Eğitim Kurumlarında Örgütsel Stres ve Stres Faktörleri Üzerine Yapılan Lisansüstü Çalışmaların İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 6, 2769 - 2781, 23.01.2024

Ahmet Sezer , Halit Çavuş , İlyas Güçlü , Faik Bulut , Emrah Kaya , Tuba Kaya , Fatma Bilen

Öz

Günümüz dünyasında çağın önemli psiko sosyal sorunlarından olan stres, bireysel ve örgütsel performansa olan etkisinden dolayı, günümüzde psikolojisi ve insan kaynakları yönetiminin en önemli araştırma konuları arasında yer almaktadır. Bu bağlamda stres içerikli araştırmalar, özellikle de stresin iş performansına ne yönde etki ettiğini değerlendirmek, ciddi bir problem olarak görülmüş ve birçok araştırmacının araştırılmaya değer bulduğu konuların başında gelmiştir. Bu araştırma ile eğitim kurumlarında örgütsel stres ve stres faktörleri üzerine yapılan lisansüstü çalışmaların incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda 2015-2022 yılları arasında yürütülmüş olan toplam 40 lisansüstü tez icelenmiştir. Bu amaç kapsamında eğitim kurumlarında örgütsel stres ve stres faktörlerinin temel özelliklerinin neler olduğu ele alınmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; eğitim kurumlarında örgütsel stres ve stres faktörleri ile ilgili yapılan lisansüstü çalışmalar ile ilgili en fazla tezin 2020 yılında yapıldığı ve araştırma türü olarak nicel araştırma yöntemlerinin tercih ettikleri görülmektedir. Aynı zamanda tezler araştırma temalarına göre incelendiğinde öğretmenlerin sınıf yönetimi ile ilgili çalışmalarda “Adaletsiz ödeme ve saygısız İlişkiler” temaları ön plana çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Eğitim Örgütü, Stres, Stres Yönetimi, Örgütsel Stres

Investigation of Postgraduate Studies on Organisational Stress and Stress Factors in Educational Institutions

Öz

Stress, which is one of the most important psycho-social problems of the age in today's world, is one of the most important research topics of psychology and human resource management due to its effect on individual and organisational performance. In this context, stress-related research, especially the evaluation of the effects of stress on job performance, has been seen as a serious problem and has become one of the topics that many researchers have found worthy of research. This study aims to examine the postgraduate studies on organisational stress and stress factors in educational institutions. For the purpose of the study, a total of 40 postgraduate theses conducted between 2015 and 2022 were analysed. Within the scope of this purpose, the basic characteristics of organisational stress and stress factors in educational institutions are discussed. Document analysis method, one of the qualitative research methods, was used in the research. According to the research findings; it is seen that the most theses related to postgraduate studies on organisational stress and stress factors in educational institutions were conducted in 2020 and quantitative research methods were preferred as the research type. At the same time, when the theses were analysed according to the research themes, the themes of "Unfair payment and disrespectful relationships" came to the fore in the studies on classroom management of teachers.

Anahtar Kelimeler

Education, Educational Organisation, Stress, Stress Management, Organisational Stress

Kaynakça

• Alanoğlu, M. ve Demirtaş, Z. (2019). Öğretmenlerin örgütsel adalet algılarının örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 49 (49), 1-16.
• Altan, S. (2018). Örgütsel yapıya bağlı stres kaynakları ve örgütsel stresin neden olduğu başlıca sorunlar. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (3), 137-158.
• Aslan, M, Ağıroğlu Bakır, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları örgütsel stres kaynakları. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 7 (4), 349-365.
• Aşkun, N. C. (2006). Örgütsel Stres ile Kariyer Planlaması Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Uygulama [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Dumlupınar Üniversitesi.
• Aydın, M (1994). Eğitim Yönetimi. (5.b). Hatipoğlu Yayınevi.
• Aydın, Ş. (2004). Örgütsel Stres Yönetimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (3), 49-74.
• Baltaş, A., & Baltaş, Z. (2002). Stres ve başa çıkma yolları. Remzi Kitabevi.
• Budak, G. (1998). Yenilikçi Yönetim Yaratıcı Birey. Sistem Yayıncılık.
• Demirbolat, A. (1997). İköğretim okullarında örgütsel çatışma yaratan durumlar ve çatışma yaratma dereceleri hakkında yönetici ve öğretmen görüşleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Karakoç, N. (1989). Örgütsel İletişim ve Örgütsel Zaman Arasındaki İlişkiler. Atatürk Üniversitesi İletişim Bilimleri Dergisi, 6.
• Karataş, H. (2020). Okul Müdürü Yönetim Tarzları İle Öğretmenlerin Motivasyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
• Kaya, Y. K. (1993). Eğitim Yönetimi- Kuram ve Türkiye’deki Uygulama. Set Ofset Matbaacılık.
• Merkan, S. (2011) Genel lise ve anadolu lise’lerinde görevli öğretmenlerin örgütsel stres kaynaklarının karşılaştırmalı analizi [Yüksek Lisans Tezi, İnönü Ünı̇versı̇tesı̇]. Yök Tez. Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (1995). Örgütsel Psikoloji. Ezgi Kitabevi.
• Tortop N., İspir E. İ. ve Aykaç, B. (1993). Yönetim Bilimi. Yargı Yayınevi.
• Tutar, H. (2016). Kriz ve Stres Yönetimi. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, E. (2019). Öğretmen Algılarına Göre Okul Müdürünün Öğretimsel Denetim Davranışlarının Öğretmen Motivasyonuna Etkisi [Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi]. Yök Tez.