen makaleleri yeniden inceleme hakları vardır.
(h )Aşağıdaki özellik ve/veya özellikleri taşıyan hakemlere makale gönderilmez.
- Yazarın/yazarların daha önce ortak makalelerinin yayınladığı hakemlere,
- Yazarın/yazarların daha önceden sorunu olduğu bilinen hakemlere,
- Çalışmanın yayınlanmasından finansal fayda sağlayacak hakemlere,
- Yazar ile aynı kurumda çalışan (aynı bölümde) hakemlere.
3. Editörün Etik Sorumlulukları
Trends in Business and Economics’de yayınlanan her araştırma makalesinden sorumlu olan editörler aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadırlar:
(a) Editörler, okuyucuların, yazarların ve hakemlerin yayın ve değerlendirme süreci konusundaki bilgi taleplerini karşılamak, açıklayıcı geri bildirimlerde bulunmak ve fikri mülkiyet hakları ile etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirmekle yükümlüdürler.
(b) Editörler, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate almak ve makalelerin bilimsel literatüre katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına özen göstermekle yükümlüdürler.
(c) Editörler, makalelerin önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç, kapsam ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar verme hakkına sahiptirler.
(d) Editörler "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci"ni mutlaka yayınlanmalı ve tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek olası sapmaların önüne geçmelidirler.
(e) Editörler, yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak içeren bir "Yazar Rehberi" yayınlamalıdır.
(f) Editörler, hakemleri makalenin konusuna uygun olarak belirlemekle, hakemlere makalelerin değerlendirilmesi için gerekli bilgi ve rehberleri sağlamakla, kör hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmakla ve yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmekle yükümlüdürler.
(g) Editörler, tüm bilim ve yayın kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun olarak ilerletmesini sağlamakla, bilim ve yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirerek gelişmelerden haberdar etmekle yükümlüdürler.
(h) Editörler, değerlendirilen makalelere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla ve Ayrıca yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludurlar.
(i) Editörler, değerlendirilen makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla ve araştırmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludurlar.
(j) Editörler, yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdürler. Bu kapsamda yazar, hakem veya okuyucular belirli bir konudaki düzeltme isteğini, şikayetlerini vb., (intihal, yinelenen makaleler vb.) iibfdergi@atauni.edu.tr adresine mail atarak bildirebilirler.
(k) Editörler, yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti ederler.
(l) Editörler, bir makalenin kabul ya da reddi için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahip olup, kabul ettiği ya da reddettiği makaleler ile ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
4. İntihali Ortaya Çıkarma
Trends in Business and Economics'de yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, en az iki hakem tarafından çift taraflı ve kör hakemlik değerlendirmesine tabi tutulmaktadır. Ayrıca Etik denetimi ve etik dışı girişimlerin önlenmesi için, hakem süreci başlatılmadan önce makaleler iThenticate vb., uluslararası geçerliliği olan intihal tespit programları ile ön değerlendirmeye tabi tutulurlar. Derginin intihal politikasına uymayan çalışmalar için hakem süreci başlatılmaz ve çalışma reddedilir. Trends in Business and Economics'de yukarıda bahsedilen etik sorumluluklar ve dışında etik olmayan bir davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen tbej@atauni.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildiriniz.
Yayın Politikası
Trends in Business and Economics yılda dört kez Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında yayımlanan hakemli ve süreli bir dergidir. Dergide İktisat, İşletme ve ilişkili alanlarda teorik temelleri bulunan ve ampirik bulgularla desteklenen güncel ve özgün değeri olan orijinal ve bilimsel araştırma makalelerine ve derlemelerine yer verilmektedir. Sosyal bilimlerin diğer alanlarından gelen ve sayılan alanlarla ilişkili olmayan akademik çalışmalara ise yer verilmemektedir. Derginin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir.
Dergiye gönderilen makaleler öncelikle şekil ve içerik yönünden ön incelemeye tabi tutulmaktadır. Şekil şartlarının ve gönderim sürecinin derginin koşullarına uygun olarak yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu koşulları karşılamayan makaleler editör kurulunca reddedilmektedir. Şekil ve içerik olarak uygun bulunan makaleler hakem tayin edilmek üzere yayın kuruluna sunulmaktadır. Dergiye sunulan makalelerin hakemlik sürecine alınacağının garantisi ve değerlendirme süresi için belirli kesin bir tarih verilmemektedir.
Dergiye gönderilen makaleler değerlendirilmek üzere alanında uzman olan en az iki hakeme gönderilmekte ve hakem raporlarından ikisinin de olumlu gelmesi durumunda makalenin yayınlanmasına karar verilmektedir. Hakem raporlarından birisinin olumlu, birisinin olumsuz gelmesi durumunda, makalenin yayın kararı hakem raporları gözetilerek editör kurulu tarafından verilebileceği gibi gerekli görülmesi halinde, değerlendirilmek üzere makale üçüncü bir hakeme de gönderilebilmektedir.
Dergide makalesi yayımlanan bir yazar, 1 yıl içerisinde yayımlanması talebi ile yeni bir makale başvurusu yapamamakta ve yazarın ikinci bir makalesinin yayımlanabilmesi için en az bir yıl geçmesi gerekmektedir.
Dergiye gönderilen makalelerin aynı anda bir başka derginin değerlendirme sürecinde bulunmaması, hiçbir yerde daha önceden yayıma kabul edilmemiş veya yayımlanmamış olması gerekmektedir. Bu konudaki sorumluluk makalenin yazar/yazarlarına aittir.
