Erzurum Bölgesindeki İçme Sularının Kalitesinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 2, 159 - 169, 25.10.2019

Hüseyin Gökçen Mustafa Atasever

Öz

Araştırmada, Erzurum çeşmeleri ve şebeke suları mikrobiyolojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri bakımından incelenmiştir. Su numunelerinde pH değeri 6.65-8.33 (ortalama 7.31), bulanıklık ve renk ile koku ve tat değerlerinin, tüketicilerce kabul edilebilir sınırlarda olduğu belirlenmiştir. İletkenlik değerinin 113-830 μS/cm (ortalama 453.4 μS/cm) ve nitrit değerinin 0.02-0.25 mg/l (ortalama 0.083 mg/l) arasında değiştiği saptanmıştır. Erzurum il ve ilçe merkezlerindeki su numunelerinde nitrat değeri 9.60-26.85 mg/l (ortalama 17.44 mg/l) arasında saptanmıştır. Erzurum merkezde bulunan toplam 12 halk çeşmesinin 6'sında (%50) nitrat değerinin 50.17-145.84 mg/l (ortalama 95.88 mg/l) düzeyinde olduğu ve yönetmelikte bildirilen değerlere uygun olmadığı belirlenmiştir. Su numunelerinde amonyum, arsenik, alüminyum ve kurşun miktarları sırasıyla, 0.07-0.59 mg/l (ortalama 0.183 mg/l), 0-0.432 μg/l (ortalama 0.036 μg/l), 0.04-0.25 μg/l (ortalama 0.115 μg/l), 0-0.613 μg/l (ortalama 0.049 μg/l) arasında değiştiği tespit edilmiştir. Erzurum il ve ilçe merkezlerindeki su numunelerinde demir miktarı 0.04-0.18 μg/l (ortalama 0.10 mg/l) arasında saptanmıştır. Toplam 1403 su numunesinin, 117 tanesinde (%8.33) E. coli ve koliform grubu bakteri üremesi saptanmıştır. Suların ortalama pH, iletkenlik, nitrit, nitrat, amonyum, demir, arsenik, alüminyum ve kurşun değerleri sırasıyla 7.31, 429.56 μS/cm, 0.08 mg/lt, 26.39 mg/lt, 0.20 mg/l, 0.108 μg/l, 0.038 μg/l, 0.110 μg/l ve 0.054 μg/l olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İçme suyu, Amonyak, Arsenik, Koliform, Nitrat

Determination of Drinking Water’s Quality around Erzurum Region

Öz

In this research, Erzurum fountains and network waters were investigated in terms of microbiological, physical and chemical properties. The values of cloud, colour, smelt, taste of the water samples were thought that they were acceptable and there were no abnormal changes by consumers. pH rate of the water samples was assessed as 6.65-8.33 (average rate 7.31). The rate of conductivity and nitrite of the samples varied from, respectively 113-830 μS/cm (average rate 453.4 μS/cm) and 0.02-0.25 mg/lt (average rate 0.083 mg/lt). The rate of nitrate of the samples varied from 9.60-26.85 mg/lt (average rate 17.44 mg/lt) in the centre of Erzurum and Erzurum's counties. The rate of nitrate varied from 50.17-145.84 mg/lt (average rate 95.88 mg/lt) in half of all public drinking fountain (6 of 12) in the centre of Erzurum and the rate was defined that it was not proper to legal limits. The rate of nitrate varied from 14.03-47.73 mg/lt (average rate 34.55 mg/lt) in the other half of all public drinking fountain (6 of 12) in the centre of Erzurum and the rate was defined that it was proper to legal limits. The rate of ammonium, arsenic, aluminum and lead of the samples varied from, respectively 0.07-0.59 mg/lt (average rate 0.183 mg/lt), 0-0.432 μg/lt (average rate 0.036 μg/lt), 0.04-0.25 μg/lt (average rate 0.115 μg/lt), 0-0.613 μg/lt (average rate 0.049 μg/lt). The rate of iron of the samples varied from 0.04-0.18 mg/lt (average rate 0.10 mg/lt) in the centre of Erzurum and Erzurum's counties. Presence of E. coli and coliform bacteria was observed in 117 of 1403 samples (%8.33). Average pH, conductivity, nitrite, nitrate, ammonium, iron, arsenic, aluminum and lead values of waters were determined as 7.31, 429.56 μS/cm, 0.08 mg/lt, 26.39 mg/lt, 0.20 mg/l, 0.108 μg/l, 0.038 μg/l, 0.110 μg/l and 0.054 μg/l respectively.

Anahtar Kelimeler

Ammonia, Arsenic, Drinking water, Coliform, Nitrate

Kaynakça

• 1. Munsuz N., Ünver I., 1995. Su Kalitesi. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yay. No: 1389, Ders Kitabı: 403, Ankara. 2. Öztürk A., 2006. İçme ve kullanma suyu temini, aranan özellikler ve arıtımı. Dizayn Konstrüksiyon 246: 100-111. 3. WHO, 2006. Chemical aspects, guidelines for drinking water quality, first addendum to third edition Volume 1, 296-460. World Health Organization, Geneva. 4. WHO, 1996. Iron in drinking water, background document for development of WHO guidelines for drinking-water quality, 2nd ed. Vol. 2 Healt criteria and other supporting information, World Health Organization, Geneva. 5. EPA, 2009. 816-F-09-004, National primary drinking water regulations. United States Enviromental Protection Agency. EPA 816-F-09-004 May 2009 6. Commission Directive (EU), 2018. The drinking water directive (Council Directive) Brussels, 1.2.2018 COM (2017) 753 final. 7. Resmi Gazete, 2005. İnsani tüketim amaçlı sular hakkındaki yönetmelik. 17 Şubat 2005, Sayı: 25730. 8. Resmi Gazete, 2013. İnsani tüketim amaçlı sular hakkındaki yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. 7 Mart 2013, Sayı: 28580. 9. Tekinşen, OC., 1976. Suyun bakteriyolojik muayenesi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara. 10. Özdemir S., Sert S., 2001. Gıda mikrobiyolojisi tatbikat notları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ofset Tesisi, Erzurum. 11. Dayıoğlu H., Özyurt SM., Bingöl N., Yıldız C., 2004. Kütahya İli içme sularının bazı fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleri. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bil Enst Derg, 7, 12-14. 12. Karadavut Sİ., 2007. Melendiz havzası yüzey ve yer altı suyu kirliliğinin araştırılması. Hacetttepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendiliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara. 13. Hınıs M., 2007. Aksaray İli içme suyu kaynaklarının arıtma öncesi organik madde miktarı bakımından incelenmesi ve değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya. 14. Sarcan A., 2008. Konya İli Hadim ilçesi kullanım sularının kalitesinin belirlenmesi ve dezenfeksiyon yönteminin etkinliğinin araştırılması. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendiliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya. 15. Süphandağ AŞ., Uyguner SC., Bekbölet M., 2007. İstanbul’da tüketilen ticari ve şebeke bazlı içme sularının kimyasal ve spektroskopik profilleri. İtüdergisi/e, Su Kirlenmesi Kontrolü, 17, 23-35. 16. Tofan S., 2008. Konya bölgesindeki içme sularında metal tayini. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya. 17. Demirer A., 1995. Su Hijyeni. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Ders Notları Ankara. 18. Koçak Ö., 2007. Erzurum İl merkezindeki içme ve kullanma sularının kimyasal, fiziksel ve mikrobiyolojik kalitesi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya. 19. Kaplan M., Sönmez S., Tokmak S., 1999. Antalya Kumluca yöresi kuyu sularının nitrat içerikleri. Tr.J. of Agriculture and Forestry, 23, 309-313. 20. Alemdar S., Kahraman T., Ağaoğlu S., Alişarlı M. 2009. Bitlis İli içme sularının bazı mikrobiyolojik ve fizikokimyasal özellikleri. Ekoloji, 19, 29-38.