İLKÖĞRETİM OKULLARININ ETKİLİ OKUL ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ/ A Study Of The Primary Schools In Terms Of The Effective School Properties

Yıl 2010, Sayı: 20, - , 27.01.2013

Dr. Ahmet Ayık , Y.doç. Dr. Şükrü Ada

Öz

Bu  araştırmanın  amacı,  ilköğretim  okullarının  etkili  okul  özellikleri

açısından incelenmesidir. Araştırmada tarama yöntemi kullanılmış ve araştırmanın evrenini oluşturan 

Erzurum ili merkezinde bulunan 74 ilköğretim okulundan “basit rastlantısal örnekleme” yöntemiyle 

seçilen 32 ilköğretim okulu araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Örnekleme alınan okullarda 

görev yapan 40 yönetici ve 361 öğretmene anket uygulanmıştır.

Bu araştırmada, ilköğretim okullarının etkililiğini belirlemek amacıyla, araştırmacı tarafından 

geliştirilmiş olan “etkili okul ölçeği” veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Etkili Okul 

ölçeği: yönetici, öğretmen, eğitim öğretim süreci ve ortamı, öğrenciler ve veli boyutları ile 61 

maddeden oluşmaktadır. Verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzde ve aritmetik ortalama gibi değerler 

tablolaştırılmış, çözümlemelerde t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. F 

testinin anlamlı çıkması durumunda, farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu anlamak için Duncan 

çoklu karşılaştırma testi uygulanmıştır.

Araştırma sonucunda, genel olarak araştırmaya katılan ilköğretim okullarında görev yapan yönetici 

ve öğretmen algılarına göre, araştırma kapsamındaki ilköğretim okullarının etkili okul özellikleri 

açısından “etkili” düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan okullarda görev yapan 

yönetici 

ve öğretmenlerin cinsiyet, mesleki kıdem, eğitim düzeyi ve branş değişkenlerine

göre, etkili okula ilişkin algılarında farklılık olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar kelimeler: Etkililik, etkili okul,

The purpose of this study is to examine the effectiveness futures of primary

schools. Subjects of this study were 401 teachers and administrators 32 primary schools randomly 

selected in Erzurum province of Turkey. Data were collected via a questionnaire developed by 

researchers. Dimensions of effectiveness school survey were conceptualized as administers, 

teachers, students, Data were tabulated by using frequency, percentages and arithmetic means and 

analyzed by using the independent sample t-test and ANOVA.

In the result of the research the elementary schools which participate in research are generally 

determined to be “effective” in terms of futures of effective schools. Also a difference in 

perception of effective school is determined among the teachers and administrators of these 

participating schools with respect to their sexes, ranks, level of education and branches.

Keywords: Effective school, effectiveness

Anahtar Kelimeler

-