Azerbaijani Women in World War II (Research, Results)

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 3, 654 - 677, 28.07.2025

Khalida Ibrahimova

https://doi.org/10.5281/zenodo.17184542

Öz

In the article, the military and moral mobilisation with the outbreak of the war, the heroism of Azerbaijani women at the front, the labour sacrifice of workers behind the front, their role in achieving victory, especially the selfless labour of Baku oil workers in supplying fuel to the front and other issues are investigated on the basis of archival materials, statistical collections and press materials, and the problems are substantiated from a new ideological perspective. The article serves patriotic education by keeping alive the bright memory of our compatriots who sacrificed their lives in achieving victory and liberating the peoples of the world from fascist aggression, the war heroism shown by the Azerbaijani people and the courage of selfless labour of our people behind the front.

Anahtar Kelimeler

War , Warrior , Nurse , Wounded , Military Hospital

İkinci Dünya Müharibəsinin Azərbaycanlı Qadınları (Araşdırmalar, Nəticələr)

Öz

Materialda müharibənin başlanması ilə hərbi və mənəvi səfərbərlik, azərbaycanlı qadınlarının ön cəbhədəki qəhrəmanlığı, arxa cəbhə əməkçilərinin əmək fədakarlığı, qələbənin əldə edilməsində onların rolu, xüsusilə cəbhənin yanacaqla təmin edilməsində Bakı neftçilərinin fədakar əməyi və digər məsələlər arxiv materialları, statistik külliyyatlar və mətbuat materialları əsasında araşdırılmış, problemlər yeni ideoloji bucaqdan əsaslandırılmışdır. Məqalə İkinci dünya müharibəsinin başa çatmasından 80 il yaxın vaxt keçməsinə baxmayaraq Azərbaycan xalqı qələbənin əldə edilməsində və dünya xalqlarını faşizm təcavüzündən xilas edilməsində canlarını qurban vermiş həmvətənlərimizin parlaq xatirəsini, Azərbaycan xalqının göstərdiyi döyüş qəhrəmanlığını, xalqımızın arxa cəbhədəki fədakar əmək rəşadətini yaşatnmaqla vətənpərvərlik tərbiyəsinə xidmər edir.

Anahtar Kelimeler

Müharibə , Döyüşçü , Tibb Bacısı , Yaralı , Hərbi Hospiral

Kaynakça

• Abbasov, A. A. (1975). Na krılyax mujestva. İzdatelstvo Elm.
• Alıcanov, M. (1975). Azərbaycan döyüşçülərinin partizan hərəkatında iştirakı (1941-1944-cü illər). Elm nəşriyyatı.
• Aliyev, N. M. (1979). Sokolı Azerbaydjana. Azernəşr.
• Alizade, S. Zhenshchiny v Velikoy Otechestvennoy voyne.http://vesti.az/news/243709 AMEA TİEA, f.1. siy. 11, iş 5080, s.26.
• AMEA TİEA. Cəbhədən məktublar. qovluq 9, s. 165-170.
• Azerbaydzhanskaya SSR v gody Velikoy Otechestvennoy voyny. Tom 1 (1976).Azerbaydjanskoe Qosudarstvennoe İzdatelstvo.
• Azərbaycan gəncləri qəzeti. (1969, oktyabr 11).
• Azərbaycan qadını jurnalı. (1963, № 2).
• Azərbaycan qadını jurnalı. (1975, №8).
• Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. (1979). C. III Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası.
• Azərbaycan tarixi. (2000). C. VI (aprel 1920 - iyun 1941). Elm nəşriyyatı.
• Azərbaycanın Qızıl ulduzları: (ki¬¬tab-albom). (1975). İşıq nəşriyyatı.
• Bakinskiy raboçiy, 1941, 2 iyulya.
• Bakinskiy raboçiy, 1943, 10 oktyabr.
• Bakinskiy raboçiy, 1944, 26 noyabr.
• Bakinskiy raboçiy, 1945, 20 mart.
• Belyayeva, V. A. (1957 ). Trudovoy qeroizm raboçix Azerbaydjana v qodı oteçestvennoy voynı.Azneftizdat.
• Əmrahov, M. İ. (2010). İkinci Dünya müharibəsi. Mütərcim nəşriyyatı.
• Əmrahov, M. İ. (2015). Mərkəzi Asiyanın türk respublikaları müharibə illərində (1941-1945-ci illər). Dərs vəsaiti. Mütərcim nəşriyyatı.
• Əmrahov, M. İ. (2021). Azərbaycan SSR İkinci Dünya müharibəsində.İdeal-Print MMC nəşriyyatı.
• İbraqimov, M. A. (1967). Zdravooxranenie Sovetskoqo Azerbaydjana. Meditsina.
• İmanquliyev, N.(1965). Patriotizm jenşin Azerbaydjana. Azərbaycan qadını, 1965, № 5.
• Kadırova, E. (1975). Samootverjennost azerbaydjanskix jenşin. Aqitator, №9.
• Qadjiyev, İ. M. (1991). Uçastiye jenşin v obşestvenno-politiçeskoy i kulturnoy lizni Azerbaydjanskoy respubliki s qodı Velikoy Oteçestvennoy voynı (1941- 1945 qq.). Avtoreferat kand.ictor. nauk.
• Qrif sekretnosti snyat:Poteri Voorujennıx Sil SSSR v voynax, boevıx deystviyax i voennıx konfliktax: Stat.İssledovaniya (Pod red.)Q.F.Pivoşeeva). (1993). Voyennoe izdatelstvo.
• Məktublar - 1941-1945-ci illər müharibəsinin canlı tarixidir. (Məktublar və sənədlər toplusu). Писма- Живая история войны1941-1945 гг. (2009). Elm nəşriyyatı.
• Məmmədov, S. S. (1988). Azərbaycanın şanlı qızları. İşıq nəşriyyatı.
• Mirvarid, D. (1972). Partizan Aliyə. Azərbaycan jurnalı, № 9.
• Murmantseva, V. S. (1979). Sovetskie jenşinı v Velikoy Oteçestvennoy voyne. Mısıl.
• Novruzov, T. (1963). Trudovıe podviqi kolxoznoqo krestyanstva Azerbaydjana v qodı Velikoy Oteçestvennoy voynı. İzdatelstvo AN Az. SSR.
• Pravda, 1943, 12 dekabr.
• Sarkisov, A. (1976). Boyevıye podruqi. İzdatelstvo Azerneşr.
• Sultanov, Ç. (2016). Bakı nefti dünya şahmat taxtasında. 1939-1945-ci illər (rus dilindən tərcümə).TEAS Press Nəşriyyat Evi.
• Şərq qadını, 1938, №5.
• Velikaya Oteçestvennaya voyna 1941-1945. Ensiklopediya. (1985). İzdatelstvo Sovetckaya ensiklopediya.
• Velikaya pobeda 1941- 1945. Rek. biblioqr.ukaz. (1979). İzdatelstvo sovetskoqo Soyuza). (1970). İzdatelstvo Kniqa.
• Vtoraya mirovaya voyna: İtoqi i uroki (1985). İzdatelstvo Voenizdat.