Okul Yöneticilerinin Liderlik Tarzları Üzerine Yapılmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 4, 1196 - 1206, 26.09.2023

Mehmet Gedikoğlu Faruk Ay Murat Teker Ömer Ekin İbrahim Çerçi Hatice Erdoğan

Öz

Bu çalışmanın amacı okul yöneticilerin liderlik tarzları üzerine yapılan lisansüstü çalışmaların doküman analizi ile incelenmesidir. Çalışmanın amacı doğrultusunda 2008-2022 yılları arasında yürütülmüş olan toplam 20 lisansüstü tezi incelenmiştir. Bu amaç kapsamında okul yöneticilerin liderlik tarzlarını inceleyen çalışmaların temel özelliklerinin neler olduğu ele alınmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Veri analiz yöntemi olarak nitel veri analiz tekniklerinden olan betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Ülkemizde eğitim kurumlarında liderlik tarzları üzerine yapılmış olan lisansüstü araştırmaların ele alınmasında; çalışmacı tarafından ilgili alan yazından faydalanılarak geliştirilmiş olan “Yayın İnceleme Formu” kullanılmıştır. Yayın inceleme formu; çalışmanın üniversite dağılımına, yıllarına, veri çeşitlerine, araştırma desenlerine, örneklem grubuna ve son olarak konularına göre incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre; eğitim kurumlarında liderlik tarzları ile ilgili en fazla tezin 2022 senesinde gerçekleştirildiği, en çok “Çukurova Üniversitesi”nde yazılmış olduğu ve araştırma türlerinden nicel araştırma yöntemlerinden yararlandıkları izlenmektedir. Bu çalışma sonuçlarının literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Karizmatik Liderlik, Okul, Kurum, Eğitim

Kaynakça

• Afshari, M. B. (2018). School leadership and information communication technology, Turkish Online Journal of Educational Technology, 7 (4), 82-91.
• Aktaş, A., & Özgenel, M. (2020). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin öğretmen performansına etkisi, Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3 (2), 1-18.
• Arıkan, S. (2001). Otoriter ve Demokratik Liderlik Tarzları Açısından Atatürk'ün Liderlik Davranışlarının Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (1), 231-257.
• Aydemir, K. ve Keleş, Y. (2019). Lider Okuldaki Sosyal Kaytarma Üzerindeki Etkisi: Antalya'daki Beş Yıldızlı Otellerin Mutfak Üzerine Bir Araştırma. Turizm ve Gastronomi Araştırmaları Dergisi, 7 (4), 3303-3317.
• Barutçugil, İ. (2014). Liderlik. Kariyer Yayınları.
• Cherry, K. (2006). Leadership styles. Retrieved from academia.edu.tr.
• Chukwusa, J. (2018). Autocratic leadership style: Obstacle to success in academic libraries. Library Philosophy and Practice (e- journal), 1. https://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=5380&context=libphilpra
• Çetin, N. G., & Beceren, E. (2007). Lider Kişilik: Gandhi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5), 111-132.
• Erdem, O., & Dikici, A. M. (2009). Liderlik ve Kurum Kültürü Etkileşimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (29), 198-213.
• Eryılmaz, F. (2006). Endüstri Meslek Lisesi Okul Yöneticilerinin Dönüşümcü Liderlik Özelliklerine Sahip Olma Düzeyleri (Ankara İli Örneği) [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi].
• Kaya, M. (2020). Demokratik ve Otoriter Liderlik Tarzlarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi ].
• Kılıç, H. (2017). Okul Müdürlerinin Liderlik Tarzlarının Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyine Etkisinin İncelenmesi; Malatya İli Örneği [Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi].
• Kızıltaş, E. (2010). Yöneticilerin Liderlik Tarzlarına Göre Girişimcilik Özelliklerinin İncelenmesi: Turizm Sektöründe Bir Araştırma [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi].
• Sevinç, M. (2019). İlkokul Müdürlerinin Öğretimsel Liderlik Davranışlarının İncelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi].
• Şentürk, C , Sağnak, M . (2012). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Davranışları İle Okul İklimi Arasındaki İlişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (1), 29-43.
• Taş, A., Çelik, K., & Tomul, E. (2007). Yenilenen İlköğretim Programının Uygulandığı İlköğretim Okullarındaki Yöneticilerin Liderlik Tarzları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (22), 85-98.
• Tuncer, T. (2020). Okul Yöneticilerinin Liderlik Tarzlarının Örgüt Kültürüne Etkisi Isparta İli Örneği. [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Üniversitesi].
• Uğurlu, C. T. (2009). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerinin Etik Liderlik ve Örgütsel Adalet Davranışlarının Etkisi. http://abakus.inonu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11616/9535/Tez%20Dosyas%C4%B1.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Yörük, D., & Dündar, S. (2011). Türkiye’deki Yerel Yöneticilerin Benimsedikleri Liderlik Tarzlarına Göre Boyun Eğici Davranışlarının İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25 (1), 93-106.