ERZURUM CİVARI DOĞAL AGREGAT OCAKLARINDA KUM EŞDEĞERİ METODU İLE PLASTİKLİĞE SEBEP OLAN İNCE MALZEMENİN TAVİNİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 1976, Cilt: 7 Sayı: 4, - , 28.12.2010

Hayati Çelebi Yusuf Z. Güresinli

Öz

ÖZET
Toprak Mühendisliği yönünden, agregatlarda plastikliğe sebep olan
ince malzemenin bağ.ıl değerini süratli bir şekilde tayin etmek için kum
eşdeğeri en uygun deney metodudur.
Kum eşdeğeri ile malzemenin plastisite indeksi arasında ters yönlü
eğrisel bir ilişki vardır. bu ilişki, ,örneğin, önceden agregat ocağı için
bir grafikle tesbit edildiğinde, artık kontrol için alınan her örneğin plastisite
indeksinin tesbitine gerek kalmadan sadece kısa bir zamanda kum
eşdeğerini bulmakla o malzemenin şartnameye uygun olup olmadığı hakkında
hemen karar verilebilir.
Malzemenin Atterberg limitlerinin tayini ve dolayısiyle plastisite
indeksinin tesbiti en az 24 saatlık bir zamanı gerektirdiği halde, kum
eşdeğeri motudu ile bu zaman kaybıyarım saata düşürülmektedir. Ayrıca
bu yeni metot sayesinde malzemenin dah.a sık kontrololanağı kazanılmış
olur.
Bu araştırma, Erzurum Cİvarı doğal agregat ocaklarında kum eşdeKeri
ile plastisite indeksi arasındaki ilginin tesbiti amacıyla yapılmıştır.
Otuz örnek üzerinde üç tekerrürlü olarak yapılan tecrübeler sonucımda
bu ocaklara ait malzemelerin plastiklik özelliği göstermediği .saptanmıştır.
Fakat, 0,074 mm. den geçen ince malzeme (silt- kil) miktarlan
ile bunların değişimine bağlı olarak h.er örnek için tesbit edilen kum eşdeğeri
arasında y,; 1 seviyede onemli negat~r(r= - 0,82) bir korelasyonnun
bulunduğu görülmüştür. bu ilişkiye ait eğrinin regresyon denklemi de verilmiştir.

ARESEARCH ON THE DETERMINATION OF FİNE AGREGATES
IN THE NATURAL AGREGATES OBTAINED FROM THE SOURCES
IN ERZURUM PROVINCE CAUSING TO PLASTICITY BY SAND
EQUIVALENT TEST METHOD

Amount of the fine agregates affecting
the plasticity can be determined
more quickly by the sand equivalent
test method than the other methods.
There is a negative second-degree
curvilinear relationship between sand
equivalent and plasticity index.
If this relation previously deter"
mined for an agregate source, could
be found from a curve without determing
the Atterberg limits in half an hour
by the appIication of this method.
An experiment was carried out for
the demonstration of this method 30
samples were obtained from some natural
aggr.egate sources in Erzurum
provine and the method was applied.
1. The test showed that the materia.
1 obtained from the sources was
nonplastic.
2. Sand equivalents of the each
samples for the different rates of fine
materials (silt and day) under number
200 sieve was determined.
3. A negative correlation (r= -O;
82) at i % level was found between
sand equivalent and fine material (siIt+
cIay) causing plasticity.
4. Theregression equation for this
relationship is giyen.

 

Anahtar Kelimeler

-