COP29 və Azərbaycan Respublikasının Azad Olunmuş Ərazilərində Ekoloji Sivilizasiya Konsepsiyası

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 4, 843 - 852

Nazim Məmmədov

Öz

BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının 29-cu sessiyası (COP29) 2024-cü il noyabrın 11–24-də Bakıda keçiriləcək və 196 ölkədən təxminən 72 min nümayəndənin iştirakı gözlənilir. Bu beynəlxalq tədbir, Azərbaycan Respublikasının artan qlobal nüfuzunu və uğurlu xarici siyasətinin nəticələrini nümayiş etdirməklə yanaşı, müasir dövrün ən mühüm çağırışlarından biri olan qlobal ekoloji problemlərin həlli üçün də mühüm platforma yaradır. Xüsusilə, azad olunmuş ərazilərdə ekoloji sivilizasiya konsepsiyasının həyata keçirilməsi, “yaşıl enerji” modelinin inkişafı, mina təhlükəsinin aradan qaldırılması və ekoloji terrorun təsirlərinin minimuma endirilməsi istiqamətində yeni imkanlar açır. Yol nəqliyyatı və sənaye mənbəli tullantıların azaldılması, biomüxtəlifliyin bərpası, su ehtiyatlarının səmərəli idarə olunması və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üzrə layihələrin genişləndirilməsi bu prosesin prioritet istiqamətlərindəndir. COP29-un Bakıda keçirilməsi, Azərbaycanın regional və qlobal ekoloji siyasətdə aparıcı rolunu təsdiqləməklə yanaşı, azad olunmuş ərazilərin davamlı inkişafı və qlobal miqyasda ekoloji sivilizasiya ideyalarının reallaşması üçün strateji əhəmiyyət kəsb edir.

Anahtar Kelimeler

COP29 , Azərbaycan , Azad Olunmuş Ərazilər , Ekoloji Sivilizasiya , Yaşıl Enerji

COP29 and the Concept of Ecological Civilization in the Liberated Territories of the Republic of Azerbaijan

Öz

The 29th session of the United Nations Framework Convention on Climate Change (COP29) will be held in Baku on 11–24 November 2024, with the participation of approximately 72,000 representatives from 196 countries. This international event not only showcases the Republic of Azerbaijan’s growing global influence and successful foreign policy but also provides a crucial platform for addressing one of the most pressing contemporary challenges—global environmental issues. In particular, the implementation of the concept of ecological civilization in the liberated territories opens new opportunities for the development of a “green energy” model, the elimination of landmine hazards, and the mitigation of ecological damage. Key priorities in this process include reducing road transport and industrial emissions, restoring biodiversity, efficiently managing water resources, and expanding projects aimed at combating climate change. Hosting COP29 in Baku affirms Azerbaijan’s leading role in regional and global environmental policy while carrying strategic significance for the sustainable development of the liberated territories and for the realization of ecological civilization ideals on a global scale.

Anahtar Kelimeler

COP29 , Azerbaijan , Liberated Territories , Ecological Civilization , Green Energy

Kaynakça

• AMEA TEİEA, f.1, siy.19, iş 8961, v.106.
• Azərbaycanda ətraf mühit. (2010). Statistik göstərici. Səda.
• Azərbaycan ərazilərinə silahlı erməni təcavüzü: İtki və tələfatlar (1988–1994). (2016). Elm və Təhsil.
• Baxşəliyev, R. (2024, May 5). İlham Əliyevin “Yaşıl gündəliyi”. Azərbaycan qəzeti, s. 6.
• Əliyev, H. Ə. (2011). Müstəqilliyimiz əbədidir... (18-ci kitab). Heydər Əliyev Mərkəzi.
• Əliyev, İ. H. (2010). İnkişaf məqsədimizdir (39-cu kitab). Heydər Əliyev Mərkəzi.
• Əliyeva, Z. (2024, August 7). Öz səmtinə dönən Qarabağ suları torpağa can verir. Azərbaycan qəzeti, s. 7.
• Fərəcov, Z. (2024, June 4). Azərbaycan minatəmizləmə təcrübəsini eyni problemdən əziyyət çəkən ölkələrlə bölüşməyə hazırdır. Azərbaycan qəzeti, s. 7.
• Fərəcov, Z. (2024, May 23). COP29 ölkəmizin böyük uğuru olacaq. Azərbaycan qəzeti, s. 11.
• Məhərrəmov, V. (2024, June 8). “Yaşıl enerji” ölkəmizə böyük uğurlar gətirəcək. Azərbaycan qəzeti, s. 9.
• Məhərrəmov, V. (2024, June 9). COP29 tarixə həm də dünyada sülhə, əmin-amanlığa xidmət edən tədbir kimi yazılacaq. Azərbaycan qəzeti, s. 9.
• Məmmədov, N. (2023). Post müharibə dövründə Qarabağda quruculuq və bərpa prosesi. İçində Heydər Əliyev–100 (s. 304–324). Nəşriyyat.
• Qafarzadə, N. (2024, June 4). Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dünyanın ən gözəl məkanlarına çevriləcək. Azərbaycan qəzeti, s. 7.
• Rüstəm, K. (2024, September 12). Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bütün dünya üçün nümunə ola biləcək regiona çevrilir. Azərbaycan qəzeti, s. 3.
• Sadıqlı, F. (2024, June 8). Yaşıl Qarabağ. Azərbaycan qəzeti, s. 1, 10.
• Süleymanov, N. (2024, June 2). İqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə töhfə vermək üçün mina problemini həll etməliyik. Azərbaycan qəzeti, s. 8.