The Lost City Germanicia New Observations On Localization Problems

Yıl 2019, Sayı: 66, 409 - 434, 15.09.2019

Oktay Dumankaya

https://doi.org/10.14222/Turkiyat4245

Öz

Abstract

Maras which dates back to the Prehistoric Pe¬riods and hosted important kingdom and cities such as Mama, Gurgum, Antiocheia ad Taurum, Germanicia. However, their localization is still not determination. In this article, suggestions are made on the localization of the ancient Roman city of Caesarea Germanicia Commagene or Comma¬gene Germanicia. It is believed that the antiquity structures in Dulkadiroglu district, which is located on the east of Kahramanmaras city center, belong to the Germanicia Ancient City. Today, there is a dense urban structure in this region. This situation prevents the determination of the archaeological cultural heritage and the elevation borders of the ancient city. In order to determine the bounda¬ries of the ancient city, (Digital elevation Models) hydrological models of the region were created. In addition, aerial photographs of 1948, 1975 and 2016 determined the distribution area of ancient structures.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaras, Mama, Gurgum, Antiocheia ad Taurum, Germanicia, Rome, Byzantine

Kayıp Kent Germanıcıa: Lokalizasyon Problemleri Üzerine Yeni Gözlemler

Öz

Öz

Tarihi Prehistorik Dönemlere kadar uzanan Maraş; Mama, Gurgum, Antiocheia ad Taurum, Germanicia gibi önemli krallık, kent devleti ve şehirlere ev sahipliği yapmıştır. Ancak bunların lokalizasyonları hala yapılamamıştır. Bu maka¬lede, literatürde Caesarea Germanicia Comma¬gene veya Commagene Germanicia’sı olarak geçmekte olan Roma Dönemi antik kentinin lo¬kalizasyonu üzerine önerilerde bulunulmuştur. Günümüzde Kahramanmaraş il merkezinin do¬ğusunda yer alan Dulkadiroğlu ilçesindeki Antik Çağ yapılarının Germanicia Antik Kenti’ne ait ol¬duğu düşünülmektedir. Bu bölgede yoğun kent dokusu yer almaktadır. Bu durum arkeolojik kül¬tür varlıklarının ve antik kentin sınırlarının belir¬lenmesini engellemektedir. Antik kentin sınırları¬nın belirleyebilmek için bölgenin (DEM-Sayısal Yükselti Modeli) hidrolojik modellemeleri oluş¬turulmuştur. Ayrıca 1948, 1975 ve 2016 yılı hava fotoğrafları üzerinden antik çağ yapılarının dağılım alanı belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş, Mama, Gurgum, Antiocheia ad Taurum, Germanicia Roma Bizans

Kaynakça

• Antik Kaynaklar Appian, Historia Romana, The Syrian Wars: Appian's Roman History II. Books VIII, Part II -XII. (trans. Horace White). (The Loeb Classical Library). Harvard University Press. 1913. Urf. Mateos. Urfalı Mateos Vekayi-Nâmesi (952-1136) ve Papaz Grigor’un Zeyli (1136-1162), (çev. Hrant D. Andreasyan, Notlar: Eduard Dulaurer ve Halil Yınanç), Ankara: TTK Basımevi. 2000. Plin. Nat. Hist. (Plinius maior, Naturalis historia) = Pliny: Natural History. with an English (trans. William-Henry-Samuel Jones). I–X. (The Loeb Classical Library). Cambridge (Mass.). London: Cambridge University Press, 1938-1975. Ptole. Geog. Claudius Ptolemaeus, Geography of Claudius Ptolemy. (trans. Edward Luther Stevenson). New York: 1991. Dover Publications, Inc. (İlk Baskı 1932). Strab. Geog. Geographica (Strabon: Antik Anadolu Coğrafyası. (Geographica: XII-XIII-XIV), (çev. Adnan Pekman). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. Dördüncü Basım 2000. Texier, Charles Félix Marie. (Asie Mineure) Küçük Asya: Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi. (çev. Ali Suat). Cilt. 3. Ankara: Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı. 2002. Texier, Charles Félix Marie. (Orijinal Metin). Asie Mineure; Description Geographique, Eistoricjue et Archeologicjue des Provinces et des Viiles de la Chersonnese d' Asie. Typographie de Firmin Didot Freres, Fils et C., Paris: Bditeurs Imprimeurs de L' Institut de France, 1862, 1882. Theod. HE Theodoret, The Ecclesiastical History of Theodoret. Aeterna Press. 2016. Modern Kaynaklar Abshire, Corey., Gusev, Dmitri ve Stafeyev, Sergey. (2017). “The Fertile Crescent in Ptolemy’s “Geography”: a new digital reconstruction for modern GIS tools”. (ed. Evangelos Livieratos). International Cartographic Association, Commission on Cartographic Heritage into the Digital Proceedings 12th ICA Conference Digital Approaches to Cartographic Heritage. Venice, 26-28 April 2017, 152-167. Akdağ, Çağlar. (2018). “Neo-Hitit Kent Devleti Gurgum'un Erken Demir Çağı Kral Heykelleri”. Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 2/3, 337-360. Akdoğan, Rukiye ve Ersoy, Ayşe. (2011). “Kahramanmaraş Müzesi’nde Bulunan Yapı-Adak Çivilerinin Işığında Mama Şehrinin Lokalizasyonu”. Proceedings of the Eight International Congress of Hittitology, 20-32. Alparslan, Metin. (2011) “Gurgum Krallığı”. Tarih Öncesinden Demir Çağı’na Anadolu’nun Arkeoloji Atlası: Arkeoatlas, (ed. Necmi Karul). Vol. 1, 375-377. Ambraseys, N. Nicholas. (1971). “Value of historical records of earthquakes”. Nature, Vol. 232, 375-379. Ambraseys, N. Nicholas. (2009). Earthquakes in the Mediterranean and Middle East: a multidisciplinary study of seismicity up to 1900. Cambridge: Cambridge University Press. Astour, C. Michael. (1967). Hellenosemitica: An Ethinic and Cultural Study in West Semitic Impact on Mycenaean Greece. Brill Archive. Atalay, Besim. (1920). Maraş Tarihi Coğrafyası. Ankara: Matbaa-i Amire. Atalay, Besim. (2008). Maraş Tarihi ve Coğrafyası. Kahramanmaraş. Balkan, Kemal. (1957). Mama Kralı Anum Hirbi’nin Kaniş Kralı Warşama’ya Gönderdiği Mektup. Ankara: TTK Yay. Barjamovic, Goyko. (2011). A Historical Geography of Anatolia in the Old Assyrian Colony Period. The Carsten Niebuhr Institute of Ancient Near Eastern Studies. University of Copenhagen. Benzinger, Immanuel. (1894a). “Antiocheia (Ἀντιόχεια)1: Am Orontes”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2442-2445. Benzinger, Immanuel. (1894b). “Antiocheia 2: Am Tauros”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2445. Benzinger, Immanuel. (1894c). “Antiocheia 3: In Pierra”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2445. Benzinger, Immanuel. (1894d). “Antiocheia 4: Kallirroë”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2445. Benzinger, Immanuel. (1894e). “Antiocheia 5: In Mygdonia”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2445. Benzinger, Immanuel. (1894f). Antiocheia 6: Am Chrysoroas=Gerasa, Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band I.2, Stuttgart: 2445. Benzinger, Immanuel. (1894g). “Antiocheia 8: (Euphrat)”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band I. 2, Stuttgart: 2445. Bevan, Edwyn Robert. (1902). The House of Seleucus. Vol. I, London: E. Arnold Press. Bilgiç, Emin ve Bayram, Sebahattin. (1995). Ankara Kültepe Tabletleri II. Ankara: TTK Yay. Billerberck, Margarethe. (2006). Stephani Byzantii Ethnica Volumen 1: A-Γ. Corpus Fontium Historiae Byzantinae. Consilio Societatis Internationalis Studiis Byzantinis Provehendis Destinatae Editum. Berlin-New York: Walter de Gruyter Press. Bryce, Trevor. (2012). The World of the Neo-Hittite Kingdoms A Political and Military History. New York: Oxford University Press. Canbolat, Salman. (1945). Maraşta Hititler. Kahramanmaraş: İş Basımevi. Cebesoy, S. Sabâ. (1995). “Kapadokya Tabletlerinde Geçen Dokuma Ürünleri”. Anadolu Medeniyetleri Müzesi 1994 Yıllığı, 164-188. Chesney, Lieut Colonel. (1850). The Expedition for the Survey of the Rivers Euphrates and TigrİS Vol. 1, London: Longman Brown, Green and Longmans Press. Clayton Jr, Paul. B. (2007). The Christology of Theodoret of Cyrus: Antiochene Christology from the Council of Ephesus (431) to the Council of Chalcedon 451. New York: Oxford University Press. Cohen, Getzel. M. (1978). The Seleucid Colonies: Studies in Founding, Administration and Organization. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag. Conder, Josiah. (1834). Dictionary of Geography, Ancient and Modern With a Brief Notice of Principal Towns and Glossary of Geographical Terms. London: Publish. Thomas Tegg and Son. Couturier, Guy. (2001). “Quelques observations sur le bytdwd de la stèle araméenne de Tel Dan”. (eds. Michele P. M. Daviau, John. W. Wevers and Michael Weigl). The World of the Aramaeans II: Studies in History and Archaeology in Honour of Paul-Eugène Dion, (Journal for the Study of the Old Testament Supplement Series 325), Sheffield, 72-98. Çifçi, Ali ve Greaves, Alan. M. (2010). “Settlement Patterns in the Second and First Millennia BC Elbistan Plain”. Anatolica, 36, 89-110. Daryaee, Touraj. (2018). “Res Gestae Divi Saporis”. (ed. Oliver Nicholson). The Oxford Dictionary of Late Antiquity. Vol. A-I, Oxford: Oxford University Press, 1282-1283. De Giorgi, Andrea U. (2016). Ancient Antioch: From the Seleucid Era to the Islamic Conquest. Cambridge: Cambridge University Press. Demirci, Mustafa. (2005). “İslam-Bizans Mücadelesinde Bir Serhat Şehri”. I. Kahramanmaraş Sempozyumu. 6-8 Mayıs 2004. Kahramanmaraş, Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları, İstanbul, Cilt. I, 319-331. Denizhanoğulları, Ahmet., Güriçin, Mehmet ve Peker, Hasan. (2018). “Kahramanmaraş’tan Hiyeroglif Luvice Yeni Bir Stel: Maraş 17”. TUBA-AR, 22/1, 57-62. Dinçol, Ali. Mehmet. (1982). “Geç Hititler”. Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi I: Görsel Anadolu Tarihi Ansiklopedisi, 122-137. Donbaz, Veysel. (1990). “Two Neo-Assyrian Stelae in the Antakya and Kahramanmaraş Museums”. Annual Review of the Royal Inscriptions of Mesopotamia Project- ARRIM 8, 4-24. Donbaz, Veysel. (1998). Inscribed Spear Heads and Some Tablets at the Gaziantep Archaeological Museum. Altorientalische Forschungen, 25/1, 173-188. Downey, Glanville. (1961). A History of Antioch in Syria from Seleucus to the Arab Conquest. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. Dumankaya, Oktay. (2017). “Germanicia 2016 Kazıları”. 39. Kazı Sonuçları Toplantısı, 2. Cilt, Ankara: 515-524. Dumankaya, Oktay. (2018a). “Germanicia/Germanikeia: Roma Dönemi Maraş Kenti”. Kahramanmaraş Ansiklopedisi, Cilt. 3 / DEFG, (ed. İbrahim Solak), Kahramanmaraş: 486-490. Dumankaya, Oktay. (2018b). “Room and Corridor Mosaics from the Ancient City of Germanicia and its Iconographic Assessment / Germanicia Antik Kentine Ait Oda ve Koridor Mozaiği ve İkonografik Değerlendirmesi”. Journal of Mosaic Research (JMR), 11, 10-11. Dumankaya, Oktay. (2018c). “Eudoxius: Germanikeia Antiocheia Piskoposu”. Kahramanmaraş Ansiklopedisi, Cilt. 3/DEFG, (ed. İbrahim Solak), Kahramanmaraş: 386-387. Dumankaya Oktay. (2019). “Kayıp Kent Germanicia: Lokalizasyon Problemleri Üzerine Bir Değerlendirme”, (eds. Cevdet Kabakçı, İbrahim Solak, Alpaslan Ceylan, Oktay Dumankaya, Mehmet Canlı, Ömer Yalçın Ova). Uluslararası Antik Çağ Döneminde Maraş Sempozyumu, Kahramanmaraş, 17-18 Kasım 2017, Kahramanmaraş: 289-302. Durandi, Jacopo. (1769). Delle antiche città di Pedona, Caburro, Germanicia, e dell'Augusta de' Vagienni: dissertazione. Torino: Nella stamperia di Giambatista Fontana Press. Elayi, Josette. (2007). Sargon II, King of Assyria, (ed. Brian B. Schmidt). Archaeology and Biblical Studies, No: 22, Atlanta: SBL Press. Ersoy, Ayşe. (2017). Mozaiklerle Yeniden Doğan Kent Germanicia. (ed. Fevziye Eker). Berlin: Lap Lambert Academic Publishing. Fränkel, Sigmund. (1894a). “Antiocheia 9: Antiocheia (Arabis)”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band I. 2, Stuttgart: 2445. Fränkel, Sigmund. (1894b). “Antiocheia 10: Antiocheia in Charakene”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band I. 2, Stuttgart: 2445. Fränkel, Sigmund. (1894c). “Antiocheia 11: Antiocheia in Sittacene”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band I,2, Stuttgart: 2445. Frye, Richard Nelson. (1983). The History of Ancient Iran, Vol. 7. Münich: CH Beck Press. Garelli, Paul. (1963). Les Assyriens en Cappadoce. Paris: Dépositaire: Librairie A. Maisonneuve. Gökçek, Lütfü Gürkan. (2004). “Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Anadolu’da Kervan Güzergâhları ve Taşımacılık”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 8/1, 151-154. Gökçek, Lütfü Gürkan. (2005a). “Kültepe Tabletlerinde Maraş Bölgesi". I. Kahramanmaraş Sempozyumu. 6-8 Mayıs 2004. Kahramanmaraş, Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları, İstanbul, Cilt. I, 309-318. Gökçek, Lütfü Gürkan. (2005b). “Kahramanmaraş’ta Bulunmuş İki Yeni Asurca Tablet”. Anadolu Arşivleri / Archivum Anatolicum (ArAn), 8/1, 47-57. Gökhan, İlyas. (2014). Roma ve Bizans Döneminde Germanicia (Maraş)”. Kapadokya Tarih ve Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 76-87. Grainger, John. D. (1990). Seleukos Nikator. Constructing a Hellenistic Kingdom. London: Routledge Press. Grainger, John D. (1997). A Seleukid Prosopography and Gazetteer. Leiden, New York, Köln: Brill Press. Grayson, Albert Kirk. (1991). Assyrians Rulers of The Early First Millennium BC I (1114-859 BC). The Royal Inscriptions of Mesopotamia Assyrian Periods. Vol. 2, London: University of Toronto Press. Grayson, Albert Kirk. (2002). Assyrians Rulers of The Early First Millennium BC II (858-745 BC). The Royal Inscriptions of Mesopotamia Assyrian Periods. Vol. 3, London: University of Toronto Press. Günaltay, Şemseddin. (1987). Yakın Şark IV I. Bölüm Perslerden Romalılara Kadar Selevkoslar, Nabatiler, Galatlar, Bitinya ve Bergama Krallıkları. Ankara: TTK Yay. 6. Baskı. (Birinci Baskı 1951). Günbattı, Cahit. (2012). Kültepe-Kaniş Anadolu’da İlk Yazı, İlk Belgeler. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları. Günbattı, Cahit. (2014). Harsamna Kralı Hurmeli’ye Gönderilen Mektup ve Kaniš Kralları. Ankara: TTK Yay. Gündüz, Serkan. (2015). “Bursa’nın Antik Deniz Limanları”. U.Ü. International Journal of Social Inquiry, 8/1, 105-146. Hawkins, John David. (1974) “Assyrians and Hittites”. Iraq, 36.1-2, 67-83. Hawkins, John David. (1987-1990a). “Maraş”. Reallexikon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie, (RIA) 7, 352-353. Hawkins, John David. (1987-1990b). “Marqas”. Reallexikon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie, (RIA) 7, 431-432. Hawkins, John David. (2000). Corpus of Hieroglyphic Luwian Inscriptions: Inscriptions of the Iron Age, Vol. 1, Part 1, New York: Walter de Gruyter. Hirschfeld, Gustav. (1894a). “Antiocheia 15: Antiocheia Pisidiae / ad Pisidiam”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2446. Hirschfeld, Gustav. (1894b). “Antiocheia 16: Antiocheia am Maeander”, Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2446-2447. Hirschfeld, Gustav. (1894c). “Antiocheia 17: Antiocheia am Pyramos”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I.2, Stuttgart: 2447. Hirschfeld, Gustav. (1894d). “Antiocheia 18: Antiocheia am Saros”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2447. Hirschfeld, Gustav. (1894e). “Antiocheia 19: Antiocheia am Kydnos”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2447. Hirschfeld, Gustav. (1894f). “Antiocheia 21: Alabanda”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2447. Huyse, Philip. (1999). “Die dreisprachige Inschrift Šabuhrs I. an der Kaʿba-i Zardušt”. Royal Inscriptions with Their Parthian and Greek Versions, Corpus Inscriptionum Iranicarum, Part III, Pahlavi Inscriptions, Vols. 1-2, London: School of Oriental and African Studies Press. Kaya, Mehmet Ali. (2005). “Anadolu’da Roma Eyaletleri: Sınırlar ve Roma Yönetimi”. Tarih Araştırmaları Dergisi, 38, 11-30. Kettenhofen, Erich. (2001). “Germanikeia”. Encyclopaedia Iranica, Vol. 10, Fasc. 5, 505-506. Kindler, Arie. (1978). “Akko, A City of Many Names”. Bulletin of the American Schools of Oriental Research, 231/1: 51-55. Konyar, Erkan. (2010). “İlk Tunç Çağı’ndan Orta Demir Çağı’na Kahramanmaraş”. (haz. Filiz Özdem). Dağların Gazeli Maraş, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 125-155. Lewy, Hildegard. (1965). Anatolia in the Old Assyrian Period. Vol. I, Chapter XXIV, VII-X, Cambridge: Cambridge University Press. Lie, Arthur Godfred. (1929). The Insciptions of Sargon II King of Assyria. Part 1- The Annals. Paris: Librairie Orientaliste Paul Geuthner 13. Jones, Arnold Hugh Martin. (1937). Cities of the Eastern Roman Provinces. Oxford: Clarendon Press. Lieu, Samuel N. C. ve Mikkelsen, B. Gunner. (2016). “Places and people in Central Asia and in the Graeco-Roman Near East: a multilingual gazetteer from select Pre-Islamic sources”. Between Rome and China: history, religions and material culture of the Silk Road, (eds. Samuel N. C. Lieu, Gunner B. Mikkelsen). Turnhout: Brepols, Silk Road Studies Press, 147-180. Long, George. (1854). “Ad Taurum”. Dictionary of Greek and Roman Geography. (ed. William Smith). Vol. 1, Abacaexum- Hytanis, Boston: Little, Brown and Company. Luckenbill, Daniel David. (1926). Ancient Records of Assyria and Babylonis-Historical Records of Assyria, from the Earliest Times to Sargon. Vol. 1. Chicago-Illinois: The University of Chicago Press. Luckenbill, Daniel David. (1927). Ancient Records of Assyria and Babylonis-Historical Records of Assyria, from Sargon to the End. Vol. 2. Chicago-Illinois: The University of Chicago Press. Magie, David. (1950). Roman Rule in Asia Minor to the End of Third Century After Christ. Vol.1, London: Princeton University Press. Mcnamara, Martin. (2010). Targum and Testament Revisited: Aramaic Paraphrases of the Hebrew Bible: a Light on the New Testament. Cambridge: William B. Eerdmans Publishing Company. Miller, Jared L. (2001). “Anum-Ḫirbi and His Kingdom”. Altorientalische Forschungen. 28/1, 65-101. Na’aman, Nadav. (2006). Ancient Israel’s History and Historiography: The First Temple Period, Vol. 3, Winona Lake, Indiana: Eisenbrauns Press. Oppert, Julius. (1874). “Great Inscription in the Palace of Khorsabad”. Records of the Past: Assyrian Texts. Vol. 9, London: Samuel Bagster and Sons Company Press, 1-20. Orlin, Louis L. (2007). Life and Thought in the Ancient Near East. University of Michigan Press. Ostrogorsky, Georgiy Aleksandroviç, 2011, Bizans Devleti Tarih. (çev. Fikret Işıltan), TTK Yay. 7. Baskı, Ankara. (İlk Baskı 1940). Osten, Hans Henning von der. (1930). Explorations in Hittite Asia Minor 1929. No. 8, Chicago: Oriental Institute Communications. Özgüç, Tahsin. (2005). Kültepe: Kaniš/Neša. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Özmen, Bülent. (1999). “Türkiye ve Çevresinin Tarihsel Deprem Kataloğunun Bölgesel Düzenlenmesi”. Deprem Araştırma Bülteni, 82, 5-83. Palaz-Erdemir, Hatice ve Erdemir, Halil. (2019). Roma Devrinin Önemli Bir İdarî Merkezi Olarak Germanicia Caesarea (Kahramanmaraş). (eds. Cevdet Kabakçı, İbrahim Solak, Alpaslan Ceylan, Oktay Dumankaya, Mehmet Canlı, Ömer Yalçın Ova). Uluslararası Antik Çağ Döneminde Maraş Sempozyumu, Kahramanmaraş, 17-18 Kasım 2017, Kahramanmaraş: 303-308. Palutoğlu, Mahmut ve Şaşmaz, Ahmet. (2017). “29 Kasım 1795 Kahramanmaraş Depremi Güney Türkiye”. MTA Dergisi, 155, 191-206. Ramsay, William Mitchell. (1960). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası (çev. Mihri Pektaş). İstanbul: Milli eğitim Basımevi. Rapp, Stephen H. (2014). The Sasanian World through Georgian Eyes: Caucasia and the Iranian Commonwealth in Late Antique Georgian Literature. London and New York: Ashgate Publishing. Redgate, Anne Elizabeth. (1998). The People of Europe-The Armenians. Oxford: Wiley-Blackwell Press. Röllig, Wolfgang. (1957-1971). “Gurgum”. Reallexikon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie. (RIA) 3, 1957-1971, 703-704. Sartre, Maurice. (2005). The Middle East under Rome. London: Harvard University Press. Savaş, Savaş Özkan. (1998). Anadolu (Hitit-Luvi) Hiyeroglif Yazıtlarında Geçen Tanrı, Şahıs ve Coğrafya Adları. İstanbul: Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü. Sever, Erol. (1996). Asur Tarihi. İstanbul: Kaynak Yayınları. Sherwin-White, Susan ve Kuhrt, Amélie. (1993). From Samarkhand to Sardis: A new approach to the Seleucid empire. Los Angeles: University of California Press. Soysal, Hüseyin., Sipahioğlu, Selçuk., Kolçak, Demir ve Altınok, Yıldız. (1981). Türkiye ve Çevresinin Tarihsel Deprem Kataloğu. TÜBITAK Proje No. TBAG. 341, İstanbul. Strootman, Rudolf. (2007). The Hellenistic Royal Court. Court Culture, Ceremonial and Ideology in Greece, Egypt and the Near East, 336-30 BCE. (PhD. Thesis). Utrecht University. Taşdöner-Özcan, Kevser. (2015). “Hellenistik Dönemin Küçük Bir Krallığı: Kommagene”. Tarih Okul Dergisi (TA ) / Journal of History School, 23, 97-118. Tekin, Oğuz. (2008). Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş. İstanbul: İletişim Yayınları. Tritton, Arthur Stanley ve Gibb, Hamilton Alexander Rosskeen. (1933). “The First and Second Crusades from an anonymous Syriac chronicle”. Journal of the Royal Asiatic Society, 65/1, 69-101. Tomaschek, Wilhelm. (1894a). “Antiocheia 12: Ἀντιόχεια Μαργιανή”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2445. Tomaschek, Wilhelm. (1894b). “Antiocheia 13: Antiocheia Tharmata”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2445. Umar, Bilge. (2008). Kommagene-Kuzey Mezopotamya: Bir Tarihsel Coğrafya Araştırması ve Gezi Rehberi. İstanbul: İnkılâp Kitabevi. Urban, Sylvanus. (1835). The Genetleman’s Magazine. Vol. 3. New Series. London: Forgotten Books. Ünal, Ahmet. (2003). Hititler Devrinde Anadolu II. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. Ürkmez, Özden. (2014). “Eski Çağ’da Maraş ya da Marqašti Germanicia”. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 11/2, 67-95. Ürkmez, Özden. (2016). “Astuwaramanza”. Kahramanmaraş Ansiklopedisi, Cilt. 1/A, (ed. İbrahim Solak). Kahramanmaraş, 354-355. Ürkmez, Özden. (2017a). “Antiocheia Ad Taurum: Maraş Şehrinin Bilinen İlk İsmi”. Kahramanmaraş Ansiklopedisi, Cilt. 1/A, (ed. İbrahim Solak), Kahramanmaraş, 309. Ürkmez, Özden. (2017b). “Antiochus IV: Maraş Kralı”. Kahramanmaraş Ansiklopedisi, Cilt. 1/A, (ed. İbrahim Solak). Kahramanmaraş, 309-310. Ürkmez, Özden. (2018). “Mezopotamya-Anadolu-Levant Kavşağında Gurgum Maraş: Askeri Rotalar, Ticaret Yolları ve Sınır Taşları”. (eds. Bilcan Gökçe ve Pınar Pınarcık). Eski Yakındoğu’da Ulaşım Üzerine Yazılar, Ankara: Akademisyen Yayınları, 355-368. Ürkmez, Özden. (2019). “Urfalı Mateos Zamanında Romalı Maraş’ın (Germanicia) Son Asrı”. Rıfat Ergeç Armağanı: Studies Presented to Rıfat Ergeç. (eds. Timur Demir, Makbule Ekici, Münteha Şahan-Dinç ve Murat Çağrı Tarhan), Gaziantep: Bilgin Kültür Sanat Yayınları, 311-322. Veenhof, Klaas. R. (1972). Aspects of Old Assyrian Trade and its Terminology, Leiden: Brill Press. Veenhof, Klaas. R. ve Eidem, Jesper. (2008). Mesopotamia: The Old Assyrian Period. Orbis Biblicus et Orientalis160/5, Göttingen: Academic Press. Wiesehöfer, Josef. (2018). “Shapur I: MP Shabuhr, Lat. Sapor”. (ed. Nicholson Oliver). The Oxford Dictionary of Late Antiquity. Vol. A-I, Oxford: Oxford University Press, 1370-1371. Wilhelm, Gustav Adolf. (1894). “Antiocheia 14: Ἀντιόχεια ἐπὶ Κράγῳ/Antiocheia am Kragos”. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band I. 2, Stuttgart: 2445-2446. Yıldırım, Ercüment ve Pekşen, Okay. (2013). “Üçüncü Arami Göçü’nün Anadolu’nun Güneydoğusuna Yaptığı Etnik ve Siyasi Etkiler”. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4/13, 31-55. Yıldırım, Ercüment. (2018). “Gurgum Krallığı”. Kahramanmaraş Ansiklopedisi, Cilt. 3/DEFG, (ed. İbrahim Solak). Kahramanmaraş, 544-550. Yıldırım, Nurgül. (2018). “Antiocheia’dan Antakya’ya Bir Kent Adının Serüveni Üzerine Analizler”. Cappadocia Journal of History and Social Sciences, 10, 150-162. Zoroğlu, Kâmil Levent. (2005). “Kahramanmaraş’ın İlk Çağdaki Yeri ve Önemi”. I. Kahramanmaraş Sempozyumu Bildirileri, Cilt. 1, İstanbul: Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları, 303-307. http://parthiansources.com/texts/skz/skz-15/ (Erişim Tarihi 20.08.2019)