KUZEYDOĞU ANADOLU HAYVANCILIĞININ GELİŞMESİNDE ET KOMBİNALARININ ROLÜ VE ERZURUM ET KOMBİNASININ EKONOMİK ANALİZİ

Yıl 1973, Cilt: 4 Sayı: 2, - , 12.12.2010

Nihat Bozdağ

Öz

ÖZET
Bu araştırma ile önce Türkiye ve Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinin
hayvancı!lk sorunlart incelenmiş, daha sonra Erzurum Et Kombinasmm
faaliyetleri analiz edilmiştir.
Uretim faktörlerinden en iyi bir şekilde istifade etmek amacı ile
Kombina faaliyetlerine doğrusal programlama uygulanarak, kurul~
için optimum işletme planı tesbit edilmiştir.
Hayvancılık ve bOlge ile ilgili veriler, bu alanda bölgede yapılan
araştırmalardan ve istatistiklerden; programlamaya esas olan veriler ise,
Kombinanın 1967-69 dö'nemi faaliyet neticelerinden temin edilmiştir.
Halen Kombinada 6 üretim dairesi mevcut bulunmaktadır. Bunlara
ait toplan: i§gücü kapasitesi yılda 52640 erkek işgücünün (447440
saat) olup makina kapasitesi ise 2380 saattır.
Kombinada 1967-69 dönemi ortalaması, yıllık toplam masraf miktarı
70.9 milyon TL. olup, bunun % 84'ü (59.8 milyon TL.) değişen
% 16's1 (11.1 milyon TL.) ise sabit masraflardan meydana gelmiştir.
Kombina 1967-69 döneminde yaptığı faaliyetler sonucu, yılda ortalama
0.6 milyon TL. (1963 fiyatları'ile) zarar etmiştir. Zarann büyük
bir kısmı gövde et satışlarmdan ileri gelmiştir. Bu zararda, Kombinanın
tam kapasite ile çalışmaması,. sabit masraf oranın yüksekliği ve çeşitli
kuruluşları (ordu ve diğer kurumlar) himaye etmek gayesi ile maliyetlerin
altında yapılan satışlann büyük etkisi olmuştur.

The Meat Processing Plants' Functions in Development of the North Eastem Anatolia's Livestock and The Analysis
of the Erzurı.m Meat Processing Plant

This studyanalized, first, Tukey's
and te North Eastem Anatolian's livestock
problems and secondly operations
at the Erzurum Meat Processing
Plant Inorder to determine, the
most prdifitable uses of productive
rekources a linear programmingtechnique
was to the operations of the
Meat Processing Plant and consequently,
optimum plan' was optained.
The required data for the livestock
operations in the area was optained
from the published statistics' and research
bulletins. On the other hand, data
on which program built was optained
from the Meat Processing Plant's records
during 1967-69.
At the present, there are six production
departments a the Processing
Plant. The yearly total capacities of all
these departments are 52640 man worting
days (or 4477440 hours) for labor
and 2380 hours for machine capacity.
At the Processing Plant based on
the period 1967-69, the yearly total
expenses was TL. m:.I1ions, of which
TL. 59.8 millions (% 84) was variable
costs and remaining TL. 11.1 millons
(% 16) was fixed costs)
Accoıding to 1967-69 recoıds, the
Processing P1ant had a yearIy total
lost aboııt TL 0.6 millionx (in terms
of 1963 prices). The largest part of
this lost was due to wholesale meat selling.
Sellig undercosts to soe instutes
for protecting purposes is another
explanation of the lost.
Programıning indicates that productive
resourees are not employed at
the optimum levels. Disposed capacites
certain resources are quite high. Therefore
it is dear per unit costs might
be significantly reduced by reorganazing
productive resources,
As a resuIt of reorganization, the
production costs per unit will be reducet
between 1.37 % and 9.60 %,
this intum means that about TL. 2.1
millions (3 %) of the yearly expenses
will be saved (in terms of 1969 prices).
Censequantly, a total benefits of TL.
LO mllion over production costs will
be rea1ized, each year.
Pıograınming solutions indicate
that beef and insteant skin productions
are not economic activities. Sausage,
graded beef, fjred meat activities should
be substituted for wholesale beef activity.
Insteant skin actvity should be repla~
ced by sheep skin as salted sheep skin
activity.

Anahtar Kelimeler

-