İlhan Berk’in Poetikası ve “Siz Ne Güzeldiniz Benimle Bilemezsiniz” Üzerine Metin Merkezli Bir Bakış

Yıl 2020, Sayı: 69, 247 - 258, 30.09.2020

Esra Yalçın

https://doi.org/10.14222/Turkiyat4328

Öz

Türk şiirinde 1950’li yıllarda ortaya çıkan İkinci Yeni şiiri, geleneksel şiire, kalıplaşmış imajlara ve Garipçilerin şiirsellikten uzak söylemine karşı çıkar. İkinci Yeni şairleri anlamı temel mesele haline getiren, gündelik konuşma dilinin dışında soyut bir şiir dili yaratmayı hedeflemişlerdir. Bu şiir hareketi içerisinde anlamı temel sorunsal olarak gören şairlerin başında İlhan Berk gelir. Eser verdiği dönemde anlamsız şiir yazmakla eleştirilen Berk, bu dönemde kaleme aldığı poetik yazılarında şiirde anlam, öyküleme, düzyazılaşma gibi konuları tartışmaya açmış ve bu yazılarda şiirde anlama ve öyküye karşı çıkmıştır. İlhan Berk’in şiirleri üzerine yapılacak yakın okumalar şairin poetikasının şiirine yansımalarını ortaya koyar. Bu çalışma İlhan Berk’in şiir poetikasından hareketle “Siz Ne Güzeldiniz Benimle Bilmezsiniz” adlı şiirini metin merkezli bir yöntemle çözümleyemeyi hedeflemektedir. 1960 yılında yayımlanan Çivi Yazısı kitabında yer alan sone tarzında yazılmış bu şiir ikili karşıtlıklara dayanır. Bu karşıtlıkları şiirin hem imge ve ses özelliklerinde hem de temasında görmek mümkündür. Şiirin bu yapısı şiirde takip edilebilir bir anlam örüntüsü tespit etmeyi mümkün kılar. İlhan Berk’in “Siz Ne Güzeldiniz Benimle Bilemezsiniz” şiirini yapı ve anlam bağlamında incelemek şairin poetikasında kuramsal olarak sunduklarının pratikteki yansımalarını tartışmaya açmayı mümkün kılacaktır.

Anahtar Kelimeler

İlhan Berk, şiirde anlam, öyküleme, şiirsellik

Ilhan Berk’s Poetics and A Text-Centered Look At “You Can’t Know How Beautiful You Were With Me”

Öz

Ikinci Yeni poem, which emerged in the Turkish poetry in the 1950s, opposes traditional poetry, stereotyped images and the Garip poetic language. Ikıncı Yeni poets aimed to create an abstract language of poetry apart from daily language, which regards the meaning as a key issue. Ilhan Berk is one of the leading poets who see meaning primary concern in this poem movement. Berk, who was accused of writing meaningless poems opens some topics up for discussion such as meaning, narration and prose in poetry and opposes storytelling and prose writing in poetry. Close readings on his poems reveal the reflection of poetics of poet. This study aims to analyze a poem named “You Can’t Know How Beautiful You Were with Me”. This poem wrote in the style of sonnet in Civi Yazısı book published in 1960. This poem’s structure is based on binary oppositions. These are encountered in the image and sound properties of this poem. Analyzing Ilhan Berk’s poem “You Can’t Know How Beautiful You Were with Me” in context of structure and meaning in poetry will make it possible to discuss the practical reflections of what the poet presents theortically in his poetics.

Anahtar Kelimeler

Ilhan Berk, meaning in poetry, narration, poetry

Kaynakça

• Alkan, Erdoğan (2005). Şiir Sanatı: Dünyada ve Türkiye’de Şiir Akımları, Şiirin Temel Sorunları-Kavramları. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Aristoteles (2012). Poetika: Şiir Sanatı Üstüne. Çev. Samih Rifat. İstanbul: Can Yayınları.
• Armağan, Yalçın (2012). İmkânsız Özerklik: Türk Şiirinde Modernizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Armağan, Yalçın (2019). Şiirin Çizdiği: Edebiyat ve Şiir Üzerine Yazılar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (1992a). Güzel Irmak. İstanbul: Adam Yayınları.
• Berk, İlhan (1992b). “Harfler.” Kül. İstanbul: Adam Yayınları.
• Berk, İlhan (1992c). Şairin Toprağı. İstanbul: Simavi Yayınları. s. 93-115.
• Berk, İlhan (1994). Kanatlı At: Yaşantı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (1997). El Yazılarına Vuruyor Güneş. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (2001). Kült Kitap. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (2004). Ben İlhan Berk’in Defteriyim. İstanbul: Alkım Yay.
• Berk, İlhan (2017). “Şiir Daha Çok Sessizlikleri Yaşar.” Logos. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (2018a). “Anlamla Yola Çıkılmaz.” Poetika. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (2018b). “Siz Benimle Ne Güzeldiniz Bilemezsiniz.” Eşik: Toplu Şiirleri I
• Berk, İlhan (1947-1975). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Cöntürk, Hüseyin (2006). Çağının Eleştirisi: İkinci Kitap. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Eco, Umberto (2016). Açık Yapıt. Çev. Tolga Esmer. İstanbul: Can Yayınları.
• Fransız Şiiri Antolojisi (1956). Çev. Orhan Veli. İstanbul: Yayınevi.
• Hamilton, Edith (2011). Mitologya. Çev. Ülkü Tamer. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Homeros. İlyada. Çev. A. Erhat- A. Kadir, 2008. İstanbul: Can Yayınları.
• “İlhan Berk’le” Varlık. 1 Nisan 1962. Karaca, Alâattin (2010). “İkinci Yeni Şiiri ve Resim.” Turkish Studies Spring 5/2. s. 281-312.
• Karaca, Alâattin (2016). İkinci Yani Poetikası. Ankara: Hece Yayınları.
• Okay, Orhan (2014). Poetika Dersleri. Ankara: Hece Yayınları.
• Özpalabıyıklar, Selâhattin (2003). İlhan Berk. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Todorov, Tzvetan (2001). Poetikaya Giriş. Çev. Kaya Şahin. İstanbul: Metis Yayınları.
• Strabon. Antik Anadolu Coğrafyası: Geographika: Kitap XII-XIII-XIV. Çev. A. Pekman. 2009. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Sümer, Mehmet (2015). Büyük Saatin Vuruşu: Turgut Uyar Şiirinde Anlatısallık. Ankara: Hece Yayınları.
• Yalçın, Mehmet (1998). “Şiir Üstüne Şiirsel Söylem Denemeleri.” Varlık 1085. s.10-11.