Türkiye’de Tarımsal Kooperatifçiliğin İller Açısından Çok Boyutlu Analizi

Yıl 2013, Cilt: 44 Sayı: 1, 51 - 62, 27.05.2014

Ahmet Şahin , Murat Cankurt Cihat Günden Bülent Miran

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de illeri tarımsal kooperatifçilik açısından çok boyutlu olarak analiz etmektir. Araştırmanın ana materyalini 392 kooperatif ortağı, 84 kooperatif yöneticisiyle yapılan toplam 476 adet anketten elde edilen veriler oluşturmuştur. Çalışmanın Türkiye’yi temsil etmesi bakımından anketler 7 coğrafi bölgede yapılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi ve Kümeleme Analizi kullanılmıştır. Çok boyutlu ölçekleme ve kümeleme analizi sonucuna göre iller, kooperatif ortakları, işletme özellikleri, yönetici özellikleri ve kooperatif özellikleri bakımından farklılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tarımsal Kooperatifler, Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi, Kümeleme Analizi

Kaynakça

• Acar, İ., Yıldırım, İ., 2000. Mandıra İşleten Dönerdere Tarımsal Kalkınma Kooperatifine Ortak İşletmelerin Ekonomik Analizi, Yüzüncü Yıl Üniv., Ziraat Fak.,Tarım Bilimleri Derg. (J.Agric. Sci.), 10(1):61-70.
• Amador R.E., S.A. Starbird. 1989. The Evaluation of International Agribusiness Investment Locations Using Multidimensional Scaling. Agribusiness, 5(2):139-151.
• Anonim, 2007. Türkiye Kooperatifçilik Kurumu Kayıtları,www.koopkur.org.tr.
• Aytaç, M. ;Bayram, N, 2001. Öğretim Elemanlarının Kariyer Tutumlarının Gruplandırılması, V. Ulusal Ekonometri Ve İstatistik Sempozyumu, 19-22 Eylül, Adana.
• Casal J., A. De Manuel, E. Mateu; M. Martín. 2007. Biosecurity Measures on Swine Farms in Spain: Perceptions by Farmers and Their Relationship to Current on-Farm Measures. Preventive Veterinary Medicine, 82(1-2):138-150.
• Catalán Ia, Jiménez Mt, Alconchel Jı, Prieto L, Muñoz Jl (2006) Spatial and Temporal Changes of Coastal Demersal Assemblages in The Gulf of Cadiz (Sw Spain) in Relation to Environmental Conditions, Deep Sea Research Part II. Topical Studies in Oceanography 53, 13, 1402-1419.
• Cunningham L.F., C.E. Young, W. Ulaga, M. Lee. 2004. Consumer Views of Service Classifications in The Usa and France. Journal of Services Marketing, 18(6):421-432.
• Daşdemir, İ.;Güngör, E., 2004, Çok Boyutlu Karar Verme Metotları ve Ormancılıkta Uygulama Alanları, ZKÜ Bartın Orman Fak. Derg., 4-5-6 (1-2):1-19.
• Dedeoğlu, M., Yıldırım, İ., 2006. Emek Tarımsal Kalkınma Kooperatifine Ortak İşletmelerin Ekonomik Analizi, Yüzüncü Yıl Üniv., Ziraat Fak., Tarım Bilimleri Derg. 16(1): 39-48.
• Doğan, İ., 2003, Kuzularda Büyümenin Çok Boyutlu Ölçekleme Yöntemi İle Değerlendirilmesi, Uludağ Üniv. J. Fac. Vet. Med., 22(1-2-3): 33-37.
• Dura, C., Atik, H.; Türker, O., 2004, Beşeri Sermaye Açısından Türkiye’nin Avrupa Birliği Karşısındaki Kalkınma Seviyesi, 3. Ulusal Ekonomi Ve Yönetim Kongresi, 25-26 Kasım, Eskişehir.
• Everitt, B.; Dunn, G., 2001, Applied Multivariate Data Analysis, 2nd Edition, Oxford Uni. Press, New York, 342p.
• Fındıkkaya, A., 1995, Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi Ve Bir Uygulama Denemesi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniv., Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı İstatistik Bilim Dalı, 74s (Yayınlanmamış).
• Filiz, Z.; Çemrek, F., 2005, Avrupa Birliğine Üye Ülkeler İle Türkiye’nin Karşılaştırılması, VII. Ulusal Ekonometri Ve İstatistik Sempozyumu 26-27 Mayıs, İstanbul.
• Gasparino U, Del Corpo B, Pinelli, D., 2006. Perceived Diversity of Complex Environmental Systems: Multidimensional Measurement and Synthetic Indicators. Fondazione Eni Enrico Mattei, Milano.
• Gren, R., 2005. Community Perceptions of Environmental and Social Change and Tourism Development on the Island of Koh Samui. Journal f Environmental Psychology 25,1, 37-56.
• Günden, C., 2005. Bireysel İşletme, Grup Ve Bölge Bazında Uygulamaya Elverişli Esnek Üretim Planlarının Bulanık Çok Amaçlı Doğrusal Programlama Yöntemiyle Elde Edilmesi Üzerine Bir Araştırma: İzmir İli Torbalı İlçesi Örneği, Doktora Tezi, Ege Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü, 441s
• Hair, J.F., Anderson, R.E., Tahtam, R.L., Black W.C., 1998, Multivariate Data Analysis, Prentice-Hall International, New Jersey, 730p.
• Hernández B, Suárez E, Martínez-Torvısco J, Hess S (2000) The Study of Environmental Beliefs by Facet Analysis Research in The Canary Islands, Spain. Environment and Behavior, 32, 5, 612-6
• İpekçi Çetin, E., 2003, Çok Değişkenli Analizlerin Pazarlama İle İlgili Araştırmalarda Kullanımı: 1995-2002 Arası Yazın Taraması, Akdeniz Üniv. İ.İ.B.F. Derg., 5:32-47.
• Johnson, R. And Wichern, D., 1992, Applied Multivariate Statistical Analysis, 3.Th Ed., Prentice Hall, USA, 573p.
• Jovan, S. Ve B. Mccune. 2006. Using Epiphytic Macrolichen Communities For Biomonitoring Ammonia İn Forests Of The Greater Sierra Nevada, California. Water, Air, And Soil Pollution J., 170: 69–93.
• Karlı, B., Çelik, Y., 2003. GAP Alanındaki Tarım Kooperatifleri Ve Diğer Çiftçi Örgütlerinin Bölge Kalkınmasındaki Etkinliği, TEAE Yayın No:97, Ankara, 109s.
• Kurtuluş, K., 1996, Pazarlama Araştırmaları, İstanbul Üniv., İşletme Fakültesi Yayınları, No:28, İstanbul, 852s.
• López-Del-Toro, P., Andresen, E., Barraza, L., Estrada, A., 2009. Attitudes and Knowledge of Shade-Coffee Farmers Towards Vertebrates and Their Ecological Functions, Tropical Conservation Science, 2(3):299-318.
• Mcrae G, Camp Dk, Lyons Wg, Dix Tl., 1998. Relating Benthic Infaunal Community Structure to Environmental Variables in Estuaries Using Nonmetric Mds and Similarity Analysis. Environmental Monitoring and Assessment,51,2,233-245.
• Miran, B., 2002. Temel İstatistik, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, S: 2
• Newbold, P., 1995. Statistics For Business and Economics, PrenticeHall International, New Jersey, Pp:867.
• Oğuzlar, A., 2001, Çok Boyutlu Ölçekleme Ve Kümeleme Analizi Arasındaki İlişkiler, V. Ulusal Ekonometri Ve İstatistik Sempozyumu, 19-22 Eylül, Adana.
• Özdamar, K., 1999. Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi 2( Çok Değişkenli Analizler). Kaan Kitabevi Yayın No:2, Eskişehir, S:502.
• Özdemir, G., 2005. Cooperative–Shareholder Relations in Agricultural Cooperatives in Turkey, Journal of Asian Economics 16: 315–325.
• Price L. L. 2001. Demystifying Farmers’ Entomological and Pest Management Knowledge: A Methodology for Assessing the Impacts on Knowledge From Ipm-Ffs And Nes Interventions. Agriculture and Human (18): 153–176.
• Primdahl J, Peco B, Schramek J, Andersen E, Onate Jj, (2003) Environmental Effects of Agri-Environmental Schemes in Western Europe. Journal Of Environmental Management 67, 129–138.
• Santosa, M., Abdi, H, Guinard , J.X,, 2010 A Modified Sorting Task to Investigate Consumer Perceptions of Extra Virgin Olive Oils, Food Quality and Preference, 21 (7): 881-892.
• Saraçlı, S., Yılmaz, V.; Kaygısız, Z., 2004, Türkiye’de Beşeri Kalkınmışlığın Coğrafi Dağılımının Çok Değişkenli İstatistiksel Tekniklerle İncelenmesi, 3. Ulusal Ekonomi Ve Yönetim Kongresi, 25-26 Kasım, Eskişehir.
• Serinikli, N., İnan, İ.H., 2007. Edirne Köy Kalkınma Kooperatifleri Birliğinin Ekonomik Analizi, Tekirdağ Ziraat Fak., Derg., 4 (3): 237-2
• Solano, C., León,H., Pérez, E., Herrero, M., 2003. The Role of Personal Information Sources on the Decision-Making Process of Costa Rican Dairy Farmers, Agricultural Systems 76 (1): 3–
• Şahin, A, 2008. Risk Koşullarında Tarım İşletmelerinin Planlanması: Oyun Teorisi Yaklaşımı. Ege Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, (Doktora Tezi) İzmir,220s.
• Şahin, A., Abay, C., Miran, B., 2008a. Tarımsal Ve Sosyo Ekonomik Özellikler Açısından Türkiye’nin AB’ne Uyum Olanaklarının Değerlendirilmesi: Bir Mds Uygulaması, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 45, 517, 59-70, İstanbul.
• Şahin, A., Atış, E., Miran, B., 2008b. Identifying Homogeneous Locations For More Efficient Agricultural and Environmental Policies: The Case of Ege Region. Ekoloji, 17, 67, 15-23.
• Şahin, A., Miran, B., 2007. Çiftçi Algılarına Göre Bitkisel Ürünlerin Risk Haritası: Bayındır İlçesi Örneği, Ege Üniv., Ziraat Fakültesi Derg., 44 (3): 59-74.
• Şahin, A., Miran, B., 2008. Tarım İşletmelerinde Üretim Dallarına Göre İşgücü Kullanımının Çok Boyutlu Analizi: Bayındır İlçesi Örneği, Ege Üniv., Ziraat Fakültesi Derg., 45 (1): 37-47.
• Tatlıdil H, Cinel, O., 1997. Türkiye’nin Avrupa Topluluğu Üyeliği Ve Beşeri Kalkınma Durumu. Hazine Derg. 6, 53-68.
• Tatlıdil, H., 1996. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, Akademi Matbaası, Ankara, 424s.
• Ünal, V., Güçlüsoy, H., Franquesa, R. 2009. A Comparative Study of Success and Failure of Fishery Cooperatives in The Aegean, Turkey. J. Appl. Ichthyol. (2009), 1–7.
• Ünal, V., Yercan, M., 2006. Türkiye’de Su Ürünleri Kooperatifleri Ve Balıkçılar İçin Önemi, E.Ü. Su Ürünleri Derg, 23 (1-2):2212
• Watson P., G. Wardell-Johnson. 2004. Fire Frequency and TimeSince-Fire Effects on The Open-Forest and Woodland Flora of Girraween National Park, South-East Queensland, Australia. Austral Ecology, 29 (2):225–236.
• Yen N.S., F.C. Tsai. 2007. Risk Perception İn Taiwan. Asian Journal Of Social Psychology, 10 (2):77–84.
• Yercan, M., 1996. İzmir Yöresinde Seçilmiş Bazı Tarımsal Amaçlı Kooperatiflerde Kaynak Kullanımı Ve Kooperatif İşletmelerde Etkinliğin Ölçülmesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı (Doktora Tezi), Bornova-İzmir.
• Yıldırım, İ., Acar, İ., 1999. Süt ve Mamullerinin Değerlendirilmesi ve Pazarlanmasında Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin Rolü: Van Dönerdere Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Örneği, Uluslararası Hayvancılık’99 Kongresi, 21-24 Eylül, Ege Üniv., Ziraat Fak., İzmir, 533-540.
• Zeuli, K., 2002. The Role of Cooperatives in Community Development, University of Wisconsin-Extension, Bulletin: 3, Wisconsin.