MALLARMEE’NİN ŞİİRLERİNDE RENK ANLATIMLARI

Yıl 2014, Sayı: 28, 43 - 66, 01.05.2014

Sadık Türkoğlu Deniz Küzeci Melik Bülbül

Öz

Bu çalışmanın amacı Mallarmée’nin şiirlerinde geçen renk anlatımlarını anlamsal açıdan irdelemektir. Örneklem evreni yalnızca Mallarmée’nin şiirlerinden oluşmaktadır. Öteki simgeci şairlerin şiirlerine göre daha kapalı bir anlatım sergilemekte ve daha fazla simge ve eğretilemelere başvurmaktadır. O, Rimbaud gibi renk anlatımlarıyla kurduğu dizelerde alışılmamış bağdaşık yapılara yer verdiği için anlaşılması kolay değildir. Ama bu sayede şiirsel heyecanı da en iyi şekilde sağladığı söylenebilir. Şiirindeki gizemliliğin buna bağlanabileceği ileri sürülebilir. Bu çalışma şiirleri üzerine bir tür okumadır. Eksiksiz olarak tüm renk anlatımları çıkarıldıktan sonra renk sıfatlarının hangi sözcükleri nitelediği, hangi şiirsel biçimleri oluşturduğu, hangi ölçüde renk anlatımlarını kullandığı ve bu anlatımların sonuçta şiirine nasıl bir katkı sağladığı saptanmaya çalışılmıştır. Konu daha önce bu şairin şiirlerinde böyle bir araştırma yapılmadığından dolayı ilgimizi çekmiştir. Siyah rengi daha fazla kullanan öteki simgeci şairlerden farklı olarak Mallarmée en çok beyaz rengi şiirlerinde kullanmıştır. Denilebilir ki Mallarmee’nin şiirinin rengi beyazdır. Sonra siyah, mavi ve kırmızı şeklinde devam eder. Sadece bir renk üzerinde durulmayıp bütün renk anlatımları ele alınmıştır. Bu açıdan çalışma öteki çalışmalardan faklılaşmaktadır. Bu bağlamda beyaz renk genellikle olumlu anlamlara, siyah olumsuz anlamlara, kırmızı olumlu, olumsuz ve betimsel anlamlara ve mavi renk alışılmışın dışında gökyüzüne ve denize gönderme yapmadan kullanılır. Aynı zamanda mavi konusunda en çarpıcı saptamalardan birisi de Mallarmée’nin mavi renkle diğer renklere göre daha çok alışılmamış bağdaştırmalar yapmasıdır. Renk anlatımları üzerine yapılan bu türden çözümlemelerin şiirsel metin üzerine yapılan yeni bir okuma biçimi olduğu söylenebilir. Mallarmée’nin renkleri öteki incelenen şairlere göre çok fazla kullanmadığı onlardan daha az kullandığı görülmektedir. Hem alışılmış bağdaştırmalara hem de alışılmamış bağdaştırmalara yer vermiştir. Simgeci şairler aslında renk anlatımı içeren söylemleri bilinçli ve özel bir şekilde daha çok kullanırlar

Anahtar Kelimeler

Şiir, dil, renk, anlam, edebiyat, anlatım, bağdaştırma, eğretileme

Expression of the Colors in Mallarmée’s Poems

Öz

The aim of this study is to examine the color expressions in Mallarmée’s Poems through semantic aspect. The samples consist only of Mallarmée’s Poems. He uses a rather implicit style, and more symbols and metaphors in his poems than the other Symbolist poets. It is not easy to understand him as he has written his poems with the expression of colors and coherent style like Rimbaud. However; he can be said to convey the poetic excitement best by that way. And the mystery in his poem might be claimed to be in relation with this point. This study is a kind of a reading of his poems. After removing all the color expressions, this study aims to determine which words are characterized through color adjectives; which poetic styles are formed; to which extent he used color expressions and at the end how these expressions contributed to his poems. We have been interested in this point because there are no studies done in this field before. He used white mostly in his poems while the other symbolist poets preferred using black. The color of the Mallarmée’s Poems is white. This is followed by black, blue and red. He did not only focus on a color rather he tried to use all color expressions. In this respect, this study differs from the others. In this context, the colors are generally used without referring to positive meaning of white; negative meaning of black; positive, negative and descriptive meaning of red; blue as the color of the sky and sea. And also, one of the most striking inferences on blue is that Mallarmée made rather unusual harmony with blue than the other colors. It can be said that this kind of analysis conducted on expression of colors is a new way of reading of poetic text. It can be concluded that Mallarmée used colors less than the other previously examined poets. Both usual and unusual harmony was used in his poems. In fact; the symbolist poets generally use the expression of the colors more consciously and in a special way

Anahtar Kelimeler

Poetry, language, color, meaning, literature, narrative, reconciliation, metaphor

Kaynakça

• Bachelard, G. (1949). La Psychanalyse du Feu, Collection idées, nrf, Gallimard:Paris
• Chevalier, J. et Gheerbrant, A. (1982). Dictionnaire des symboles, Robert Laffont/ Jupiter: Paris
• Cohen, J. (1966). Structure du Langage Poétique, Flammarion: Paris.
• Erhat, A. (1993). Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi: İstanbul.
• İnal, T. (1994). Baudelaire’den İki Erotik Tablo, Saçlar-Saçlarda Bir Yarım Küre, Frankofoni Ortak Kitap 8. S. 33-4, Şafak Matbaacılık: Ankara.
• Mallarmée, S. (1945). Œuvres Complètes, Gallimard:Paris.
• Sartre, J. P. (1986). Mallarmé, la lucidité et sa face d'ombre, , Gallimard: Paris
• Türkoğlu, S. (2003). Anlatım ve Deyimlerde Renklerin Dili, Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Güzel Sanatlar Özel Sayısı (8), KKEF Ofset Tesisleri: Erzurum.
• Türkoğlu, S. (2012). Tanpınar Ve Baudelaire’de Mavi Nitelemeler, Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 55. Yıl Özel Sayısı (25), Eser Matbaacılık: Erzurum.
• Türkoğlu, S. (2013). Rimbaud’nun Şiirlerinde Alışılmamış Bağdaştırmalar, Turkish Studies Dergisi, Cilt 8/10 s. 671-684 Ankara.