ERZURUM OVASI TOPRAKLARINDA MAHSÜL YETİŞTİRİLEREK VE KİMYASAL EKSTRAKSİYONLA TAYİN OLUNAN SERBEST HALE GEÇEN POTASYUM

Yıl 1972, Cilt: 3 Sayı: 1, - , 11.12.2010

Lütfi Öğüş

Öz

ÖZET
Erzurum Ovasının değişik kesimlerinden alman 32 toprak örneğinde
değişebilir potasyum ve asiı ekstraksiyonıt ile elde edilen toplam potasyum
miktarları tayin edilmiş, bunlar arasında yüksek bir korelasyon
bulunmuştur (r = 0.780).
Toprak örnekleri değişebilir potasyum miktarlanna göre sıniflandmımış,
btmlardan i O tanesi serada devamlı Sudan otu yetiştirilmek
üzere kullanılmıştır.
Toprakların potasyum temin etme güçleri farklı olmakla beraber
bütün topraklar potasyumca zengindir. Serada Sudan otunun birbirini
takip eden 7 biçim wnunda topraktan uzaklaştırdığı potasyum miktarı
HNO3 ekstraksiyoJlu ile elde olunan toplam potasyum miktarı arasında
yüksek bir korelasyon mevcuttur (r = 0.922). Mahsül alma esnasında
deği$meyen formdan serbest hale geçen potasyum ile HNO3 ile serbest
hale geçen potasyum arasındaki korelasyonz katsayısı 0.910 dur. Sudan
otunun topraktan kaldırdığı toplam potasyum ile toprakların mahsül
yetiştirilmeden önre ihtiva ettiği değişebilir potasyum arasındaki
korelasyon da önemli ve oldukça yüksektir (r = 0.749).
Erzurum Oı'ası topraklarının potasyum temin etme güçlerinin tayininde,
HN03 ekstraksiyonu ile tayin olunan toplam potasyum miktarımn
ve asit ekstraksiyonu ile serbest hale geçen potasyum miktarının
iyi bir ölçü olahileceği anlaşılmaktadır.

POTASSİUM RELEASE IN ERZURUM PLAİN SOILS AS MEASURED
BY CROPPING AND CHEMICAL EXTRACTION

Soil sarnples from 32 sites were
analyzed for exchangeable and total
K removed by acid extraction. The
amollnt of exchangeable potassium
was higWy correlated with the amount
of total K removed by acid extraction
(r = 0.780). The soil samples were
Cıassified according to theiı exchangeable
K values and LO of them were
used for intensiye cropping with Sudan
grasss in the gıeeohol1se.
The soils varied ·in their potassium
supplying power. The total amount
of potassium extractiou by HNO3
was highly corrrelated with the amount
of potassium removed from the soils
by 7 successive cutings of Sudan gr ass
in the greenhouse (r = 0.922). The
amount of potassium released from
nonexchangeable foım by HN03
was highly correlated wİth the amount
released during greenhouse cropping
(r = 0.910). The correlation coefficient
for the total amount of potassium
removed by tha Sudan grass and the
amount of excangeable potassium in
the soil before cropping was 0.749.
Total potassium iil the HNO 3
extraet and potassium released' from
non-exehangeable forms by HN03
appeared to be better indexes than
exehangeable potassium before eropping
to potassium release and removal
by intensive eropping with Sudan grass
in the greenhouse.

Anahtar Kelimeler

-