Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Şeker Pancarının Fosfor Agronomik ve Geri Alım Etkinliklerinin Artırılmasında Katı ve Sıvı Fosforlu Gübre Kullanımı

Yıl 2023, Cilt: 54 Sayı: 1, 31 - 35, 31.01.2023
https://doi.org/10.5152/AUAF.2023.220102

Öz

Çalışma, ortofosfat formunda fosfor içeren katı ve ortofosfat ve polifosfat formlarında fosfor içeren sıvı kompoze gübrelerin kireçli topraklarda yetiştirilen şeker pancarının verimi, kalitesi, fosforun agronomik (FAgE) ve geri alım etkinliği (FAE) üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüş tür. Deneme, fosfor içeriği düşük tarla koşullarında tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemede, katı 10-25-20+%8 S+%1 Zn+Üre, katı 10-25-20 +%8 S +%1 Zn+UAN, sıvı 10-25-20 (ortofosfat)+%8 S +%1 Zn+UAN ve sıvı 10-25-20 (polifosfat) +%8 S +%1 Zn+UAN gübreleri ile ekimde dekara 6 kg P2O5 ekim makineleri ile banda ve toplam 18 kg da-1 azot uygulanmıştır. Sonuçta, geleneksel gübre uygulamasına (K2) göre kök+gövde verimi (116 t ha-1), %21, FAgE (750) %80 ve FAE (%30.5) %91 oranında artışla en yüksek ekimde polifosfat formunda fosfor içeren sıvı kompoze ve çapada 15.6 kg N olacak şekilde sıvı UAN (%32 N) gübresi (K5) uygulanması ile elde edilmiştir. Ayrıca kök+gövde verimi ve FAE bakımından fosforu ortofosfat formunda içeren sıvı kompoze gübrenin katı kompoze gübreye göre daha etkili olduğu belirlenmiştir.

Kaynakça

  • Bertrand, I., McLaughlin, M. J., Holloway, R. E., Armstrong, R. D., & McBeath, T. (2006). Changes in P bioavailability induced by the application of liquid and powder sources of P, N and Zn fertilizers in alkaline soils. Nutrient Cycling in Agroecosystems, 74(1), 27–40. [CrossRef]
  • Corrêa, J. C., Rebellatto, A., Grohskopf, M. A., Cassol, P. C., Hentz, P., & Rigo, A. Z. (2018). Soil fertility and agriculture yield with the application of organomineral or mineral fertilizers in solid and fluid forms. Pesquisa Agropecuaria Brasileira Journals, 53(05), 633–640.
  • Food and Agriculture Organization (1990). Micronutrient. Assessment at the country level: An international study (M. Sillanpaa, ed.). FAO Soil Bulletin.
  • Hettiarachchi, G. M., Lombi, E., McLaughlin, M. J., Chittleborough, D., & Self, P. (2006). Density changes around phosphorus granules and fluid bands in a calcareous Soil.Soil Science Society of America Journal, 70(3), 960–966. [CrossRef]
  • Holloway, R. E., Bertrand, I., Frischke, A. J., Brace, D. M., McLaughlin, M. J., & Shepperd, W. (2001). Improving fertiliser efficiency on calcareous and alkaline soils with fluid sources of P, N and Zn. Plant and Soil, 236(2), 209–219. [CrossRef]
  • Korkmaz, A., Yılmaz Gökmen, F., & Gegin, S. (2021). Organomineral ve kimyasal gübre ile farklı fosfor uygulamalarının silaj mısırın verimi ve fosfor kullanım etkinliği üzerine etkileri. Anadolu Tarım Bilim. Derg., 36, 268–275.
  • Kubadinow, N., & Wienninger, L. (1972). Comp. Rent. XIV. Ass. Comm. Int. Teach Sucr. (Cits). Brussel, 1971, 539: S.A. Zucker. 25: 43.
  • Kusi, N. Y. O., Stevens, W. B., Sintim, H. Y., Garcia y Garcia, A. G., & Mesbah, A. O. (2021). Phosphorus fertilization and enhanced efficiency products effects on sugarbeet. Industrial Crops and Products, 171, 113887. [CrossRef]
  • Lombi, E., McLaughlin, M. J., Johnston, C., Armstrong, R. D., & Holloway, R. E. (2005). Mobility, solubility and lability of fluid and granular forms of P fertiliser in calcareous and non-calcareous soils under laboratory conditions. Plant and Soil, 269(1–2), 25–34. [CrossRef]
  • Lombi, E., McLaughlin, M. J., Johnston, C., Armstrong, R. D., & Holloway, R. E. (2005). Mobility, solubility and lability of fluid and granular forms of P fertiliser in calcareous and non-calcareous soils under laboratory conditions. Plant and Soil, 269(1–2), 25–34. [CrossRef]
  • McBeath, T. M., Armstrong, R. D., Lombi, E., McLaughlin, M. J., & Holloway, R. E. (2005). The responsiveness of wheat (Triticuum aestivum) to liquid and granular phosphorus fertilisers in Southern Australian soils. Australian Journal of Soil Research, 43, 203–212.
  • McBeath, T. M., McLaughlin, M. J., Armstrong, R. D., Bell, M., Bolland, M. D. A., Conyers, M. K., Holloway, R. E., & Mason, S. D. (2007). Predicting the response of wheat (Triticum aestivum L.) to liquid and granular phosphorus fertilisers in Australian soils. Soil Research, 45(6), 448–458. [CrossRef]
  • Moll, R. H., Kamprath, E. J., & Jackson, W. A. (1982). Analysis and interpretation of factors which contribute to efficiency of nitrogen utilization 1. Agronomy Journal, 74(3), 562–564. [CrossRef]
  • Montalvo, D., Degryse, F., & McLaughlin, M. J. (2015). Agronomic effectiveness of granularand fluid phosphorus fertilizers in andisols and oxisols. Soil Science Society of America Journal, 79(2), 577–584. [CrossRef]
  • Sims, A. L. (2010). Sugarbeet response to broadcast and starter phosphorus applications in the Red River Valley of Minnesota. Agronomy Journal, 102(5), 1369–1378. [CrossRef]
  • Türkiye Istatistik Kurumu (2021). Bitkisel üretim İstatistikleri veri Tabanı. Retrieved from www.tüik.gov.tr. Erişim Tarihi: 2021.
  • Usda, N. (2004). The PLANTS database version 3.5. National Plant Data Center.
  • Zhao, Y., Li, R., Huang, Y., Sun, X., Qin, W., Wei, F., & Ye, Y. (2021). Effects of various phosphorus fertilizers on maize yield and phosphorus uptake in soils with different pH values. Archives of Agronomy and Soil Science, 68(12), 1746–1754. [CrossRef]

Evaluation of Solid and Liquid Fertilizers in Increasing of Yield, Phosphorus Agronomic and Reuptake Efficiency of Sugar Beet

Yıl 2023, Cilt: 54 Sayı: 1, 31 - 35, 31.01.2023
https://doi.org/10.5152/AUAF.2023.220102

Öz

The study was carried out to determine effects of solid fertilizers containing phosphorus in form of orthophosphate and liquid composite fertilizers containing phosphorus in forms of orthophosphate and polyphosphate on yield, quality, agronomic (PAgE) and reuptake efficiency (PUE) of sugar beet grown in calcareous soils. Experiment was conducted in a randomized block design with 3 treatments under field conditions with low phosphorus content. In experiment, solid 10-25- 20+8% S+1% Zn+Urea, solid 10-25-20 +8% S +1% Zn+UAN, liquid 10-25-20 (orthophosphate)+8% S +%1 Zn+UAN and liquid 10-25-20 (polyphosphate) +8% S+1% Zn+UAN fertilizers, 6 kg of P2O5 were applied by seeder and fertilizer machine and total nitrogen was added at 18 kg da-1. Results showed that root+stem yield (116 t ha-1), PAgE (750) and PUE (30.5%) with an increase in rate of 21%, 15%, 80% and 91% respectively in the highest liquid composite containing phosphorus with form of polyphosphate and liquid UAN (32% N) fertilizer with 15.6 kg N in hoe (K5) compared to conventional fertilizer application (K2). In addition, it has been determined the significant effect of liquid composite fertilizer containing phosphorus with form of orthophosphate in root+stem yield and PUE compared to solid composite fertilizer.

Kaynakça

  • Bertrand, I., McLaughlin, M. J., Holloway, R. E., Armstrong, R. D., & McBeath, T. (2006). Changes in P bioavailability induced by the application of liquid and powder sources of P, N and Zn fertilizers in alkaline soils. Nutrient Cycling in Agroecosystems, 74(1), 27–40. [CrossRef]
  • Corrêa, J. C., Rebellatto, A., Grohskopf, M. A., Cassol, P. C., Hentz, P., & Rigo, A. Z. (2018). Soil fertility and agriculture yield with the application of organomineral or mineral fertilizers in solid and fluid forms. Pesquisa Agropecuaria Brasileira Journals, 53(05), 633–640.
  • Food and Agriculture Organization (1990). Micronutrient. Assessment at the country level: An international study (M. Sillanpaa, ed.). FAO Soil Bulletin.
  • Hettiarachchi, G. M., Lombi, E., McLaughlin, M. J., Chittleborough, D., & Self, P. (2006). Density changes around phosphorus granules and fluid bands in a calcareous Soil.Soil Science Society of America Journal, 70(3), 960–966. [CrossRef]
  • Holloway, R. E., Bertrand, I., Frischke, A. J., Brace, D. M., McLaughlin, M. J., & Shepperd, W. (2001). Improving fertiliser efficiency on calcareous and alkaline soils with fluid sources of P, N and Zn. Plant and Soil, 236(2), 209–219. [CrossRef]
  • Korkmaz, A., Yılmaz Gökmen, F., & Gegin, S. (2021). Organomineral ve kimyasal gübre ile farklı fosfor uygulamalarının silaj mısırın verimi ve fosfor kullanım etkinliği üzerine etkileri. Anadolu Tarım Bilim. Derg., 36, 268–275.
  • Kubadinow, N., & Wienninger, L. (1972). Comp. Rent. XIV. Ass. Comm. Int. Teach Sucr. (Cits). Brussel, 1971, 539: S.A. Zucker. 25: 43.
  • Kusi, N. Y. O., Stevens, W. B., Sintim, H. Y., Garcia y Garcia, A. G., & Mesbah, A. O. (2021). Phosphorus fertilization and enhanced efficiency products effects on sugarbeet. Industrial Crops and Products, 171, 113887. [CrossRef]
  • Lombi, E., McLaughlin, M. J., Johnston, C., Armstrong, R. D., & Holloway, R. E. (2005). Mobility, solubility and lability of fluid and granular forms of P fertiliser in calcareous and non-calcareous soils under laboratory conditions. Plant and Soil, 269(1–2), 25–34. [CrossRef]
  • Lombi, E., McLaughlin, M. J., Johnston, C., Armstrong, R. D., & Holloway, R. E. (2005). Mobility, solubility and lability of fluid and granular forms of P fertiliser in calcareous and non-calcareous soils under laboratory conditions. Plant and Soil, 269(1–2), 25–34. [CrossRef]
  • McBeath, T. M., Armstrong, R. D., Lombi, E., McLaughlin, M. J., & Holloway, R. E. (2005). The responsiveness of wheat (Triticuum aestivum) to liquid and granular phosphorus fertilisers in Southern Australian soils. Australian Journal of Soil Research, 43, 203–212.
  • McBeath, T. M., McLaughlin, M. J., Armstrong, R. D., Bell, M., Bolland, M. D. A., Conyers, M. K., Holloway, R. E., & Mason, S. D. (2007). Predicting the response of wheat (Triticum aestivum L.) to liquid and granular phosphorus fertilisers in Australian soils. Soil Research, 45(6), 448–458. [CrossRef]
  • Moll, R. H., Kamprath, E. J., & Jackson, W. A. (1982). Analysis and interpretation of factors which contribute to efficiency of nitrogen utilization 1. Agronomy Journal, 74(3), 562–564. [CrossRef]
  • Montalvo, D., Degryse, F., & McLaughlin, M. J. (2015). Agronomic effectiveness of granularand fluid phosphorus fertilizers in andisols and oxisols. Soil Science Society of America Journal, 79(2), 577–584. [CrossRef]
  • Sims, A. L. (2010). Sugarbeet response to broadcast and starter phosphorus applications in the Red River Valley of Minnesota. Agronomy Journal, 102(5), 1369–1378. [CrossRef]
  • Türkiye Istatistik Kurumu (2021). Bitkisel üretim İstatistikleri veri Tabanı. Retrieved from www.tüik.gov.tr. Erişim Tarihi: 2021.
  • Usda, N. (2004). The PLANTS database version 3.5. National Plant Data Center.
  • Zhao, Y., Li, R., Huang, Y., Sun, X., Qin, W., Wei, F., & Ye, Y. (2021). Effects of various phosphorus fertilizers on maize yield and phosphorus uptake in soils with different pH values. Archives of Agronomy and Soil Science, 68(12), 1746–1754. [CrossRef]
Toplam 18 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm ARAŞTIRMALAR
Yazarlar

Duygu Akçay Kulluk Bu kişi benim 0000-0003-1309-781X

Fatma Gökmen Yılmaz Bu kişi benim 0000-0001-8523-1825

Mustafa Harmankaya Bu kişi benim 0000-0001-8523-1825

Sait Gezgın Bu kişi benim 0000-0002-3795-4575

Yayımlanma Tarihi 31 Ocak 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 54 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Akçay Kulluk, D., Gökmen Yılmaz, F., Harmankaya, M., Gezgın, S. (2023). Şeker Pancarının Fosfor Agronomik ve Geri Alım Etkinliklerinin Artırılmasında Katı ve Sıvı Fosforlu Gübre Kullanımı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54(1), 31-35. https://doi.org/10.5152/AUAF.2023.220102
AMA Akçay Kulluk D, Gökmen Yılmaz F, Harmankaya M, Gezgın S. Şeker Pancarının Fosfor Agronomik ve Geri Alım Etkinliklerinin Artırılmasında Katı ve Sıvı Fosforlu Gübre Kullanımı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. Ocak 2023;54(1):31-35. doi:10.5152/AUAF.2023.220102
Chicago Akçay Kulluk, Duygu, Fatma Gökmen Yılmaz, Mustafa Harmankaya, ve Sait Gezgın. “Şeker Pancarının Fosfor Agronomik Ve Geri Alım Etkinliklerinin Artırılmasında Katı Ve Sıvı Fosforlu Gübre Kullanımı”. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 54, sy. 1 (Ocak 2023): 31-35. https://doi.org/10.5152/AUAF.2023.220102.
EndNote Akçay Kulluk D, Gökmen Yılmaz F, Harmankaya M, Gezgın S (01 Ocak 2023) Şeker Pancarının Fosfor Agronomik ve Geri Alım Etkinliklerinin Artırılmasında Katı ve Sıvı Fosforlu Gübre Kullanımı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 54 1 31–35.
IEEE D. Akçay Kulluk, F. Gökmen Yılmaz, M. Harmankaya, ve S. Gezgın, “Şeker Pancarının Fosfor Agronomik ve Geri Alım Etkinliklerinin Artırılmasında Katı ve Sıvı Fosforlu Gübre Kullanımı”, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, c. 54, sy. 1, ss. 31–35, 2023, doi: 10.5152/AUAF.2023.220102.
ISNAD Akçay Kulluk, Duygu vd. “Şeker Pancarının Fosfor Agronomik Ve Geri Alım Etkinliklerinin Artırılmasında Katı Ve Sıvı Fosforlu Gübre Kullanımı”. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 54/1 (Ocak 2023), 31-35. https://doi.org/10.5152/AUAF.2023.220102.
JAMA Akçay Kulluk D, Gökmen Yılmaz F, Harmankaya M, Gezgın S. Şeker Pancarının Fosfor Agronomik ve Geri Alım Etkinliklerinin Artırılmasında Katı ve Sıvı Fosforlu Gübre Kullanımı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2023;54:31–35.
MLA Akçay Kulluk, Duygu vd. “Şeker Pancarının Fosfor Agronomik Ve Geri Alım Etkinliklerinin Artırılmasında Katı Ve Sıvı Fosforlu Gübre Kullanımı”. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, c. 54, sy. 1, 2023, ss. 31-35, doi:10.5152/AUAF.2023.220102.
Vancouver Akçay Kulluk D, Gökmen Yılmaz F, Harmankaya M, Gezgın S. Şeker Pancarının Fosfor Agronomik ve Geri Alım Etkinliklerinin Artırılmasında Katı ve Sıvı Fosforlu Gübre Kullanımı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2023;54(1):31-5.

Bu dergide yayınlanan makaleler Creative Commons Uluslararası Lisansı (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) kapsamında yayınlanmaktadır. Bu, orijinal makaleye uygun şekilde atıf yapılması şartıyla, eserin herhangi bir ortam veya formatta kopyalanmasını ve dağıtılmasını sağlar. Ancak, eserler ticari amaçlar için kullanılamaz.

https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/