Bəxtiyar Vahabzadənin dramaturgiyasında türkçülük

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3-Ek, 28 - 43, 25.12.2021

Güneş Quliyeva

Öz

Bəxtiyar Vahabzadə müdrik bir vətəndaş, sənətkar kimi yaxşı bilirdi ki, türk dünyasını parçalayan başlıca faktor qardaşın qardaşa qılınc çəkməsi olub. Buna görə də “Özümüzü kəsən qılınc”da bu qorxulu ənənənin alt qatını bütün çılpaqlığı ilə açmağa çalışmış, qardaşın qardaşa açdığı savaşın türk insanına yaşatdığı acı aqibəti müdrikcəsinə anlatmışdır. Böyük sənətkarın dram əsərlərinin bir çoxu türk tarixinin, ideologiyasının var olma, yaranış dövrünü əhatə etsə də, bu əsərlərdə qoyulan problemlər çağdaş durumla həmahəng səsləşir, zaman-zaman türk insanının, eləcə də xalqımızın başına gətirilən müsibətləri göz önünə gətirir. Onun tarixi dramları ilk növbədə türkün tarixi və bu müstəvidə bir ibrət dərsliyidir. Bu əsərlər türkün türkə qarşı açdığı savaşların acı nəticələrini yenidən göz önünə gətirir. Çox vaxt tarix təkrar olunur və milli unutqanlıq sindromu türk düşüncəsinə yenidən hakim kəsilir. Bu məqamda böyük şair oxucunu, hər bir türk insanının səhvlərindən ibrət dərsi almağa çağırır. Oyadır. İstiqamət verir! Onun tarixi mövzuda yazdığı əsərlər Türk dünyası üçün əsl ibrət kitabıdır, vəsiyyətnaməsidir.

Anahtar Kelimeler

B.Vahabzadənin dram əsərləri, “Göytürklər” dramı, “Dar ağacı” və s. dram əsərlərində türkçülük, türkçülük düşüncəsi.

Turkism in the dramaturgy of Bakhtiyar Vahabzade

Öz

Bakhtiyar Vahabzadeh, as a wise citizen and artist, knew very well that the main factor that divided the Turkic world was the brother's sword-wielding brother, wisely described the bitter fate. It should be noted with pride that the national poet B.Vahabzadeh presented great works to the stage of the Turkic peoples in general in the form of plays written in the direction of propaganda and glorification of the Turkic thought and struggle. Although it covers the period of its creation, the problems and events described in these works resonate with the modern situation, as a rule, from time to time bring to mind the tragedies that befell the Turkish people, as well as our people. His historical dramas are first of all a history of the Turks and a textbook in this field. These works re-imagine the bitter consequences of the wars waged by the Turks against the Turks. History often repeats itself, and the syndrome of national forgetfulness re-dominates Turkish thought. At this point, the great poet urges the reader, first of all, to learn a lesson from the mistakes of every Turk. He is awake. Gives direction! His works on history are real lessons for the Turkic world, a testament.

Anahtar Kelimeler

B.Vahabzade, Turkish history, drama "Goyturks", "Narrow tree", etc. Turkism in plays, the idea of Turkism.

Kaynakça

• Türk dünyasının Bəxtiyarı, Təfəkkür nəşriyyatı, Bakı 2002. VAHABZADƏ, B. Əsərləri (yayın evi –yılı yok). Panorama qəzeti, 9 iyun, 1998. NƏBIYEV, B., “Açıq söz” qəzeti, 28 may, 1998-ci il. M.Halistin Kukul, Erciyes dergisi, ekim, 2008, S. 370, səh.5. Bəxtiyar Vahazadənin 14 dekabr 1997-ci il tarixli “Respublika” qəzetinə verdiyi müsahibədən. Yeni Azərbaycan qəzeti, 26 yanvar, 1999.