Çoruh Havzası (İspir-Pazaryolu) Erozyon Durumunun CBS İle Belirlenmesi ve Çözüm Önerileri

Yıl 2009, Cilt: 40 Sayı: 1, 9 - 19, 10.01.2011

Murat Zengin Serkan Özer Müdahir Özgül

Öz

Çalışmada, Çoruh Havzası’nda iklim ve topoğrafik koşullara bağlı olarak ortaya çıkan etkili erozyonun ve derecesinin
havza içerisinde eğime bağlı olarak dağılımı araştırılmıştır. Havza içerisinde toprak ve bitki örtüsü ilişkileri açısından önemli olan
erozyonun, şiddet ve derecesi ile eğim durumunun belirlenmesi için gerekli olan veriler, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün
2000 yılı Erzurum İl Arazi Varlığı 1/100.000 ölçekli haritaları kullanılarak ArcGIS 9.1 yazılım programı aracılığıyla
sayısallaştırılarak elde edilmiştir. Buna göre çalışma alanı topraklarının şiddetli derecede erozyona uğradıkları ve bu durumun
devam ettiği saptanmıştır. Bu kapsamda havza içerisinde erozyonla mücadelenin önemi vurgulanarak, doğal yayılış gösteren bitki
türlerine bağlı olarak mücadelede kullanılabilecek türler öneri olarak verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çoruh Havzası, erozyon, eğim, erozyonla mücadele, bitkilendirme, coğrafi bilgi sistemleri (CBS)

Kaynakça

• Aktemur, A.M., Kukaracı, İ.U., 2004. Kültür Varlıkları ile İspir, İspir Kaymakamlığı Kültür Yayınları, Yayın No:1, Erzurum
• Anonim, 1985. Milli Savunma Bakanlığı, Harita Genel Müdürlüğü İspir İlçesi 1/25.000 ölçekli haritaları
• Anonim 2000. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Erzurum İli Arazi Varlığı 1/100.000 ölçekli haritaları.
• Anonim 2008a. T.C. Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü İnternet Sitesi (www.agm.gov.tr)
• Anonim 2008b. İspir Kaymakamlığı İnternet Sitesi (www.ispir.gov.tr)
• Anonim 2008c. Erzurum Meteoroloji Bölge Müdürlüğü İspir İlçesi İklim Verileri.
• Anonim 2008d. www.dadas.net
• Anonim 2008e. Çoruh Doğa Derneği İnternet Sitesi (www.coruhdogadernegi.org)
• Bahtiyar, M., 2000. Toprak Erozyonu Oluşumu ve Nedenleri, Erozyonla Mücadele TEMA Eğitim Semineri Notları, s:35- 51, İstanbul
• Çanga, M., 1995. Toprak ve Su Koruma, Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Yayın No:1386, Ders Kitabı:400, Ankara
• Çepel, N., 1997. Toprak Kirliliği Erozyon ve Çevreye Verdiği Zararlar, TEMA Vakfı Yayınları 14, İstanbul
• Dutkuner, İ., Fakir, H., 1999. Erozyon Kontrolü ve Ağaçlandırma, Ekoloji Dergisi, Cilt: 8, Sayı:32, s:14-16, İzmir
• Fox, D.M., Rorke, B.B.,1999. The relationship of soil loss by interrill erosion to slope gradient. Catena 38, s:211-222
• Güçlü, K., Yılmaz, H., Yılmaz, S., 1998. Palandöken Dağlarında Erozyon Önleme Çalışmaları ve Çözüm Önerileri, Doğu Anadolu Tarım Kongresi, 14-18 Ekim,s 1575-1585, Erzurum
• Haktanır, K., Cangir, C, Arcak,Ç., Arcak, S., 2000. Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi, TMMOB, Ziraat Mühendisleri Odası, (Tebliğ 2000) 1.Cilt, s:203-229, Ankara
• Koulouri ve Giourga, 2007. Land abandonment and slope gradient as key factors of soil erosion in Mediterranean terraced lands. Catena 69, s:274-281
• Köse, A., 1991. İspir ve Çevresinin Bölgesel Coğrafya Etüdü, Atatürk Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum
• Sarı, M., 2000. Toprak Erozyonu’na Farklı Bir Yaklaşım, Erozyonla Mücadele TEMA Eğitim Semineri Notları, s:55- 68, İstanbul
• Sönmez, K., 1994. Toprak Koruma, Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi Yayınları No:169, Erzurum
• Yılmaz, H., Karahan, F., Bulut, Z., Demircan, N., Alper, H., 2002. Kurak Bölgelerde Havza Planlamasında Bazı Sekonder Bitkilerin Biyolojik Onarım Yönünden Değerlendirilmesi, Su Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının Korunması Geliştirilmesi ve Yönetimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, s:77-84, Hatay