Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenleri Ölçme Değerlendirme Yeterlik Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Sayı: 67, 667 - 681, 31.01.2020

Bahadır Gücüyeter Ahmet Karadoğan

https://doi.org/10.14222/Turkiyat4296

Öz

Bu çalışmada Türk dili ve edebiyatı öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirmeye yönelik yeterliklerini ölçmek maksadıyla güvenilir ve geçerli bir yeterlik ölçeği geliştirmek amaçlanmıştır. Bu çerçevede ilgili literatür incelenip 40 madde ile madde havuzu oluşturulmuştur. Hazırlanmış olan taslak ölçek formu, 5 ölçme değerlendirme ve 3 dil uzmanının görüşlerine sunularak gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Sonrasında ise 35 maddelik taslak ölçek formu oluşturulmuştur. Taslak ölçek formu 2018-2019 eğitim öğretim yılında Afyon, Ağrı, Artvin, Balıkesir, Bayburt, Bingöl, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kütahya, Samsun, Sivas, Trabzon, Van, Yalova orta öğretim kurumlarında görev yapan 225 Türk dili ve edebiyatı öğretmenine uygulanmıştır. Ölçeğin faktör yapısını belirlemek amacıyla açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonuçlarına göre ölçek; 20 maddeden oluşan, %58.814 toplam varyansa sahip ve 3 faktör altında toplanan bir yapı göstermiştir. Faktör yük değerlerinin ise .563 ile .811 arasında değiştiği görülmüştür. Ölçeğin model uyumunun da iyi düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır (X2=341.61, sd=164, p=.00, X2/sd= 2.07, RMSEA= .069, SRMR= .050, RMR= .034, NFI= .96, NNFI= .97, CFI= .98, IFI= .98, RFI= .95, GFI= .87). Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, “Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenleri Ölçme Değerlendirme Yeterlik Ölçeği”nin Türk dili ve edebiyatı öğretmenlerinin ölçme değerlendirme yeterliklerini ölçmede güvenirliği ve geçerliği olan bir ölçme aracı olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi, Ölçme ve Değerlendirme

Validity and Reliability Study of Turkish Language and Literature Teachers Assessment and Evaluation Proficiency Scale

Öz

This study aims to develop a valid and reliable attitude scale to measure the proficiency of Turkish Language and Literature Teachers towards assessment and evaluation. In this context, the related literature was reviewed and an 40-item pool was created. The draft scale was reviewed by 5 assessment and evaluation experts and 3 language experts, and the 35-item draft scale form was created after the necessary corrections were made. The draft scale form was applied to 225 Turkish Language and Literature teachers working in secondary schools in Afyon, Ağrı, Artvin, Balıkesir, Bayburt, Bingöl, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kütahya, Samsun, Sivas, Trabzon, Van and Yalova during the 2018-2019 school year. Exploratory and confirmatory factor analyses were performed to determine the factor structure of the scale. According to the exploratory factor analysis results, the scale demonstrated a structure that consisted of 20 items, had a total variance of 58.814% and concentrated under three factors. It was observed that the factor loadings ranged between .563 and .811. It was also concluded that the model fit of the scale was at satisfactory levels (X2/sd=2.07, RMSEA=.069, RMR= .034, SRMR= .050, NFI=.96, NNFI= .97, CFI=.98, IFI=.98, RFI=.95, GFI=.87). Based on the findings obtained in the study, it can be said that the "Assessment and Evaluation Proficiency Scale for Turkish Language and Literature Teachers" is a valid and reliable tool to measure the assessment and evaluation attitudes of Turkish Language and Literature Teachers.

Anahtar Kelimeler

Turkish Language and Literature Education, Assessment and Evaluation

Kaynakça

• Aydoğan, R. & Gündoğdu, K. (2017). “İlkokul Türkçe İletişim Yeterlik Algısı Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6 (3), 1743-1758. Aytaç, M., & Öngen, B. (2012). “Doğrulayıcı Faktör Analizi İle Yeni Çevresel Paradigma Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi”. İstatistikçiler Dergisi, 5, 14-22. Balcı, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeleri. Ankara: PegemA Yay. Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve Psikolojide Ölçme: Klasik Test Teorisi ve Uygulaması, Ankara: ÖSYM Yayınları. Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. 2. Baskı. Ankara: Pegem Yayıncılık. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Bryman, A. & Cramer, D. (2001). “Quantitative data analysis with SPSS release 10 for Cole, D.A. (1987). Utility of confirmatory factor analysis in test validation research”. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 1019-1031. Cerit, Y. (2010). Teacher efficacy scale: The study of validity and reliability and pre-service classroom teachers’ self-efficacy beliefs. Journal of Theory and Practice in Education, 6(1), 68-85. Çakan, M. (2004). Öğretmenlerin ölçme değerlendirme uygulamaları ve yeterlik düzeyleri: İlk ve ortaöğretim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 99–114. Çocuk, H. E., Alici, D., & Çakir, Ö. (2015). The Development of Self-Efficacy Belief Scale in Turkish Language Teaching: A Reliability and Validity Study. Journal of Faculty of Educational Sciences, 48(2). Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Çolak, İ., Yorulmaz, Y. İ., & Altınkurt, Y. (2017). “Öğretmen Özyeterlik İnancı Ölçeği Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması”. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 201-32. Demirtaş, H., Güneş, H. (2002). Eğitim Yönetimi Ve Denetimi Sözlüğü. Ankara: Anı Yay. Ebel, R. L., Frisbie, D. A. (1991). Essentials of Educational Measurement. Prentice-Hall. Erkuş, A. (2014). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme 1: Temel kavramlar ve işlemler. Pegem Akademi Yay. Ankara Gronlund, N. E., Linn, R. L., & Miller, M. D. (2009). Measurement and Evaluation in Teaching (Tenth Edit). Pearson. Gülbahar, B. (2016). Öğretimi planlama yeterlik algısı ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(3), 699-715. Günhan, B. C., & Başer, N. (2007). Geometriye yönelik öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 68-76. İslamoğlu, A. H. & Alnıaçık, Ü. (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (SPSS uygulamalı). İstanbul: Beta Yayıncılık. Kaplan D. (2000). Evaluating and Modifying Structural Equation Models. Structural Equation Modeling: Foundations and Extensions. 1st ed. Thousand Oaks, CA: Sage Publications. p.107. Karaca, E. (2003). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme yeterliklerine ilişkin Likert tipi bir yeterlik algısı ölçeğinin geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 179-198. Karadeniz, C. B., & Sarı, S. (2012). Coğrafya öğretimi öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim Bilim Toplum, 9(33), 9-27. Karagöz, Y., Bardakçı, S., Demir, B., Arslan, R., & Yemez, İ. (2016). İİBF öğrencilerine yönelik matematik tutum ölçeği geliştirilmesi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (2), 39-55 Karasar, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kıylık, D. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) seviyelerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van. Kline, R. B. (1994). An Easy Guide to Factor Analysis. New York: The Guilford Press Kline, B. R. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling, Second Edition, The Guilford Press, New York. Landis, J. R., & Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33, 159-174 MacCallum, R. C., Widman, K. F., Zhang, S., & Hong, S. (1999). Sample size in factor analysis. Psychological methods, 4 (1), 84. MEB (2008a). Öğretmen yeterlikleri: öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü. Mercimek, O., & Pektaş, M. (2013). İstatistiğe yönelik öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 759-776. Mutluer, C. (2015). “The Analysis of the Competency Perception on Measurement and Evaluation of the Teachers in Bolu”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 159-173. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/aibuefd/issue/1514/18421 Nartgün, Z. (2008). Öğretmen adayları için ölçme ve değerlendirme genel yeterlik algısı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2). Pallant, J. (2016). SPSS kullanma kılavuzu. SPSS ile adım adım veri analizi (Çev. Ed. S. Balcı ve B. Ahi). Anı Yay. Robinson, J. P.; Shaver, P. R., & Wrightsman, L. S. (1991). Criteria for Scale Selection and Evaluation in Measure of Personality and Social Psychological Attitudes. San Diego: California Academic Press. Sabancı, O., Yazıcı, K. (2017). Öğretmen Adaylarının Ölçme ve Değerlendirmeye Yönelik Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1), 0-0. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/trkefd/issue/27304/287427 Sallabaş, M. E. (2013). Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenenler İçin Konuşma Öz Yeterlik Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (36). Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures, Methods of Psychological Research Online, 8, 2, 23-74.7 Seçer, İ. (2013a). SPSS ve LISREL İle Pratik Veri Analizi Analiz ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık. Seçer, İ. (2013b). Zorbalıkla Başa Çıkma Stratejileri Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 85-105. Sekban, M & Köse, İ. (2017). KKTC’de Genel Ve Mesleki Liselerde Görev Yapan Öğretmenlerin Ölçme Değerlendirme Uygulamalarına Yönelik Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (2) , 884-901. DOI: 10.17240/aibuefd.2017.17.30227-326604 Şahin, A. E. (2006). Meslek ve Öğretmenlik. Ed. V. Sönmez. Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Anı Yay. Şimşek, E. (2018). Öğretmen Adaylarının Ölçme ve Değerlendirme Genel Yeterlik Algıları: Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (11) , 59-80. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/amauifd/issue/40735/503794 Şişman, M. (2006). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Anı Yay. Tan, Ş. (2014). Öğretimde Ölçme ve Değerlendirme KPSS El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi yayıncılık. Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık. Tezbaşaran, A. A. (1996). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Psikologlar Derneği Yayınları. Tschannen-Moran, M. & Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783–805. Yalçın, S. (2019). Öğretmen Adaylarının 21. yy. Becerilerini Ölçmek İçin Kullanabilecekleri Araçlar Hakkında Farkındalıkları ve Yeterlik Algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1) , 383-398. DOI: 10.17240/aibuefd.2019.19.43815-466819 Yıldırım, T., & Yazıcı, F. (2017). Tarih Alan Yeterlik Algısı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Electronic Turkish Studies, 12(17). Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C., & Soran, H. (2004). Yabancı dilde hazırlanan bir öğretmen öz-yeterlik ölçeğinin Türkçeye uygulanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27).