Farklı pH Değerlerine Sahip Topraklarda Düzenleyici Uygulamalarının Dehidrogenaz Enzim Aktivitesi Üzerine Etkileri

Yıl 2018, Cilt: 49 Sayı: 1, 21 - 27, 01.01.2018

Nutullah Özdemir Coşkun Gülser Rıdvan Kızılkaya Ömrüm Tebessüm Kop Durmuş İmanverdi Ekberli

https://doi.org/10.17097/ataunizfd.323493

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, farklı pH değerlerine sahip topraklara çeltik kavuzu kompostu, çöp kompostu ve tütün işleme atığı
uygulamalarının dehidrogenaz enzimi üzerine olan etkilerini sera koşullarında belirlemek üzere yürütülmüştür. Çalışmada
kullanılan toprak örnekleri Samsun ili ve çevresinde yer alan arazilerden ve yüzeyden (0-20 cm) alınmıştır. Toprak örnekleri ince,
orta derecede ince ve orta tekstüre, asit, nötr ve alkalin pH değerlerine, düşük tuz içeriğine, düşük ve orta seviyede organik madde
içeriğine, düşük ve yüksek kireç içeriğine sahiptirler. Bölünen bölünmüş deneme desenine göre yürütülen çalışmada çeltik kavuzu
kompostu, çöp kompostu ve tütün işleme atığı topraklara iki tekrarlamalı olarak dört farklı dozda (%0, %2.5, %5.0 ve %7.5)
uygulanmıştır. Bir aylık inkübasyon döneminden sonra hazırlanan ortamda bitki yetiştirilmiştir. Analiz ve değerlendirme
sonuçlarına göre çeltik kavuzu kompostu, çöp kompostu ve tütün işleme atığının asidik (Tepecik), nötr (Kampüs) ve alkalin
(Çetinkaya) topraklara uygulanmasının dehidrogenaz aktivitesini artırdığı tespit edilmiştir. Tütün işleme atığının asidik
reaksiyonlu tepecik toprağında çöp kompostunun ise alkalin reaksiyonlu Çetinkaya toprağında daha etkili olduğu belirlenmiştir.
Dehidrogenaz aktivitesinin, asit toprakta artan uygulama dozları ile arttığı, alkalin ve nötr topraklarda ise artan uygulama dozları
ile azaldığı gözlenmiştir. Topraklara uygulanan düzenleyicilerin etkinliğinin; düzenleyicilerin uygulama dozlarına ve
özelliklerine, aynı zamanda toprakların asit, nötr veya alkalin olmalarına bağlı olarak değiştiği sonucuna varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Dehidrogenaz, enzim, organik atık, toprak özellikleri, pH

Effects of Organic Conditioner Applications on Dehydrogenase Activity in Soils Having Different pH Levels

Öz

This study was carried out to determine the effects of rice husk compost, town waste compost and tobacco waste
applications on soil dehydrogenase enzyme activity in soils having different pH levels under greenhouse conditions. Soil samples
used in this study were taken from (0-20 cm) depth of soil surface of the fields around Samsun. Soil samples are moderately fine,
fine and moderate in texture, acidic, neutral and alkaline in pH, low in salt content, low and moderate in organic matter level, low
and high in lime content. In the study carried out in split plot experimental design, rice husk compost, town waste compost and
tobacco waste were applied into soils at four doses (0, 2.5, 5.0 and 7.5%) with two replications. After a month of incubation
period, plants were grown in prepared media. According to analyses and evaluation of the results, it was determined that
applications of rice husk compost, town waste compost and tobacco waste into acidic (Tepecik), neutral (Kampüs) and alkaline
(Çetinkaya) soils increased dehydrogenase enzyme activity of soils. Tobacco waste in acidic Tepecik soil and town waste in
alkaline Çetinkaya soil were more effective applications on dehydrogenase activity of soil. While dehydrogenase activity in acidic
soil increased with increasing application dose, dehydrogenase activity in alkaline and neutral soils decreased with high organic
waste application doses. It was observed that effectiveness of soil conditioner changed depend on acid, neutral or alkaline soil
reaction status with application dose and material property of organic waste. 

Anahtar Kelimeler

Dehydrogenase, enzyme, organic waste, soil properties, pH

Kaynakça

• Ekberli, I., Kars, N. (2012). Investigation of catalase activity and kinetic parameters of clay and sand textured soils with 2, 4-d (dichlorophenoxyacetic acid) herbicide applied. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 27(2), 89-100.
• Gülser, C. ve Candemir, 2006. Effect of forage cropping treatments on soil structure and relationships with fractal dimensions. Geoderma 131, 33-44.