Doğanın Sanattaki Yansımaları: Duygu Kavramı Ekseninde Karşılaştırmalı Analiz

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: Özel Sayı 2025-1, 161 - 173, 31.10.2025

Gülsüm Küçükkarakaş , Özlem Muraz

https://doi.org/10.46868/atdd.2025.1011

Öz

Bu çalışmada, sanatçıların konu olarak ele aldıkları doğa, duygu kavramı ile ilişkilendirilmiştir. İlk manzara resmi olarak kabul edilen duvar resmi, Romantizm ve arazi sanatı konuları üzerinde durulmuş; sanatçıların eserleri aracılığıyla doğa ve duygu kavramlarının nasıl bütünleştiği incelenerek karşılaştırmalı analizleri yapılmıştır. Bu bağlamda Hasan Yanardağ’daki Volkanik Patlama, John Constable’ın manzara resmi ve çağdaş sanatçı Richard Long’un arazi sanatı örnekleri ele alınmıştır. Farklı dönemlerde ortaya çıkan bu örneklerin üretim yöntemleri araştırılmış; duvar resmi, tuval resmi ve mekân kullanımı açısından karşılaştırılmıştır. Araştırma, duygu kavramının doğa bağlamında nasıl yansıtıldığını incelemeyi amaçlamış ve bu durumu sanat disiplini çerçevesinde değerlendirmiştir. Ayrıca örnekler, görsel içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiş ve betimsel analiz yoluyla ele alınmıştır. Sonuç olarak, incelenen örneklerin kendi dönemlerine özgü yaklaşımlarla üretildiği görülmüştür. Doğa temsillerinde duygu kavramının aranması, sanatsal farklılıkları ortaya koymada güçlü bir yöntem olmuştur. Bu analizler sonucunda, gelecekte ortaya çıkabilecek sanatsal ve çevresel farklılıklara dair fikirler gelişirken, duyguların da sanat üzerindeki etkileyici gücü belirginleşmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğa , Duygu , Manzara Resmi , Romantizm , Çağdaş Sanat , Karşılaştırmalı Analiz

Reflections of Nature in Art: A Comparative Analysis within the Framework of the Concept of Emotion

Öz

This study examines how nature, a recurring subject in art, is associated with the concept of emotion. Focusing on the themes of the first landscape painting, Romanticism, and land art, it investigates how artists integrate nature and emotion through their works by conducting a comparative analysis. In this context, examples such as Volcanic Eruption at Mount Hasan, John Constable’s landscape painting, and contemporary artist Richard Long’s land art are analyzed. The production methods of these examples, which emerged in different historical periods, are compared in terms of wall painting, canvas painting, and spatial use. The research aims to explore how emotions are reflected in relation to nature and evaluates this within the framework of the art discipline. Furthermore, the selected artworks are examined through visual content analysis and interpreted using descriptive analysis. The results reveal that each example was produced with approaches specific to its period. Searching for the concept of emotion in nature representations has proven to be a powerful method for revealing artistic differences. These analyses also suggest that while future artistic and environmental variations may arise, the emotional dimension remains a defining and influential force in art.

Anahtar Kelimeler

Nature , Emotion , Landscape Painting , Romanticism , Contemporary Art , Comparative Analysis

Kaynakça

• Armağan, V. (2024). Solastalji kavramı perspektifinden yeni bir milli park önerisi: Hasan Dağı (Aksaray) örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 7(2), 624–644. https://doi.org/10.33712/mana.1496887
• Avcı, S. (2013). John Constable: Yenilikte gelenek. Art-E Sanat Dergisi, 6(12), 82–107.
• Aydın, S. (2016). Sanatta, modernist ideolojinin reddi ve ekolojist bir yaklaşım olan Land Art bağlamında iki sanatçının karşılaştırılması: Richard Long ve Michael Heizer. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 51–63.
• Cheng, F. (2006). Boşluk ve doluluk: Çin resim sanatının anlatım biçimi. İmge Kitabevi. Constable, J. (1776-1837) Saman Arabası, https://shop.nationalgallery.org.uk/the-hay-wain-print-ng1207.html (Erişim Tarihi: 13.01.2025)
• Farthing, S. (2020). Sanatın tüm öyküsü. Hayalperest Yayınevi.
• Girgin, F. (2013). Çağdaş sanatta, sanatın malzemesi olarak mekân. Akdeniz Sanat Dergisi, 6(11), 214–234.
• Güner, E., & Ataman, G. (2016). Bir ritüel olarak sanat: Richard Long. Akdeniz Sanat Dergisi, 9(19), 62–73.
• Göğebakan, Y., & Özyavuz, O. (2024). Turner ve Constable’ın manzara resimleri üzerine bir değerlendirme. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 14(29), 1–15.
• Hasan Yanardağı Volkanik Patlaması, Çatalhöyük, M.Ö. 9000, https://ro.pinterest.com/pin/548102217132651882/ (Erişim Tarihi:12.01.2025).
• Karaman, Z. T., & Baydak, B. (2023). Hasan Dağı bölgesinde risk olgusu ve yöneticinin idari duyarlılığı analizi. Akademik İzdüşüm Dergisi, 8(2), 331–372.
• Kayahan, Z., & Çevik, N. (2020). Çağdaş sanatlardaki ‘doğa’ ekseninde mekâna özgü müdahaleler. Çeşm-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 7(1), 32–46. https://doi.org/10.30804/cesmicihan.672970
• Keser, N. (2009). Sanat sözlüğü. Ütopya Yayınevi.
• Kurucu, V. (2024). Yüksek bir konumdan bakışlı manzara resminde kompozisyon (Tez No. 871781) [Sanatta Yeterlik tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi].
• Long, R. (1945-). Çeltik Tarlası Saman Çemberi Yapımı, Warlı Kabile Arazisi Maharashtra, Hindistan, 2003.
• http://www.richardlong.org/Sculptures/2011sculpupgrades/makpaddy.html
• Long, R. (1945-). Siyah Beyaz Yeşil Pembe Mor Daire, 1998
• https://i.pinimg.com/originals/f7/9c/c9/f79cc97acbb4eb2024da9bdcc3bd82b8.jpg
• Oğuz, D. (2015). 1960–1980 arası değişen doğa algısı ve sanatta doğaya yöneliş. Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 7(14), 67–76. https://doi.org/10.17484/yedi.88738
• Özden, L. (2023). Çağdaş sanatta bozulan doğa. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (43), 237–271. https://doi.org/10.14520/adyusbd.1240762
• Özemir, M. (2025). Çağdaş Türk resminde lekesel soyutlama bağlamında peyzaj teması ve gerçeküstü yaklaşımların biçimsel yansımaları. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Researches, 11(52), 46–66. https://doi.org/10.5281/zenodo.15315473
• Pehlivan, B. (2021). 19. yüzyıl Fransız resim sanatında manzara. Sanat Dergisi, (37), 174–199. https://doi.org/10.47571/ataunigsfd.872125 Per, M. (2012). Renk teorilerine tarihsel bir bakış. Yedi, (8), 17–26.
• Tanyeli, U., & Sözen, M. (2020). Sanat kavram ve terimleri sözlüğü. Remzi Kitabevi.
• Türk, S. M. (2024). Çevre sorunlarının düşünsel kökenleri. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 145–168.
• Türk Dil Kurumu. (2025). Romantizm. https://sozluk.gov.tr/