Abstract
Rural houses are significantly affected from the geographic conditions of their regions and thus reflect the conditions best. These houses are shaped upon the features of natural environment such as climate, vegetation, soil and lithological structure; on the other hand, they are formed by socio-cultural conditions, historic and economic conditions. The district of Şavşat, situated in the borders of Eastern part of the Black Sea is bound to the city of Artvin, carries the marks of the region in terms of village house architecture. But it can also be said that, the district also reflects some of the features of the rural houses in Eastern Anatolia Region. Traditional village houses in Şavşat are very attractive humane works in terms of their plans and structural techniques, and they have original parts such as kış odası (winter room), ayvan (quince), köşki and buhari; these houses have integrity with additions in which wood is commonly used as building material. But unfortunately, the number of concrete constructions has been increasing and present traditional village houses have been turning into ruins because of neglect. But these cultural heritages should be protected and handed down the next generations. On the other hand, they should be brought into prominence in terms of rural tourism which will make significant contributions to the region’s economy.
References
- Artvin İl Yıllığı, 1967.
- Aydemir, E. (2010). Yöresel Mimarinin ve Kırsal Dokunun Korunması: Artvin Şavşat Balıklı Mahallesi Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Bekdemir, Ü. ve Sever, R. (2003). “Şavşat ve Çevresinde Tipik Bir Ev Eklentisi: Merek”. Doğu Coğrafya Dergisi, 8, 79-93.
- Doğanay, H. (1997). Türkiye Beşeri Coğrafyası. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Yayın No: 2982, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi: 877, Eğitim Dizisi:10, Milli Eğitim Basımevi.
- Göçmen, D. (2010). Doğu Karadeniz Kırsal Mimarisi İçin Koruma Önerileri: Artvin İli-Balıklı Mahallesi-Zurabet Evi Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Gök, Y. ve Kayserili, A. (2013). “Geleneksel Erzurum Evlerinin Kültürel Coğrafya Prespektifinden İncelenmesi”. Doğu Coğrafya Dergisi, 30, 175-216.
- Göney, S. (1967). “Mengen Havzasında Köy Meskenleri”. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 8(16), 112-132.
- Göney, S. (1975). Büyük Menderes Bölgesinde Köy Meskenleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yay. No: 1895, Coğrafya Enstitüsü Yay. No: 9.
- Köse, A. (2007). “Balıkesir Çevresinde Geleneksel Kırsal Avlu Peyzajı ve Değişimi”. Doğu Coğrafya Dergisi, 18, 7-38.
- Özav, L. (1996). Simav Depresyonu ve Çevresinin Coğrafi Etüdü. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 813, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Yayınları No: 64, Araştırma Serisi No: 10.
- Rızvanoğlu, M.T. (2003). Ardanuç İlçesinin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Soylu, H. (2000). “Köprüköy’ün Tarihi Gelişimi ve Mesken Tipleri (The Historical Devolepment of Köprüköy and The Types of Houses)”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 14, 187-211.
- Tanoğlu, A. (1969). Nüfus ve Yerleşme. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 1183, Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları No:45, Taş Matbaası. Tarkan, T. (1973a). Rize-Hopa Yöresi Coğrafi Etüdü. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 145, Araştırma Serisi No:27, Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 35, Atatürk Üniversitesi Basımevi.
- Tarkan, T. (1973b), Orta ve Aşağı Çoruh Havzası-Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bakımından Bir Bölge Araştırması. Ankara: Atatürk Üniv. Yay. No: 166, Edebiyat Fak. Yay. No: 37, Araş. Ser. No: 29, Sevinç Matbaası.
- Torun, F. (1998). Her Yönüyle Artvin ve Örnek Bir Köy İncelemesi. Kocaeli: Doruk Basım Yayın Reklamcılık.
- Zaman, M. (1995). “Tonya (Trabzon) İlçe Merkezinde Mesken Tipleri”. Doğu Coğrafya Dergisi, 1(1), 495-508.
- Zeki, M. (2010). Artvin Vilâyeti Hakkında Ma’lümât-ı Umümiye. (Yayına Hazırlayan: M. Demirel). İstanbul: Yusufeli Belediyesi Yayını, FSF Printing House. 6831 Sayılı Orman Kanunu.
Abstract
Kırsal meskenler, bulundukları çevrenin coğrafi koşullarından önemli oranda etkilenen
ve dolayısıyla da söz konusu koşulları en iyi şekilde yansıtan eserlerdir. Nitekim bunlar,
bir taraftan sahanın iklim, bitki örtüsü, toprak ve litolojik yapısı gibi doğal çevre özelliklerinin;
diğer taraftan da sosyo-kültürel, tarihi ve ekonomik koşulların etkisi altında ortaya
çıkmışlardır.
Doğu Karadeniz Bölümü sınırları içerisinde yer alan Şavşat, Artvin iline bağlı bir ilçe
olup, köy mesken mimarisi açısından da bu bölümün izlerini taşımaktadır. Ancak komşusu olduğu
Doğu Anadolu Bölgesi kırsal meskenlerinin kimi özelliklerini de, yansıttığı söylenebilir.
Şavşat’taki geleneksel köy meskenleri, yapı gereci olarak ahşap kullanımının yaygın olduğu, ev ve eklentileri ile bir bütünlük arz eden ve kış odası, ayvan, köşki ve buhari gibi kendine
özgü kısımları bulunan, plan ve yapı teknikleri açısından oldukça ilgi çekici özelliklere sahip
olan beşeri eserlerdir. Ancak ne yazık ki, son zamanlarda köylerde betonarme yapıların sayısı
artmakta ve mevcut geleneksel köy meskenleri de bakımsızlıktan harabe haline dönmektedir.
Oysaki bu kültürel miraslar, korunarak gelecek nesillere aktarılmalıdır. Ayrıca bunların kırsal
turizme kazandırılması da yöre ekonomisine önemli katkılar sağlayacaktır.
References
- Artvin İl Yıllığı, 1967.
- Aydemir, E. (2010). Yöresel Mimarinin ve Kırsal Dokunun Korunması: Artvin Şavşat Balıklı Mahallesi Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Bekdemir, Ü. ve Sever, R. (2003). “Şavşat ve Çevresinde Tipik Bir Ev Eklentisi: Merek”. Doğu Coğrafya Dergisi, 8, 79-93.
- Doğanay, H. (1997). Türkiye Beşeri Coğrafyası. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Yayın No: 2982, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi: 877, Eğitim Dizisi:10, Milli Eğitim Basımevi.
- Göçmen, D. (2010). Doğu Karadeniz Kırsal Mimarisi İçin Koruma Önerileri: Artvin İli-Balıklı Mahallesi-Zurabet Evi Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Gök, Y. ve Kayserili, A. (2013). “Geleneksel Erzurum Evlerinin Kültürel Coğrafya Prespektifinden İncelenmesi”. Doğu Coğrafya Dergisi, 30, 175-216.
- Göney, S. (1967). “Mengen Havzasında Köy Meskenleri”. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 8(16), 112-132.
- Göney, S. (1975). Büyük Menderes Bölgesinde Köy Meskenleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yay. No: 1895, Coğrafya Enstitüsü Yay. No: 9.
- Köse, A. (2007). “Balıkesir Çevresinde Geleneksel Kırsal Avlu Peyzajı ve Değişimi”. Doğu Coğrafya Dergisi, 18, 7-38.
- Özav, L. (1996). Simav Depresyonu ve Çevresinin Coğrafi Etüdü. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 813, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Yayınları No: 64, Araştırma Serisi No: 10.
- Rızvanoğlu, M.T. (2003). Ardanuç İlçesinin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Soylu, H. (2000). “Köprüköy’ün Tarihi Gelişimi ve Mesken Tipleri (The Historical Devolepment of Köprüköy and The Types of Houses)”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 14, 187-211.
- Tanoğlu, A. (1969). Nüfus ve Yerleşme. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 1183, Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları No:45, Taş Matbaası. Tarkan, T. (1973a). Rize-Hopa Yöresi Coğrafi Etüdü. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 145, Araştırma Serisi No:27, Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 35, Atatürk Üniversitesi Basımevi.
- Tarkan, T. (1973b), Orta ve Aşağı Çoruh Havzası-Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bakımından Bir Bölge Araştırması. Ankara: Atatürk Üniv. Yay. No: 166, Edebiyat Fak. Yay. No: 37, Araş. Ser. No: 29, Sevinç Matbaası.
- Torun, F. (1998). Her Yönüyle Artvin ve Örnek Bir Köy İncelemesi. Kocaeli: Doruk Basım Yayın Reklamcılık.
- Zaman, M. (1995). “Tonya (Trabzon) İlçe Merkezinde Mesken Tipleri”. Doğu Coğrafya Dergisi, 1(1), 495-508.
- Zeki, M. (2010). Artvin Vilâyeti Hakkında Ma’lümât-ı Umümiye. (Yayına Hazırlayan: M. Demirel). İstanbul: Yusufeli Belediyesi Yayını, FSF Printing House. 6831 Sayılı Orman Kanunu.
Details
| Primary Language | tr;en |
|---|---|
| Journal Section | Makaleler |
| Authors | |
| Publication Date | May 21, 2014 |
| Published in Issue | Year 2014 Volume: 18 Issue: 1 |
