The Importance of Minhuvat Records for The Criticized Text Publications: The Example of Fütûhu'l-Mücâhidîn

Yıl 2021, Sayı: 71, 163 - 180, 15.05.2021

Songül Karaca

https://doi.org/10.14222/Turkiyat4418

Öz

Manuscripts might contain some information/notes in its zahriye or textbook apart from the text of a work. As one of them, minhuvât records are very important as a type of footnote written in the textbook because they show that the notes belong to the author himself. Minhuvât records can be enriching, explanatory, and guiding. In addition, they can make authors’ opinions, criticisms, and perceptions of the work more pronounced. Despite this importance, no publication of these notes has been found in criticized text studies on literary works. The gap in this matter was noticed while preparing the criticized text of Fütûhu’l-Mücâhidîn by Lamiî.
Fütûhu'l-Mücâhidîn by Lâmiî is an additional translation of Nefehâtü’l-Üns by Molla Câmî. In addition to the features such as having more than 90 copies of the work and being read a lot, there are also 300 minhuvât records belonging to Lamiî. These notes, written by Lâmiî himself, contain information about his own life and also information which can sometimes contribute to the history of Turkish literature. Also, these can be descriptive, critical, and guiding.
In this study, the content, functions, and importance of the minhuvât records for criticized texts will be discussed. While doing this, we will study on Fütûhu’l-Mücâhidîn, which is rich in terms of minhuvât records. Thus, an example will be presented about making the criticized text of the works with these records.

Anahtar Kelimeler

Minhuvât records, criticized text, Lâmiî, Fütûhu'l-Mücâhidin

Minhuvât Kayıtlarının Tenkitli Metin Neşirleri İçin Önemi: Fütûhu’l-Mücâhidîn Örneği

Öz

Yazma eserler, bir eserin metninden başka zahriyesinde veya derkenarında da bazı bilgiler/notlar barındırabilmektedirler. Bunların içerisinde derkenarda yazılan bir haşiye türü olarak minhuvât kayıtları, oldukça önemlidir. Çünkü notun, bizzat müellifin kendisine ait olduğunu gösterir. Minhuvât kayıtları; bir eserin metnini zenginleştirici, açıklayıcı, yol gösterici mahiyette olabilmektedir. Ayrıca müellifin; eser üzerindeki görüş, eleştiri ve tasarruflarını da daha belirgin kılabilmektedirler. Bu önemine rağmen şimdiye kadar edebî eserlerle ilgili yapılan tenkitli metin çalışmalarında bu notların neşrine rastlanmamıştır. Bu konudaki boşluk, Lâmiî’nin Fütûhu’l-Mücâhidîn adlı eserinin tenkitli metni hazırlanırken fark edilmiştir.
Lâmiî’nin Fütûhu’l-Mücâhidîn’i, Molla Câmî’nin Nefehâtü’l-Üns’ünün ilaveli tercümesidir. Eserin 90’dan fazla nüshasının olması ve çok okunması gibi özelliklerinin yanı sıra içinde Lâmiî’ye ait 300 civarında minhuvât kaydı vardır. Bizzat Lâmiî tarafından düşülen bu notlarda, bazen yazarın kendi hayat hikâyesine bazen de Türk edebiyatı tarihine katkı sağlayabilecek bilgiler bulunabilmektedir. Ayrıca bunlar; eseri açıklayıcı, eleştirici, yol gösterici mahiyette de olabilmektedir.
Bu çalışmada minhuvât kayıtlarının içeriğine, işlevlerine ve tenkitli metin çalışmaları için önemine değinilecektir. Bunu yaparken minhuvât kayıtları bakımından zengin olan Fütûhu’l-Mücâhidîn’den hareket edilecektir. Böylece bu kayıtlara sahip eserlerin tenkitli metnini yapma konusunda bir örnek de sunulmuş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Minhuvât kayıtları, tenkitli metin, Lamiî, Fütûhu'l-Mücâhidîn

Kaynakça

• Ece, Selami. (2015). Klasik Türk Edebiyatı Araştırma Yöntemleri (I-II). Erzurum: Eser Basım Yayın Dağıtım Matbaacılık.
• Erünsal, İsmail E. ve Ahmet Yaşar Ocak. (2014). Menâkıbu’l-Kudsiyye fî Menâsıbi’l-Ünsiyye. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Gacek, Adam. (2017). Arapça Elyazmaları İçin Rehber. İstanbul: Klasik Yayınları.
• Karaca, Songül. (2019). “Lâmi’î Çelebi, Fütûhu’l-Mücâhidîn li-Tervîhi Kulûbi’l-Müşâhidîn (Nefehâtü’l-Üns Tercümesi): İnceleme, Tenkitli Metin, Sözlük, Dizin”. Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Köksal, M. Fatih. (2005). “Elvan Çelebi’nin Şiirleri ve Şairliği”. Klâsik Türk Şiiri Araştırmaları. Ankara: Akçağ Yayınları. ss. 473-493.
• Özen, Şükrü. (2008). “Metin Tenkidi Üzerine Bazı Tespitler ve Öneriler”. Tartışmalı İlmi İhtisas Toplantıları 2. (İstanbul: 19-20 Nisan 2008) 445-470, erişim 18.07.2020. [http://isamveri.org/pdfdrg/D192271/2009/2009_OZENS2.pdf]
• Şimşek, Murat ve Samar, Mahmut (2018). “Elyazması Eserlere Dibâce ve Tahkikte Süreli Yayıncılık: Mecelletü MaŤhedi’l-Maóţûţâti’l-ŤArabiyye”. Tahkik İslami İlimler Araştırma ve Neşir Dergisi. ss. 121-186.
• Topuzoğlu, Tevfik Rüştü. (1997). “Haşiye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. c. 16, İstanbul: TDV Yayınları. ss. 419-422.
• Yılmaz, Okan Kadir. (2018). İSAM Tahkikli Neşir Kılavuzu. İstanbul: İSAM Yayınları.