Doğu Anadolu Bölgesi Elma Genotiplerinin Morfolojik Karakterizasyonu

Yıl 2015, Cilt: 46 Sayı: 1, 1 - 19, 20.04.2016

Hüseyin Vurgun Rafet Aslantaş

Öz

Doğu Anadolu Meyve Genetik Kaynakları Projesi kapsamında toplanan ve Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsündeki koleksiyon parselinde muhafaza edilmekte olan elma genotiplerinin UPOV kriterlerine göre morfolojik karekterizasyonu amacıyla bu çalışma 2009 ve 2010 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada elma genotiplerinin morfolojik, fenolojik, pomolojik ve kimyasal özellikleri ile genetik akrabalık dereceleri ortaya konulmuştur. Elma genotiplerinden 31’i 2009 yılında, 52’si 2010 yılında çiçek açıp meyve verdiği için değerlendirmeler yıllar itibarıyla ayrı ayrı yapılmıştır. Elma genotiplerinin %70’den fazlasının kuvvetli geliştiği, dik ve yayvan forma sahip olduğu, tam çiçekten hasada kadar geçen sürenin 97-98 gün (10/5) ile 160-161 gün (8/4) arasında; meyve ağırlığının 2009 yılında 32,90g (8/6) ile 311,58g (6/6) arasında, 2010 yılında 57,94g (13/9) ile 361,44g (6/3) arasında olduğu belirlenmiştir. SÇKM içeriği 2009 yılında %12,90 (6/2 ve 14/3) ile %18,25 (8/6) arasında, 2010 yılında ise %10,60 (12/4) ile %19,20 (2/4) arasında belirlenmiştir. Elma genotiplerinin dendogramında 2009 yılında 6, 2010 yılında 10 farklı ana grup oluşmuştur. Bu durum varyasyonun büyüklüğüne işaret etmekte ve kolleksiyonun kıymetini artırmaktadır. Elma genotiplerinden 2/5, 4/4, 5/3, 6/6, 7/4, 8/4, 9/4, 10/4, 11/5, 13/4 ve 14/3 nolu genotiplerin doğrudan üretim programlarına alınabilecek nitelikte olduğu belirlenirken, aynı genotiplerin moleküler karekterizasyonun da yapılması gerekmektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Elma, Doğu Anadolu Bölgesi, genetik kaynak, morfolojik karekterizasyon, dendogram

 

Morphological Characterization of Apple Genotypes in Eastern Anatolia Region

 

ABSTRACT: This study was carried out between the years of 2009 and 2010 in Erzincan Horticultural Research Station. The apple genotypes used in this study was collected and kept at collection parcel within the context of Eastern Anatolia Fruit Genetic Resources Project. Morphological characterizations of apple genotypes were done according to UPOV criteria’s. Morphological, phenological, pomological and chemical characteristics of apple genotypes and their degrees of genetic affinity have been defined within this study. While thirty-one apple genotypes were flowered and produced fruit in first year (2009), this number has increased to fifty-two genotypes in the second year (2010). Because of difference in the number of genotypes, evaluations were done individually within the years. More than 70% of apple genotypes have grown vigorously, upright and spread form, duration from full blossom until harvesting was 97-98 days for (10/5) and 160-161 days for (8/4) genotypes. Fruit weight ranged between 32.90g (8/6) - 311.58g (6/6) in 2009, and 57,94g(13/9) - 361.44g (6/3) in 2010. TSS content changed between 12.90% (6/2 and 14/3) to 18.25% (8/6) in 2009, and 10.60% (12/4) to 19.20% (2/4) in 2010. Dendrogram of apple genotypes showed that while there were 6 different major groups in 2009, this number has reached to 10 in 2010. This refers to wide variation and increases the value of collection. Genotypes numbered as 2/5, 4/4, 5/3, 6/6, 7/4, 8/4, 9/4, 10/4, 11/5, 13/4, and 14/3 can directly be taken into the production. Further studies should be conducted to characterize molecular identification of these genotypes.

 

Keywords: Apple, Eastern Anatolia Region, genetic resource, morphological characterization, dendrogram