A Comparative Analysis on Poetry of Yahya Kemal Beyatlı’s “Gece” and Ahmet Hamdi Tanpınar’s “Gül”

Yıl 2021, Sayı: 71, 195 - 214, 15.05.2021

Fatma Sönmez

https://doi.org/10.14222/Turkiyat4451

Öz

In this study, comparative text analysis has been tried. “Night” poems of Beyatlı and “Rose” poems of Tanpınar were chosen as application texts. Our aim is to discuss the existence and quality of relations such as similarity, difference and partnership through the two texts which are the subject of application in terms of content, structure and style. The reason we choose these poems is because the desire of “reaching infinity, eternity” is felt in both of the poems. In the introduction of the study, short information is given about the authors’ life stories and poetry aesthetics. In the method of the study, comparative literature science is shortly mentioned. In the findings section of the study, the poems of “Night” and “Rose” are analyzed on their own context. In the commentary / discussion section of the study, comparison of poems has been made. This comparison of the poems is examined under the subtitles “similarities”, “differences” and “partnerships”. A judgement has made in the conclusion part of the study: It was seen that Beyatlı’s and Tanpınar’s common desire for eternity in their poems were dealed with diffrent aspects of the poem about composition and sound style.

Anahtar Kelimeler

Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Hamdi Tanpınar, "Night", "Rose, Comparative Literature

Yahya Kemal Beyatlı’nın “Gece” ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Gül” Adlı Şiirleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Öz

Bu çalışmada karşılaştırmalı metin çözümlemesi yapılmaya çalışılmıştır. Uygulama metinleri olarak Yahya Kemal Beyatlı’nın “Gece” ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Gül” adlı şiirleri seçilmiştir. Amacımız uygulama konusu olan iki metin üzerinden benzerlik, farklılık ve ortaklık gibi ilişkilerin varlığını ve niteliğini içerik, yapı ve üslup açısından tartışmaktır. Bu şiirleri seçmemizin nedeni şiirlerin her ikisinde de bir “sonsuzluğa ulaşma, ebediyet” arzusunun olduğunun görülmesidir. Çalışmanın giriş bölümünde yazarların hayat hikâyeleri ve şiir estetikleri hakkında kısa bilgi verilmiştir. Çalışmanın yöntem bölümünde karşılaştırmalı edebiyat bilimine kısaca değinilmiştir. Çalışmanın bulgular bölümünde “Gece” ve “Gül” şiirleri kendi düzlemlerinde tahlil edilmiştir. Çalışmanın yorum/tartışma bölümünde şiirlerin karşılaştırması yapılmıştır. Bu karşılaştırma “benzerlikler”, “farklılıklar” ve “ortaklıklar” alt başlıkları altında incelenmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde bir hükme varılmıştır: Beyatlı’nın ve Tanpınar’ın ortak arzusu olan “sonsuzluğu” şiirlerinde şiirin kompozisyonu ve duyuş tarzları açısından farklı açılardan ele aldıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Hamdi Tanpınar, "Gece", "Gül", Karşılaştırmalı Edebiyat

Kaynakça

• Abrams, M. H. (1999). A Glossary of Literary Terms. Massachusetts: Heinle & Heinle Thomson Learning.
• Aksan, D. (1996). Şiir Dili ve Türk Şiir Dili. Ankara: Engin Yayınevi.
• Aksan, D. (2006). Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara: Engin Yayınevi.
• Alptekin, Turan (2015). Ahmet Hamdi Tanpınar Bir Kültür Bir İnsan. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aytaç, G. (2003). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
• Aytaç, G. (2009). Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
• Beyatlı, Y. K. (1984). Edebiyata Dair. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti.
• Beyatlı, Y. K. (2019). Kendi Gök Kubbemiz. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti.
• Bloom, H. (2008). Etkilenme Endişesi Bir Şiir Teorisi (Çev. F. B. Aydar). İstanbul: Metis Yayınları.
• Cengiz, M. (2014). İmge Nedir. İstanbul: Şiirden Yayıncılık.
• Çağın, Ş. (2019). “Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Eserlerinde Ağaç ve Çiçek Sembolizmi”, TÜBAAR, XLV/ Bahar, 35- 59.
• Çetin, Melek (2013). Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Gül İmgesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çetişli, İ. (2017). Batı Edebiyatında Edebi Akımlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Eagleton, T. (2014). Edebiyat Kuramı (Çevv. Tuncay Birkan). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Enginün, İ. (1999). Mukayeseli Edebiyat. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Enginün, İ. ve Kerman, Z. (2015). Günlüklerin Işığında Tanpınar’la Baş Başa. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Lüleci, Murat (2016). “Bir Gül ile Üç Bülbül: Açımlanmış Şiirsel Metaforlar ve Modern Türk Şiirinde Gül Metaforuna Bilişsel Bir Yaklaşım”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 33 (2), 179-197.
• Kaplan, M. (2013). Tanpınar’ın Şiir Dünyası. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Karataş, Turan (2001). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Yedi Gece Kitapları.
• Kerman, Z. (1992). Tanpınar’ın Mektupları. Ankara: Kültür Yayınları.
• Moran, B. (2003). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Rousseau, M. A. ve Pichois, C., (1994). Karşılaştırmalı Edebiyat (Çev. M. Yazgan). İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Tanpınar, A. H. (2000). Yaşadığım Gibi. (Haz. B. Emil). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tanpınar, A. H. (2005a). Yahya Kemal. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tanpınar, A. H. (2005b). Edebiyat Üzerine Makaleler. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tanpınar, A. H. (2015). Bütün Şiirleri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tieghem, P. V. (2017). Mukayeseli Edebiyat (Çev. Y. Ş. Kılıçel). İstanbul: Büyüyen Ay Yayınları.
• TDK Türkçe Sözlük (2005). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tunç, Gökhan (2018). Rüzgâra Karşı Duran Şair Etkilenme Endişesi Kavramı ve Yahya Kemal’in Türk Şiirine Etkisi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Okay, M. Orhan (1992). “Yahya Kemal Beyatlı” Maddesi, İslam Ansiklopedisi, Cilt 6, 35- 39.
• Okay, M. Orhan (2010). “Ahmet Hamdi Tanpınar” Maddesi. İslam Ansiklopedisi, Cilt 39, 567-570.
• Okay, M. Orhan (2012). Bir Hülya Adamının Romanı Ahmet Hamdi Tanpınar. İstanbul: Dergȃh Yayınları.
• Okay, M. Orhan (2016). Kaderin Eşiğinde Tanpınar. Hece Dergisi, 61, 15- 25.
• Özcan, Nezahat (2012). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Eserlerinde Resim. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Uçman, Abdullah ve İnci, Handan (2008). Bir Gün Bu Karanlıklarda Tanpınar Üzerine Yazılar. İstanbul: 3F Yayınevi.
• Ulağlı, Serhat (2018). Öteki’nin Bilimine Giriş İmgebilim. İstanbul: Motto Yayınları.
• Wellek, R.- Varren, A. (1993). Edebiyat Teorisi (Çev. Ö. F. Huyugüzel). İzmir: Akademi Kitabevi.