XIX. Century Poet Muhît And Poems

Yıl 2020, Sayı: 67, 53 - 111, 31.01.2020

Sevda Önal Kılıç Gülten Akyol

https://doi.org/10.14222/Turkiyat4304

Öz

The last period of classical Turkish literature is quite colorful and enriched with poets, poetry, poetic attitudes and poetry environments.
The social changes and transformations experienced in this period, on the one hand, expanded poetry subjects, on the other hand, prepared the ground for the emergence of new and different literary genres. As a result of all these, a new literary genre has been introduced. The poems of Muhît, which is the subject of this study, draw attention with their search for new discourse within the framework of traditional styles and concepts. At the same time, it is possible to see the traces of the cultural relations and literary understandings of the Hoca Neşet neighborhood and the palace bureaucracy in the poems examined, where the poets is in the intellectuals of the period come together.
There is no information about Muhît in the tezkîres, literary histories and other source works. The poems of Muhît are included in a journal registered to the archive number of the National Library Manuscript Collection 06 Mil Yz A 3284/1.
In this study, firstly, the poems of Muhît are examined in terms of form and content and the poems are tried to be evaluated on the cultural life and literature of the period. Finally, the transcribed text of Muhît’s poems are given.

Anahtar Kelimeler

19th. Century Turkish Literature, Muhît, Hoca Neşet

XIX. Yüzyıl Şairi Muhît ve Şiirleri

Öz

Klasik Türk edebiyatının son dönemi, şair, şiir, poetik tavırlar ve şiir çevreleri açısından oldukça renkli ve zengin bir niteliğe sahiptir.
Bu dönemde yaşanan sosyal değişim ve dönüşümler, bir yandan şiirin konularını genişletmiş diğer yandan yeni ve farklı edebî türlerin de ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bütün bunlar, beraberinde yeni bir edebî zevki ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmanın konusu olan Muhît’in şiirleri de geleneksel üslup ve kavramlar çerçevesinde yeni söylem arayışları ile dikkat çekmektedir. Aynı zamanda incelenen şiirlerde şairin içinde bulunduğu, dönemin aydınlarının bir araya geldiği, Hoca Neş’et muhiti ve saray bürokrasinin kültürel ilişkileri ve edebî anlayışlarının izlerini görmek de mümkündür.
Muhît hakkında tezkirelerde, edebiyat tarihlerinde ve diğer kaynak eserlerde herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Muhit’e ait şiirler, Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz A 3284/1 arşiv numarasına kayıtlı olan bir mecmua içerisinde yer almaktadır.
Çalışmada öncelikle, Muhît’in şiirleri, şekil ve muhteva açısından incelenmiş, şiirler üzerinden dönemin kültür hayatı ve edebiyatı üzerine değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Son olarak Muhît’in şiirlerinin transkripsiyonlu metnine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

XIX. yüzyıl Türk edebiyatı, Muhît, Hoca Neşet.

Kaynakça

• Akün, Ömer Faruk, (1994), "Divan Edebiyatı", TDV İslam Ansiklopedisi, 9, 389-427, İstanbul. (30.11.2019). Beydilli, Kemal, (2006), "Mustafa III", TDV İslam Ansiklopedisi, 31, 280-283, İstanbul. (30.11.2019) Çeltik, Halil, (1998), “18. YY. Tezkirelerindeki Divan Şairleri”, TUBA 22, 49-85. Dîvân, Muhît, Milli Kütüphane, Yz. A. 3284/1. Genç, İlhan, (2005), Hoca Neş’et, Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divânının Tenkidli Metni, İzmir. Genç, İlhan, (2013), Neş’et, Hoca Süleyman Neş’et Efendi www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com (29.11.2019). Gürel, Rahşan, (tarihsiz), Enderunlu Vâsıf Divanı, İstanbul: Kitabevi Yayınları. Horata, Osman, (2007),“Şiir”, Türk Edebiyatı Tarihi-II, 451, ed. Talat Sait Halman vd., Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Horata, Osman, (2009), Has Bahçede Hazan Vakti, Ankara: Akçağ Yayınları. İsen, Mustafa, "Hoca Neş’et", TDV İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/hoca-neset (30.11.2019). Kalpaklı, Mehmet , (2006), “Osmanlı Şiir Akademisi: Nazire”, Türk Edebiyatı Tarihi-II, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Özgül M. Kayahan, (2006), Dîvan Yolu’ndan Pera’ya Selâmetle, Ankara: Hece Yayınları. Ramazanoğlu, M. Gözde, (2009), "Selimiye Camii ve Külliyesi", TDV İslâm Ansiklopedisi-36, 434-436, İstanbul. Ulucan, Mehmet, (2007), “Edebiyatımızda Lider Tipi ve Hoca Neşet Örneği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17 (1), 131-144.