Consumption Sanctuaries From The Urban To The Virtual and Ethics-Aesthetics Confusion

Yıl 2019, Sayı: 65, 497 - 519, 31.05.2019

Erdi Aksakal

https://doi.org/10.14222/Turkiyat4117

Öz

An authority that has not been seen in the post-modern period, which we see the most obvious difference as the transition from the production society to the consumer society, came into contact with the trade relations. In this period, unlike the classical modernity phase, it has been experienced that many large, bright and colorful shopping places where there are millions of goods and services are transformed into places that we develop worship style behavior in order to apply our consumption obligation to magical and religious consumption sanctuaries. When we take a look at the classical and different periods of modernity, we are confronted with the fact that we are the poor of the consumer society, where the shopping centers of the sanctuaries, which provide a kind of centrality, balance and order, traditionally provided by the societies, put everything in front of us unequivocally and abundantly. In a period where a hedonistic culture is constantly injected into our minds and our cards that do not require a tangible price, and in which we are tempted to do so, both the urban and the virtual consumption temples perform their duties at full speed.

The aim of this article is to examine the characteristics of the period in which pleasure has turned into consumption when the taste, style and perceptions and accordingly the needs created by consumption habits are moving away from consumption by the transformation of economic, cultural and social values within the consumer society and to evaluate the urban-virtual spaces suitable for the structure serving all these expressions.

Anahtar Kelimeler

Urban Spaces, Modernity, Post modernity, Virtual Shopping, Consumption Sanctuaries

Kentsel Olandan Sanala Tüketim Mabetleri ve Etik-Estetik Karmaşası

Öz

En belirgin farklılığın üretim toplumundan tüketim toplumuna geçiş olarak gördüğümüz post modern dönem içinde görülmeyen bir erk, ticari ilişkiler noktasında temasa geçmiştir. Bu dönemde klasik modernite evresinden farklı olarak içinde milyonlarca mal ve hizmetin bulunduğu, çok büyük, aydınlık ve renkli alış veriş mekânlarının büyülü ve dinsel tüketim katedrallerine ayrıca tüketim zorunluluğumuzu uygulamamız için ibadet tarzı davranış geliştirdiğimiz yerler haline dönüştüğü tecrübe edilmiştir. Klasik ve farklı modernlik dönemlerini ele aldığımızda geleneksel olarak toplumların sağladığı bir türde merkezilik, denge ve düzen sağlayan katedrallerin alış veriş merkezlerinin her şeyi ölçüsüzce ve bolca önümüze serdiği tüketim toplumunun yoksulları olduğumuz gerçeğiyle karşı karşıya kalmış durumdayız. Artık hazcı bir kültürün sürekli zihinlere ve somut bir bedel ödemeyi gerektirmeyen kartlarımıza şırınga edildiği ve bu sayede ayartıldığımız bir dönem içerisinde hem kentsel hem de sanal tüketim mabetleri son sürat görevlerini yerine getirmektedir.

Bu çalışmanın amacı, tüketim toplumu içerisinde ekonomik, kültürel ve sosyal değerlerin dönüşümüyle beğeni, tarz ve algıların ve bunlara bağlı olarak tüketim alışkanlıklarının oluşturduğu ihtiyaçların tüketimden uzaklaşarak keyfin tüketimine dönüştüğü dönemin özelliklerini ve tüm bu ifadelere hizmet eden yapıya uygun kentsel- sanal mekânların değerlendirilmesidir. 

Anahtar Kelimeler

Kentsel Mekânlar, Modernite, Post modernite, Sanal Alışveriş, Tüketim Katedralleri

Kaynakça

• Adorno, Teodor ve Max Horkheimer. (2013). Teori ve Pratik Üzerine Bir Tartışma, (Çev. Orhan Kılıç). İstanbul: Metis Yayınları. Amin, Samir. (2010). Kapitalizmden Uygarlığa: Sosyalist Perspektifi Yeniden İnşa Etmek. (Çev. Yağmur Dönmez ve Naim Atabağsoy). Ankara: Maki Basın Yayıncılık. Arendt, Hannah, (1994). İnsanlık Durumu, İstanbul: İletişim Yayınları. Armağan, Ahsen. (2013). “Gençlerin Sanal Alanı Kullanım Tercihleri ve Kendilerini Sunum Taktikleri: Bir Araştırma”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (27), 78-92. Aydın, Selçuk. (2018). Modernleşme, Kamu Yönetimi Ansiklopedisi içinde, Edt: Yasemin Işıkçı, Esmeray Alacadağlı, Ankara: Astana Yayınları. Başaran, Funda. (2005). “İnternetin Ekonomi Politiği”. Editörler: Mutlu Binark ve Barış Kılıçbay. İnternet, Toplum, Kültür, 32-52. Ankara: Epos Yayınları. Başer, Doğa. (2013). Dayatılan Düzenlerden Deneyimlenen Belirsizliklere: Ajanlar ve Araçlar, Bauman Sosyolojisi İçinde, Der: Zülküf Kara. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Baudrillard, Jean. (2008). Tüketim Toplumu. (Çev: Hazal Deliceçaylı, Ferda Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Baudrillard, James, (2001). Tam Ekran. Çev: B. Gülmez. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Bauman, Zygmunt. (2003). Modernlik ve Müphemlik. (Çev. İsmail Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bauman, Zygmunt. (1996). Yasa Koyucular İle Yorumcular: Modernite, Postmodernite ve Entelektüeller Üzerine. (Çev. Kemal Atakay). İstanbul: Metis Yayınları. Bauman, Zygmunt. (2005). Bireyselleşmiş Toplum. (Çev. Yavuz Alogan). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bauman, Zygmunt. (2017). Akışkan Modernite. (Çev. Sinan Okan Çavuş). İstanbul: Can Sanat Yayınları. Bauman, Zygmunt ve Keith Tester. (2017). Zygmunt Bauman İle Söyleşiler (Çev. Mesut Hazır). Ankara: Heretik Yayıncılık. Bauman, Zygmunt. (1999). Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar. Çev: Ü.Öktem. İstanbul: Sarmal Yayınevi. Bauman, Zygmunt. (2011). Akışkan Modern Dünyadan 44 Mektup. (Çev. Pelin Siral). İstanbul: Habitus Yayıncılık. Bauman, Zygmunt. (2013). Modernite, Kapitalizm, Sosyalizm: Küresel Çağda Sosyal Eşitsizlik. (Çev. F. Doruk Ergun). İstanbul: Say Yayınları. Bauman, Zygmunt. (2010). Etiğin Tüketiciler Dünyasında Bir Şansı Var Mı?, Çev: Funda Çoban, İnci Katırcı. Ankara: De Ki Yayınları. Baudrillard, Jean. (1991). Sessiz Yığınların Gölgesinde Ya Da Toplumsalın Sonu. Çev.: O. Adanır. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bernstein, Henry. (1992). “Gelişme Toplumbilimine Karşı Azgelişmişlik Toplumbilimi Mi?”. Emperyalizm, Gelişme ve Bağımlılık Üzerine (Ss. 41-74). M. Ersoy (Der.). Çev.: M. Ersoy. Ankara: V Yayınları. Bozkurt, Veysel. (2000). Püritanizmden Hedonizme Yeni Çalışma Etiği, Bursa: Alesta Yayınları. Bruckner, Pascal. (2006). Masumiyetin Ayartıcılığı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Buck-Morss, S. (2010). Görmenin Diyalektiği: Walter Benjamin ve Pasajlar Projesi. (Çev. Ferit Burak Aydar). İstanbul: Metis Yayınları. Debord, Guy. (2012). Gösteri Toplumu. Çev: Ayşen Emekçi ve Okşan Taşkent. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Doğan, Mehmet. (1996). Büyük Türkçe Sözlük. 11.Baskı, İz Yayınları. Douglas, Mary ve Baron Isherwood. (1999). Tüketimin Antropolojisi. (Çev: Erden Attila Aytekin). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. Eisenstadt, Shmuel. (2014). Modernleşme: Başkaldırı ve Değişim. Çev.: U. Coşkun, Ankara: Doğu Batı Yayınları. Ene, Selda. (2002). Elektronik Ticarette Tüketicinin Korunması ve Bir Uygulama. İstanbul: Pusula Yayıncılık. Featherstone, Mike. (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (Çev: Mehmet Küçük). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Foucault, Micheal. (1993). Ders Özetleri 1970-1982, Çev: Selahattin Hilav. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Giddens, Anthony. (1994). Modernliğin Sonuçları. (Çev. Ersin Kuşdil). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Habermas, Jurgen. (1995). The Philosophical Discourse Of Modernity: Twelve Lectures. (İngilizceye Çev. Frederick G. Lawrence). Cambridge: The MIT Press. Honore, Carl. (2008). Hız Çılgınlığına Başkaldırı, Yavaş Hareketi. İstanbul: Alfa Yayınları. İnalcık, Halil. (1988) “Atatürk ve Türkiye’nin Modernleşmesi”, Belleten, C.LII /63, S.986. Jameson, Fredric. (2004). Biricik Modernite: Şimdinin Ontolojisi Üzerine İnceleme. (Çev. Sami Oğuz). Ankara: Epos Yayıncılık. Jameson, Fredric. (1994). Postmodernizm Ya Da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı. Çev.: N. Plümer. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Jameson, Fredric. (2008). Modernizm İdeolojisi: Edebiyat Yazıları. Çev.: K. Atakay ve T. Birkan. İstanbul: Metis Yayınları. Karaca, Nuray. (2011). Kimlik Sorunsalı, Üniversite Öğrencilerinde Kimlik ve Siyasal Aidiyet, Ankara: Anı Yayıncılık. Karaca, Nuray. (2015). Türkiye’de Değişen Aile Yapısı: Ilıca Şeker Fabrikası Örneği, Türkiye’de Sosyoloji, Analizler ve Uygulamalar içinde, Erzurum: Fenomen Yayıncılık. Karaca, Nuray. (2016). Postkolanyalin Yeni Sunumu: Neo-Melezlik, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 57. Sayı, Erzurum. Karaca, Nuray. (2018). Siyaset Sosyolojisi Okumaları, Erzurum: Fenomen Yayıncılık. Kızılçelik, Sezgin. (2018). Sömürgecilik, Irkçılık ve Soykırım Olarak Modernlik, International Journal of Human Sciences, Volume 15 Issue 4. Kızılçelik, Sezgin. (1994). “Postmodernizm: ‘Modernlik Projesine’ Bir Başkaldırı”. Türkiye Günlüğü (Ss. 86-96).Sayı: 30. Kumar, Krishan. (1999). Sanayi Sonrası Toplumdan Post-Modern Topluma Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları. Çev.: M. Küçük. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. Layder, Derek. (2006). Sosyal Teoriye Giriş. Çev.: Ü. Tatlıcan. İstanbul: Küre Yayınları. Lefebvre, Henry. (1998). Modern Dünyada Gündelik Hayat. (Çev: Işın Gürbüz). İstanbul: Metis Yayınları. Marshall, Gordon. (1999). Sosyoloji Sözlüğü (Çev. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Nietzsche, Friedrich. (1995). Deccal: Hıristiyanlığa Lanet. (Çev. Oruç Aruoba). İstanbul: Hil Yayınları. Özben, Mevlüt. (2012). Kutsallıkların Ölümcül Sıçrayışı, Yapay Kutsallıklar. Ankara: Kadim Yayınları. Öztürk, Musa. (2013). Tüketici Ayartma Ya Da Yoksullaşarak Tüketme, Bauman Sosyolojisi, Derleyen: Zülküf Kara. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Paz, Octavia. (1993). Şiir ve Modernite. Modernite Versus Postmodernite İçinde (Ss. 88-103). (Çev. Mehmet Küçük). Ankara: Vadi Yayınları. Ritzer, George. (2000). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek: Tüketim Araçlarının Devrimcileştirilmesi (Çeviri: Şen Süer Kaya). İstanbul: Ayrıntı. Sarup, Madan. (2010). Post Yapısalcılık ve Postmodernizm, Eleştirel Bir Giriş. İstanbul: Kırk Gece Yayınları. Sayılı, Murat ve Akif Musa Büyükköroğlu. (2012). “E-Ticaret Yoluyla Gıda Maddeleri Satın Almaya Yönelik Tüketicilerin Tutumunu Etkileyen Faktörlerin Analizi”. Tarım Bilimleri Dergisi, 18, 246-255. Sennett, Richard. (2002). Kamusal İnsanın Çöküşü.(Çev: Serpil Durak, Abdullah Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Sennett, Richard, (2008). Karakter Aşınması. Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerindeki Etkileri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Smelser, Neil. (1985). “Modernleşme Kuramına Doğru”. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Seminer Dergisi (Ss. 71-92). Çev. Ü. Oskay. Sayı: 4. Shırky, Clay. (2010). Herkes Örgüt. (Çev.) Şiraz, P., İstanbul: Optimist Yayınları. Taylor, Charles. (1995). Modernliğin Sıkıntıları. (Çev. Uğur Canbilen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Touraine, Alain. (1994). Modernliğin Eleştirisi (Çev. Hülya Tufan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Urry, John. (1999). Mekânları Tüketmek. (Çev: Rahmi G. Öğdül). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Ünsaldı, Levent ve Ercan Geçgin. (2014). Sosyoloji Tarihi, Dünyada ve Türkiye’de. Ankara: Heretik Yayıncılık. Wagner, Peter. (2005). Modernliğin Sosyolojisi, Özgürlük ve Cezalandırma. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Wagner, Peter. (2013). Deneyim ve Yorum Olarak Modernlik: Modernliğin Yeni Sosyolojisi. (Çev. İbrahim Kaya). Ankara: Pegem Akademi. Weber, Max. (1995). Toplumsal ve Ekonomik Örgütlenme Kuramı. (Çev. Özer Ozankaya). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.