Müasir Kitabxanalarin Marketinq Konsepsiyasi (Kitabxanalarda Marketinq Fəaliyyətinin Mənbələri)

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 105 - 115, 25.06.2023

Nigar Quliyeva

Öz

“Marketinq” anlayışı ötən əsrin əvvəllərində Amerikada formalaşmışdır. Cəmiyyət üçün bir çox problemlər (təbii ehtiyatların azalması, ətraf mühitin çirklənməsi, uzunmüddətli işsizlik, dəyərlərin yenidən qiymətləndirilməsi və s.) yaradan iqtisadiyyatın sosial məsuliyyət dərəcəsi nəhayət aydınlaşdıqda marketinqə münasibətdə kəskin dəyişiklik baş verdi. Gəlir gətirən sənayelərdə kommersiya marketinqinin danılmaz uğuru sayəsində marketinq konsepsiyasını qeyri-kommersiya təşkilatlarına ötürmək ideyası yarandı. F. Kotler əsərlərində bu haqda çox yazmışdır. Onun üçün aydın idi ki, qeyri-kommersiya təşkilatları kommersiya təşkilatlarına bənzətməklə, informasiya mübadiləsi proseslərini təşkil etməlidirlər. Marketinqin bu tip təşkilatlanması qeyri-kommersiya sahəsində marketinqin öz məqsədlərənə çatmağa kömək edə biləcəyi fikri ilə əlaqələndirilirdi. Qeyri-kommersiya təşkilatlarının məqsədləri təkcə iqtisadi parametrlərə aid deyil, o, maraqlar həmişə bu və ya digər formada mövcuddur. Qeyri-kommersiya marketinqi bu halda hər kəsin istifadə edə biləcəyi bir üsul hesab olunur. Qeyri-kommersiya marketinqinin vahid xarici ifadəsi (simvolu, loqası, vizual görüntüsü) yoxdur, onun təzahürləri ona müraciət edən təşkilatdan asılıdır. Bu təşkilatların dairəsi genişdir. Buraya idarəetmə orqanları və xidmət müəssisələri (dəmir yolu, poçt, xəstəxanalar), habelə siyasi, mədəni, ictimai təşkilatlar (partiyalar, muzeylər, dini təşkilatlar və s.) daxildir.

Anahtar Kelimeler

Marketinq, Qeyri-kommersiya, Kommunikasiya, Kitabxana konsepsiyası

Marketing Concept of Modern Libraries (Sources of Marketing Activity in Libraries)

Öz

The concept of "marketing" was formed in America at the beginning of the last century. When the degree of social responsibility of the economy, which created many problems for society (depletion of natural resources, environmental pollution, long-term unemployment, revaluation of values, etc.) finally became clear, a drastic change in the attitude towards marketing took place. Due to the undeniable success of commercial marketing in profit-making industries, the idea of transferring the marketing concept to non-profit organizations was born. F. Kotler wrote a lot about it in his works. It was clear to him that non-profit organizations should organize information exchange processes, similar to commercial organizations. This type of organization of marketing was associated with the idea that marketing in the non-profit sector can help achieve its goals. The goals of non-profit organizations are not only related to economic parameters, but those interests always exist in one form or another. In this case, non-profit marketing is considered a method that anyone can use. There is no uniform external expression (symbol, logo, visual image) of non-commercial marketing, its manifestations depend on the organization applying to it. The scope of these organizations is wide. It includes administrative bodies and service institutions (railway, post office, hospitals), as well as political, cultural, public organizations (parties, museums, religious organizations, etc.).

Anahtar Kelimeler

Marketing, Non-profit, Communication, Library concept

Kaynakça

• Andreev, S.N. (2000). Fundamentals of non-commercial marketing [Text], (Andreev S.N., Melnichenko L.N. - M.: Progress-Tradition), 256, (in Russian).
• Kotler, F. (1992). Fundamentals of Marketing [Text] (F. Kotler. M.: Progress), 736, (in Russian). Krupenin, O.A. Dilemmas of library marketing [Electronic resource] http://www.gpntb.ru/win/ntb/ntb2001/9/f09_02.htm (in Russian).
• Matveev, M.Yu. (2007). Marketing concept and image of libraries: "Shadow" aspects of commercialization [Text]. Librarianship, 4, 35-36 (in Russian).
• Pesotskaya E.V. (2000). Marketing services. St. Petersburg, 160, ( in Russian).
• Kazii, P. (2014). Information Engineering: What's This?. International Journal of Academic Research, 6 (3), (In English).
• Kazimi, P. F. O. (2021). Conflict of Relevance and Reliability of İnformation and the Global Network. Trends in Humanities and Social Sciences, 1(1), (In English).
• Kazimi, P. F. O., & Guliyeva, N. A. G. (2022). The concept of reliable information on the global network in times of crisis. Technium Soc. Sci. J., 30, 742. (In English).
• Kazimi, P. (2023). Kitab Qenosidi və Onun Digər Repressiya Formalarından Fərqi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 10(2), 32-42. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atdd/issue/76976/1290343
• Oqlu, K. P. F., & Qurbanov, A. (2021). Factors influencing reader satisfaction and quality of service in modern libraries. South Asian Journal of Social Studies and Economics, 11(3), 15-20. (In English).