The Geopolitical Position of Azerbaijan in the Context of World War I (1914–1918): Strategic Importance and the Formation of National Statehood
Öz
This article examines the geopolitical significance of Azerbaijan during World War I (1914–1918), focusing on the strategic interests of the Ottoman Empire, the Russian Empire, and Germany in the South Caucasus. Drawing on historical and archival sources, the study analyzes Azerbaijan’s role not only as a contested territory but also as an emerging political actor within the framework of great power confrontations. The article further explores the impact of wartime developments on the rise of Azerbaijani national identity, early constitutional thinking, and the foundational steps toward the establishment of the Azerbaijan Democratic Republic. The relevance of this inquiry is underscored by the official declaration of 2025 as the “Year of Constitution and Sovereignty” in Azerbaijan, reflecting the contemporary importance of this historical transformation for the country’s legal and political legacy.
Anahtar Kelimeler
Azerbaijan South Caucasus World War I (1914–1918) Geopolitics Ottoman Empire Russian Empire
Kaynakça
- Altstadt, A. L. (1992). The Azerbaijani Turks: Power and identity under Russian rule. Hoover Institution Press.
- Babayev, T. (2014). Azərbaycanın neft diplomatiyası (XX əsrin əvvəli). Qanun.
- Əliyev, A. (2015). Azərbaycan parlamentarizminin tarixi. Şərq-Qərb.
- Əliyev, M. (2012). Qafqazda Rusiya siyasəti və Azərbaycan. Şərq-Qərb.
- Hasanli, J. (2003). Foreign policy of the Azerbaijan Democratic Republic (1918–1920). Academy of Sciences.
- Həsənli, C. (2006). Neft və geosiyasət: XX əsrin əvvəllərində Bakı. Elm və Təhsil.
- Həsənli, C. (2013). Cümhuriyyətin hüquqi təməlləri. Nurlan. Həsənov, C. (2008). Azərbaycanın müstəqillik uğrunda mübarizəsi. Azərnəşr.
- Məmmədov, Ə. (2015). I Dünya müharibəsi və Qafqaz cəbhəsi. Maarif.
- Nəbiyev, C. (2004). Azərbaycan tarixi (XX əsr əvvəli). Elm.
- Qasımzadə, M. (2007). Osmanlı dövlətçiliyi və Məşrutiyyət təcrübəsi. Elm.
- Suny, R. G. (1994). The making of the Georgian nation. Indiana University Press.
- Swietochowski, T. (1995). Russia and Azerbaijan: A borderland in transition. Columbia University Press.
- Süleymanov, E. (2010). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və beynəlxalq münasibətlər. Elm.
- Süleymanov, E. (2016). İstiqlal Bəyannaməsi və hüquqi dövlət anlayışı. Elm və Təhsil.
Azerbaycan’ın I. Dünya Savaşı (1914–1918) Bağlamındaki Jeopolitik Konumu: Stratejik Önemi ve Ulusal Devletleşme Sürecinin Oluşumu
Öz
Bu makale, I. Dünya Savaşı (1914–1918) sırasında Azerbaycan’ın jeopolitik önemini incelemekte; Güney Kafkasya’daki Osmanlı İmparatorluğu, Rus İmparatorluğu ve Almanya'nın stratejik çıkarlarına odaklanmaktadır. Tarihî ve arşiv kaynaklarına dayanan çalışma, Azerbaycan’ın yalnızca çatışma alanı olarak değil, aynı zamanda büyük güçler arasındaki rekabet çerçevesinde ortaya çıkan siyasi bir aktör olarak rolünü analiz etmektedir. Makale ayrıca savaş sürecinde yaşanan gelişmelerin Azerbaycan’daki ulusal kimliğin yükselişi, erken dönem anayasal düşünce ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden temel adımlar üzerindeki etkisini araştırmaktadır. Bu incelemenin güncelliği, Azerbaycan’da 2025 yılının resmî olarak “Anayasa ve Egemenlik Yılı” ilan edilmesiyle daha da pekişmekte; bu tarihsel dönüşümün ülkenin hukuki ve siyasi mirası açısından taşıdığı çağdaş önemi ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler
Azerbaycan Güney Kafkasya I. Dünya Savaşı (1914–1918) Jeopolitik Osmanlı İmparatorluğu Rus İmparatorluğu
Kaynakça
- Altstadt, A. L. (1992). The Azerbaijani Turks: Power and identity under Russian rule. Hoover Institution Press.
- Babayev, T. (2014). Azərbaycanın neft diplomatiyası (XX əsrin əvvəli). Qanun.
- Əliyev, A. (2015). Azərbaycan parlamentarizminin tarixi. Şərq-Qərb.
- Əliyev, M. (2012). Qafqazda Rusiya siyasəti və Azərbaycan. Şərq-Qərb.
- Hasanli, J. (2003). Foreign policy of the Azerbaijan Democratic Republic (1918–1920). Academy of Sciences.
- Həsənli, C. (2006). Neft və geosiyasət: XX əsrin əvvəllərində Bakı. Elm və Təhsil.
- Həsənli, C. (2013). Cümhuriyyətin hüquqi təməlləri. Nurlan. Həsənov, C. (2008). Azərbaycanın müstəqillik uğrunda mübarizəsi. Azərnəşr.
- Məmmədov, Ə. (2015). I Dünya müharibəsi və Qafqaz cəbhəsi. Maarif.
- Nəbiyev, C. (2004). Azərbaycan tarixi (XX əsr əvvəli). Elm.
- Qasımzadə, M. (2007). Osmanlı dövlətçiliyi və Məşrutiyyət təcrübəsi. Elm.
- Suny, R. G. (1994). The making of the Georgian nation. Indiana University Press.
- Swietochowski, T. (1995). Russia and Azerbaijan: A borderland in transition. Columbia University Press.
- Süleymanov, E. (2010). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və beynəlxalq münasibətlər. Elm.
- Süleymanov, E. (2016). İstiqlal Bəyannaməsi və hüquqi dövlət anlayışı. Elm və Təhsil.
Öz
Kaynakça
- Altstadt, A. L. (1992). The Azerbaijani Turks: Power and identity under Russian rule. Hoover Institution Press.
- Babayev, T. (2014). Azərbaycanın neft diplomatiyası (XX əsrin əvvəli). Qanun.
- Əliyev, A. (2015). Azərbaycan parlamentarizminin tarixi. Şərq-Qərb.
- Əliyev, M. (2012). Qafqazda Rusiya siyasəti və Azərbaycan. Şərq-Qərb.
- Hasanli, J. (2003). Foreign policy of the Azerbaijan Democratic Republic (1918–1920). Academy of Sciences.
- Həsənli, C. (2006). Neft və geosiyasət: XX əsrin əvvəllərində Bakı. Elm və Təhsil.
- Həsənli, C. (2013). Cümhuriyyətin hüquqi təməlləri. Nurlan. Həsənov, C. (2008). Azərbaycanın müstəqillik uğrunda mübarizəsi. Azərnəşr.
- Məmmədov, Ə. (2015). I Dünya müharibəsi və Qafqaz cəbhəsi. Maarif.
- Nəbiyev, C. (2004). Azərbaycan tarixi (XX əsr əvvəli). Elm.
- Qasımzadə, M. (2007). Osmanlı dövlətçiliyi və Məşrutiyyət təcrübəsi. Elm.
- Suny, R. G. (1994). The making of the Georgian nation. Indiana University Press.
- Swietochowski, T. (1995). Russia and Azerbaijan: A borderland in transition. Columbia University Press.
- Süleymanov, E. (2010). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və beynəlxalq münasibətlər. Elm.
- Süleymanov, E. (2016). İstiqlal Bəyannaməsi və hüquqi dövlət anlayışı. Elm və Təhsil.
Öz
Kaynakça
- Altstadt, A. L. (1992). The Azerbaijani Turks: Power and identity under Russian rule. Hoover Institution Press.
- Babayev, T. (2014). Azərbaycanın neft diplomatiyası (XX əsrin əvvəli). Qanun.
- Əliyev, A. (2015). Azərbaycan parlamentarizminin tarixi. Şərq-Qərb.
- Əliyev, M. (2012). Qafqazda Rusiya siyasəti və Azərbaycan. Şərq-Qərb.
- Hasanli, J. (2003). Foreign policy of the Azerbaijan Democratic Republic (1918–1920). Academy of Sciences.
- Həsənli, C. (2006). Neft və geosiyasət: XX əsrin əvvəllərində Bakı. Elm və Təhsil.
- Həsənli, C. (2013). Cümhuriyyətin hüquqi təməlləri. Nurlan. Həsənov, C. (2008). Azərbaycanın müstəqillik uğrunda mübarizəsi. Azərnəşr.
- Məmmədov, Ə. (2015). I Dünya müharibəsi və Qafqaz cəbhəsi. Maarif.
- Nəbiyev, C. (2004). Azərbaycan tarixi (XX əsr əvvəli). Elm.
- Qasımzadə, M. (2007). Osmanlı dövlətçiliyi və Məşrutiyyət təcrübəsi. Elm.
- Suny, R. G. (1994). The making of the Georgian nation. Indiana University Press.
- Swietochowski, T. (1995). Russia and Azerbaijan: A borderland in transition. Columbia University Press.
- Süleymanov, E. (2010). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və beynəlxalq münasibətlər. Elm.
- Süleymanov, E. (2016). İstiqlal Bəyannaməsi və hüquqi dövlət anlayışı. Elm və Təhsil.
Öz
Kaynakça
- Altstadt, A. L. (1992). The Azerbaijani Turks: Power and identity under Russian rule. Hoover Institution Press.
- Babayev, T. (2014). Azərbaycanın neft diplomatiyası (XX əsrin əvvəli). Qanun.
- Əliyev, A. (2015). Azərbaycan parlamentarizminin tarixi. Şərq-Qərb.
- Əliyev, M. (2012). Qafqazda Rusiya siyasəti və Azərbaycan. Şərq-Qərb.
- Hasanli, J. (2003). Foreign policy of the Azerbaijan Democratic Republic (1918–1920). Academy of Sciences.
- Həsənli, C. (2006). Neft və geosiyasət: XX əsrin əvvəllərində Bakı. Elm və Təhsil.
- Həsənli, C. (2013). Cümhuriyyətin hüquqi təməlləri. Nurlan. Həsənov, C. (2008). Azərbaycanın müstəqillik uğrunda mübarizəsi. Azərnəşr.
- Məmmədov, Ə. (2015). I Dünya müharibəsi və Qafqaz cəbhəsi. Maarif.
- Nəbiyev, C. (2004). Azərbaycan tarixi (XX əsr əvvəli). Elm.
- Qasımzadə, M. (2007). Osmanlı dövlətçiliyi və Məşrutiyyət təcrübəsi. Elm.
- Suny, R. G. (1994). The making of the Georgian nation. Indiana University Press.
- Swietochowski, T. (1995). Russia and Azerbaijan: A borderland in transition. Columbia University Press.
- Süleymanov, E. (2010). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və beynəlxalq münasibətlər. Elm.
- Süleymanov, E. (2016). İstiqlal Bəyannaməsi və hüquqi dövlət anlayışı. Elm və Təhsil.
Öz
Kaynakça
- Altstadt, A. L. (1992). The Azerbaijani Turks: Power and identity under Russian rule. Hoover Institution Press.
- Babayev, T. (2014). Azərbaycanın neft diplomatiyası (XX əsrin əvvəli). Qanun.
- Əliyev, A. (2015). Azərbaycan parlamentarizminin tarixi. Şərq-Qərb.
- Əliyev, M. (2012). Qafqazda Rusiya siyasəti və Azərbaycan. Şərq-Qərb.
- Hasanli, J. (2003). Foreign policy of the Azerbaijan Democratic Republic (1918–1920). Academy of Sciences.
- Həsənli, C. (2006). Neft və geosiyasət: XX əsrin əvvəllərində Bakı. Elm və Təhsil.
- Həsənli, C. (2013). Cümhuriyyətin hüquqi təməlləri. Nurlan. Həsənov, C. (2008). Azərbaycanın müstəqillik uğrunda mübarizəsi. Azərnəşr.
- Məmmədov, Ə. (2015). I Dünya müharibəsi və Qafqaz cəbhəsi. Maarif.
- Nəbiyev, C. (2004). Azərbaycan tarixi (XX əsr əvvəli). Elm.
- Qasımzadə, M. (2007). Osmanlı dövlətçiliyi və Məşrutiyyət təcrübəsi. Elm.
- Suny, R. G. (1994). The making of the Georgian nation. Indiana University Press.
- Swietochowski, T. (1995). Russia and Azerbaijan: A borderland in transition. Columbia University Press.
- Süleymanov, E. (2010). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və beynəlxalq münasibətlər. Elm.
- Süleymanov, E. (2016). İstiqlal Bəyannaməsi və hüquqi dövlət anlayışı. Elm və Təhsil.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Türk Halkları ve Toplulukları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 15 Kasım 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Kasım 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Eylül 2025 |
| Kabul Tarihi | 20 Ekim 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 12 Sayı: 5 |
