OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİNE DEVAM EDEN 5-6 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARDA BAĞLANMA VE ANNE-BABA-ÇOCUK İLİŞKİSİ

Yıl 2020, Sayı: 41, 101 - 118, 29.12.2020

Kadriye Özkan Murat Bartan

https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.728923

Cited By: 3

Öz

Bu çalışma, okul öncesi eğitimine devam eden 5-6 yaş grubu çocukların bağlanma şekilleri ile anne-baba-çocuk ilişkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemi, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Kütahya il merkezinde bulunan kolay ulaşılabilir örnekleme yoluyla seçilen okul öncesi kurumlarına devam eden 5-6 yaş grubu 51 çocuk ve onların anne babalarından oluşmaktadır. Bu araştırmada anne babaların birbirleri ve çocukları ile ilişkilerini ayrı ayrı belirlemek amacıyla anne babaların cevapladıkları Ebeveyn Çocuk İlişkisi Envanterinde yer alan iletişim, disiplin, özerklik ve katılım alt boyutları kullanılmıştır. Son olarak çocukların bağlanma stillerini ölçmek amacıyla her bir çocuğa araştırmacı tarafından yaklaşık yirmişer dakika ayrılarak ‘Cassidy Tamamlanmamış Oyuncak Bebek Ailesi Hikâyeleri’ ölçeği uygulanmıştır. Annenin rapor ettiği iletişim, disiplin, özerklik ve katılım boyutlarında çocuğun cinsiyeti, yaşı ve annenin yaşına göre anlamlı fark bulunamamıştır. Babalarda ise 6 yaşında çocuğu olan babaların 5 yaşında çocuğu olanlardan daha yüksek özerklik desteği puanı olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçlarına bakıldığında, güvenli bağlanan çocukların hem anne hem de babalarda bu alt boyutlardan aldıkları puanların anlamlı olarak daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim, Bağlanma stili, Evebeyn çocuk ilişkisi

Kaynakça

• Ainsworth, M. D., Blehar, M. C., Waters, E. ve Wall, S. (1978). Patterns of attachment a psychological study of the strange situation. East Sussex: Psychology Press.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Bartan, M. (2010). Kütahya örnekleminde ebeveyn-çocuk ilişkisi envanterinin 60- 72 aylık çocukların anne ve babalarına uyarlanması (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Berk, L. E. (2013). Çocuk gelişimi. (A. Dönmez, Çev.). Ankara:İmge Kitapevi Yayınları.
• Bowbly, J. (1988). A secure base: Parent-child attachment and healthy human development. NY: Basic Books. Bretherton, I. (1992). The origins of Attachment Theory: John Bowlby and Mary Ainsworth. Developmental Psychology, 28, 759-775.
• Cortazar, A. ve Herreros, F. (2010). Early attachment relationships and the early childhood curriculum. Contemporary Issues in Early Childhood, 11(2). 192-202.
• Coşkun, R., Altunışık, R. ve Yıldırım, E. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Dereli, E. ve Dereli, B. (2017). Ebeveyn çocuk ilişkisinin okul öncesi dönem çocukların psikososyal gelişimlerini yordaması. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi 14(1), 227-258.
• Dönmez, A. (1998). Bağlanma, yakın ilişkilerle ilgili araştırmalar için bir çerçeve. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(31), 1-49.
• Gerard, A. (1994). Parent-child relationship inventory. WPS, Test With Confidence, U.S.
• Görgü, E. (2018). Okula devam eden 5-6 yaş grubu çocukların annelerinin bağlanma biçimleri, kişilik özellikleri ve çocukların bağlanma biçimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 186-209.
• Günalp, A. (2007). Farklı anne- baba tutumlarının okul öncesi eğitim çağındaki çocukların özgüven duygusunun gelişimine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kaytez, N. ve Durualp E. (2016). Annelerin kabul-ret düzeylerinin çocuğun mizacı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 58(1), 418- 431.
• Koç, E. ve Akduman Gültekin, G. (2017). Okul öncesi eğitime devam eden 60 ay ve üzeri çocukların anne bağlanma stillerinin; duygusal beceri düzeylerine etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 676- 682.
• Köksal, B. (2016). Özel bir okulda okuyan 2-6 yaş çocukların saldırganlık düzeyleri ile anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kristin, A. (2011). Parental relationship quality and child outcomes across subgroups. Child Trends Research Brief, 11(13), 1-11. Oates, J. (2007). Attachment relationships. Early childhood in focus 1. Milton Keynes: United Kingdom.
• Özkafacı, A. (2012). Annenin çocuk yetiştirme tutumu ile çocuğun sosyal beceri düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, E. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarının aile işlevleri ile duygu düzenleme becerileri ve bağlanma stilleri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Pekkarakaş, E. (2010). 3-6 Yaş çocuklarının babalarının çocuk yetiştirme tutumları ile eğitime katılım düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Sayar, K. ve Tüzün, O. (2006). Bağlanma kuramı ve psikopatoloji. Düşünen Adam Dergisi, 19(1), 24-39.
• Seçer, Z., Sarı H. ve Olcay, O. (2006). Anne tutumlarına göre okul öncesindeki çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 1-19.
• Seven, S. (2006). 6 Yaş Çocukların sosyal beceri düzeyleri ile bağlanma durumalrı arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sümer, N. (2012). Ana babalık ve bağlanma. M. Sayıl ve B. Yağmurlu (Ed.), Ana Babalık: Kuram ve Araştırma (1. baskı) içinde (s. 169-190). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Sümer, N. ve Şendağ, M. (2009). Orta çocukluk döneminde ebeveynlere bağlanma, benlik algısı ve kaygı. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 86-101.
• Şahin, G. ve Arı, R. (2015). Okulöncesi çocukların duygu düzenleme becerilerinin bağlanma örüntüleri açısından incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(5), 1-12.
• Tezel Şahin, F. ve Cevher, F. (2007). Türk toplumunda aile çocuk ilişkilerine genel bir bakış. Kültürel Değişim, Gelişim ve Hareketlilik Dergisi, 2(1), 775-790.
• Tulpar, L. (2019). 4-6 yaş aralığındaki çocukların bağlanma stillerinin ve duygu düzenleme becerilerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Türköz, Y. (2007). Okul öncesi çocuklarda bağlanma örüntüsünün kişilerarası problem çözme ve açık bellek süreçlerine etkisi. (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yüksel, M. ve Kurtuluş, H. (2016). Okulöncesi dönemdeki 4-5 yaş grubu öğrencilerin benlik kavramı ve bağlanma stillerinin anne davranışları açısından incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 182- 195