İdari Coğrafya Özellikleri Açısından Elmalı (Antalya) İlçesi

Year 2019, Volume: 23 Issue: 1, 67 - 92, 16.03.2019

Zeki Koday , Taner Aydın

Abstract

Elmalı
ilçesi Akdeniz Bölgesi’nin Antalya Bölümü sınırları içerisinde yer almaktadır.
İdari açıdan Antalya iline dâhil olan ilçe, jeomorfolojik olarak Teke
Yarımadası adı verilen bölgede etrafı dağlık alanlarla çevrili karstik bir
havza içerisinde yer alır. Batıdan Muğla ilinin Seydikemer ilçesi ile sınır
olan Elmalı ilçesinin kuzeyinde Korkuteli, doğusunda Kumluca, güneyinde ise Kaş
ve Finike ilçeleri yer alır. Antalya ilinin batı ilçelerinden olan Elmalı
ilçesi yüzölçümü bakımından Antalya ilinin büyük ilçelerinden birisidir. İlçe,
1433 km2 yüzölçümü ile toplam 20177 km2 olan il topraklarının % 6,9’una sahip
olup alan bakımından 19 ilçe arasında 5.ci sırada yer alır. İlçenin nüfus
büyüklüğü, yüzölçümüyle orantılı değildir. İlçenin toplam nüfusu 38651 kişidir
ve bu sayı 2364396 kişi olan toplam Antalya il nüfusunun % 1,6’sına karşılık
gelir. Bu açıdan bakıldığında Elmalı, ildeki 19 ilçe arasında nüfus büyüklüğü
açısından 15. sırada yer alır. Elmalı ilçesinde, Elmalı ilçe merkezinden oluşan
1 kentsel idari alan, bu idari alan içerisinde ise 9 kentsel mahalle yer alır.
İlçede 51 kırsal mahalle vardır. Bu mahallelerden Akçay ve Yuva yerleşmeleri
6360 sayılı kanunla mahalleye dönüştürülen eski belde yerleşmeleri olup kasaba
yerleşmesi özelliği gösterir.

Keywords

Elmalı, İlçe, Köy, Kırsal Mahalle

References

• Adak, M. (2002). “Lykıa ve Roma”, Sencer Şahin, Nezih Başgelen (Ed.), Likya İncelemeleri I, (ss. 129-136), Arkeoloji ve Sanat Yayınları Epigrafi ve Tarihsel Coğrafya Dizisi I. İstanbul.
• Akşit, O. (1971). Hellenistik ve Roma Devrinde Likya, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Akşit, O. (1967). Likya Tarihi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Antalya Valiliği. (1973). Antalya İl Yıllığı, Duran Ofset Basımevi, İstanbul.
• Armağan, A. (2011). “XVI. Yüzyılda Teke Sancağının Yönetimi ve Yöneticileri”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 18 (1), 273-293.
• Armağan, A. (2002). “Tarihsel Süreç İçerisinde Teke Yöresi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 32, 1-19.
• Baykara, T. (2012). Dünden Bugüne Antalya, Antalya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, I. Cilt, IV. Bölüm, Antalya.
• BCA, 30.11.1.030/64.20.4/12.08.1931.
• BCA, 30.11.1.0/ 85.10.05, 17.04.1934.
• BCA, 30.11.1.0/ 254.38.11, 22.11.1955.
• Belediye Kanunu. (1930). T.C. Resmi Gazete, 1580, 3 Nisan 1930.
• Belediye Kanunu. (2005). T.C. Resmi Gazete, 5393, 3 Temmuz 2005.
• BOA, C.ZB., Dosya No :47, Gömlek No :2341.
• Büyükşehir Belediyesi Kanunu. (2005), T.C. Resmi Gazete, 25531, 10 Temmuz 2005.
• Büyükşehir Kanunu. (2012). T.C. Resmi Gazete, 6360, 12 Kasım 2012.
• Cuinet, V. (1891). La Turquie d’Asie, Geographie Administrative, Statistique, Descriptive et Raisonnee de Chaque Province de l’Asie Mineure, Paris.
• Çelik, Ş. (2011). “Teke İli”, İslam Ansiklopedisi, (XL, 344-347).
• Çevik, N. (1996). “Yeni Bulgular Işığında Elmalı Yaylası”, Adalya Dergisi, 61-72.
• Çevik, N. (2015), Likya Kitabı, Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları Monografi Dizisi, 10, Antalya.
• Çimrin, H. (2012). Kuruluşundan Günümüze Antalya Kent Kronolojisi, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Kültür Yayınları, Antalya.
• Dâhiliye Vekâleti (1928). Son Teşkilat-ı Mülkiyede Köylerimiz, Hilal Matbaası, İstanbul.
• Dörtlük, K. (1988) “Elmalı Bayındır Tümülüsleri Kurtarma Kazısı”, T.C. Kültür Bakanlığı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Başkanlığı, X. Kazı Sonuçları Toplantısı, 23-27 Mayıs, Ankara.
• Durgun, H. (2014). XIX. Yüzyılda Teke Sancağı’na Bağlı Elmalı Kazası’nın Sosyo-Ekonomik Yapısı 1839-1914, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Ekiz, A. (2001). Dünden Bugüne Elmalı, Antalya.
• Erdoğru, M. A. (1995) “Antalya ve Havalisi Tarihi İçin Bir Kaynak: Defter-i Evkâf-ı Livâ-i Teke”, Tarih İncelemeleri Dergisi, 10 (1), 91-185.
• Erten, S. F. (1948). Antalya Tarihi (Üçüncü Kısım.), Antalya.
• Foss, P. W. (2005). “The Hacı Musalar Project Regional Survey: Landscape And Settlement İnvestigations In The Elmalı Basin”, The II-Ird Int. Sym. On Lycia in Antalya. 7-10.
• Göney, S. (1995). Şehir Coğrafyası I. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Güçlü, M. (1998). “Müstakil Teke (Antalya) Sancağı’nın Kurulması ve İdari Düzenlemeye İlişkin Belge”, Adalya, II, 290-300.
• Güçlü, M. (2007). “Selçuklulardan Günümüze Kumluca (Antalya) Bölgesi”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1 (22), 219-250.
• https://www.harita.gov.tr/il-ve-ilce-yuzolcumleri (Erişim Tarihi: 01.02.2019)
• Işık, F. (2015), “Arkeolojik Bulgular Işığında Milyas”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Dergisi, Anadolu, 41, 187-237.
• İplikçioğlu, B. (2001). “Doğu ve Kuzeydoğu Lykıa-Güneybatı Psidia Epigrafik-Tarihi Coğrafi Yüzey Araştırmaları Projesi 2000 Yılı Çalışmaları”, Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü 19. Araştırma Sonuçları Toplantısı 2. Cilt, 28 Mayıs-1 Haziran, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 127-132.
• Kahraman, S. A. (2012). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Yapı Kredi Yayınları, Ankara.
• Koday, S. (2000). “Geçmişte, Günümüzde ve Gelecekte Trakya”, Suna Doğaner (Ed.), Coğrafya Meslek Haftaları Serisi: 2, 28. Coğrafya Meslek Haftası Bildiriler (221-253), (10-12 Haziran 1998, Edirne), İstanbul: Türk Coğrafya Kurumu.
• Koday, S., Akbaş F. (2016). ‘’Erzincan İli Köy Yerleşmelerinde Topoğrafya ve Bakı Koşullarının Toponomik Açıdan İncelenmesi’’14. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Bildiriler Kitabı. İstanbul, 307-314.
• Koday S., Aydın T. (2016). “Elmalı’da (Antalya) Geçmişten Günümüze Yerleşme Adları Üzerine Bir İnceleme”, TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu 13-14 Ekim Ankara, 448-468.
• Koday, S., Kaya, G., Akbaş, F., (2016) ‘’Salihli İlçesinde Köy Adlarında Coğrafyanın Etkisi’’ Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Nisan 2016 20 (2): Erzurum.559-582
• Konya Vilayeti Salnameleri, 1266/1850, 1286/1869, 1289/1872, 1290/1873, 1291/1874, 1292/1875, 1307/1890.
• Köy Kanunu (1924), T.C. Resmi Gazete, 442, 18 Mart 1924.
• Mellink, M. J. (1970). “Archaeology in Asia Minor”, American Journal of Archaelogy, 74.2, 157-178.
• Mellink, M. J. (1988). “The Painted Tomb at Karaburun (Elmalı): Problems of Conservation and Iconography” T.C. Kültür Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Başkanlığı, X. Kazı Sonuçları Toplantısı II, , 23-27 Mayıs, Ankara, s.271-275.
• Mellink M. J. (1985). “The Remains of Second Millennium B. C. Habıation At Karataş-Semayük”, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü VII. Kazı. Sonuçları Toplantısı, 20-24 Mayıs, Ankara, s.287-291.
• Müdafaa-i Milliye Vekâleti Harita Dairesi. (1341/1925). Elmalı Kazası Haritası.
• Ostrogorski, G. (2011). Bizans Devleti Tarihi, (Çev.: Fikret Işıltan). Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Özcan, K. (2005). “Ortaçağda Anadolu’nun İdarî Coğrafyasına Bakış Anadolu’ da Selçuklu İdarî Birimleri”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 3 (1), 73-99.
• Özcan, A. (2007). “Redif”, İslam Ansiklopedisi, 34, (524-526).
• Özçağlar, A. (2011). İdari Coğrafya (1.Baskı), Ümit Ofset Matbaacılık, Ankara.
• Özçağlar, A. (2005). “Türkiye’de Mülki İdare Bölümlerinin İdari Coğrafya Analizi”, Coğrafya Bilimleri Dergisi, 3 (1), 1-25.
• Özçağlar, A. (1996). “Türkiye’nin İdari Coğrafyası bakımından Köy, Bucak, İlçe, İl ve Belde Kavramları Üzerine” Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 12, 7-25.
• Özçağlar, A. (2015). Yönetsel Coğrafya, Nika Yayınevi, Ankara.
• Özçağlar, H. (2014). “Tarihsel süreçte bucakların yönetsel bölünüş içindeki yeri ve önemi”, Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi VIII. Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 285-296.
• Öztürk, Y. (2012), “Timar-Thema Teriminin Ortaya Çıkması, Bizans Uygulaması ve Osmanlı İle Mukayesesi”, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 31, 157-208.
• Özüdoğru, Ş. “Pers Egemenliğinde Likya Tarihi ve Yönetimi”, Aktüel Arkeoloji Dergisi, 25, 2012, 92-107.
• Ramsay, W. M. (1890). Anadolu'nun Tarihî Coğrafyası. (Çev.: Mihri Pektaş). İstanbul, Millî Egitim Basımevi, İstanbul 1961.
• Resmi Gazete, Sayı 9977, Tarih 9 Ağustos 1958.
• Resmi Gazete, 10259, Tarih 22 Temmuz 1959.
• Resmi Gazete, Sayı 11750, Tarih 10 Temmuz 1964.
• Sarı, S. (2008). XV. ve XVI. Yüzyılda Menteşe, Hamid ve Teke Sancağı Yörükleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Serbest, H. (2008). Elmalı Kentsel Sit Alanında Bulunan Tescilli Konutların Günümüzdeki Durumları Koruma Sorunları, Değerlendirme Önerileri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Sevim, A. (2014). Anadolu’nun Fethi (Selçuklular Dönemi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Sevin, V. (2013). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Spratt, T. A. B., Forbes, E. (1847). Milyas, Kibyratis ve Likya’da Yolculuklar I, (Çev: Doğan Türker), Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları, Antalya 2008.
• Strabon. (2012). Geographıka, (Çev: Adnan Pekman), Arkeoloji ve Sanat Tarihi Yayınları, İstanbul.
• Şahin, S. (2002), “Pamfilya/Likya sınır Kentleri: Olbıa ve Diğerleri”. Sencer Şahin, Nezih Başgelen (Ed.), Likya İncelemeleri I, (9-32), Arkeolji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• Şahin, S. (2011). Stadiasmus Patarensis (Likya Eyaleti Roma Yolları), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• Şaşmaz, M. (2014). Türkiye’nin İdari Taksimatı (1920-2013), III. Cilt, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Takmer, B., Akdoğru, E. A. (2002). “Ogyges’in Kişiliğinde Panyasis’in Fragmanı İçin Bazı Yorumlar: Bellerophontes Mitosu’nun Yeniden değerlendirilmesi ve Lykia’nın Erken Tarihi”, Adalya Dergisi, V, 1-34.
• T.C. İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü (1976). Türkiye Mülki İdare Bölümleri, Ankara.
• T.C. İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü. (1985). Türkiye Mülki İdare Bölümleri, Belediyeler, Köyler, Ankara.
• T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü. (1995). 166 Nolu Muhasebei Vilayeti Anadolu Defteri (937/1530), Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• T.C. Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü. (1936) 1935 Genel Nüfus Sayımı Kati ve Mufassal Neticeler (Antalya Vilayeti), Devlet Basımevi. İstanbul.
• T.C. İstatistik Umum Müdürlüğü. (1941). Genel Nüfus Sayımı. 20 İlkteşrin 1940: Vilayetler, Kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibariyle Nüfus ve Yüzey Ölçü, İstatistik Umum Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Tanoğlu, A. (1959). “Türkiye’de Nüfusun Dağılışı”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 5 (10), 1-15.
• Tunçel, H. (2000). “Türkiye’de İsmi Değiştirilen Köyler”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10 (2), 23-34.
• Tümertekin, E., Özgüç, N. (2012). Ekonomik Coğrafya: Küreselleşme ve Kalkınma, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Tüner, N. (2002), “Lykıa’nın Yerleşim Coğrafyasında Yeni Lokazizasyonlar”. Sencer Şahin, Nezih Başgelen (Ed.), Likya İncelemeleri I, 63-78, İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Yayınları Epigrafi ve Tarihsel Coğrafya Dizisi I.