Sosial Transformasiya Kontekstində Təhsilin Sosial-Fəlsəfi Təhlili

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: Özel Sayı 2025-1, 21 - 29, 31.10.2025

Müslüm Nəzərov Nizami Quliyev

Öz

Məqalədə sosial transformasiya kontekstində təhsil konsepsiyalarının sosial-fəlsəfi əsaslarının müəyyənləşdirilməsi zərurəti təhlil edilir. Tədqiqatda tələbələrin idrak və davranış modellərinə təsir göstərən, lakin müasir ali təhsilin qloballaşması şəraitində çox zaman nəzərə alınmayan Qərb və Şərq koqnitiv təfəkkür üslubları arasında korrelyasiya məsələsinə xüsusi diqqət yetirilir. Fəlsəfi fikir tarixində tərbiyə ideyasının və təhsil fenomeninin sosial-fəlsəfi aspektləri araşdırılır, müasir xarici təhsil konsepsiyalarının məzmunu və spesifikliyi təhlil olunur. Məqalə, həmçinin informasiya və biliklər cəmiyyətləri anlayışlarının qeyri-ekvivalentliyini və bunun sosial inkişafdakı fəlsəfi əhəmiyyətini əsaslandırır. Müəllif, ali təhsilin milli xüsusiyyətlərinin qorunması və institusional identikliyin saxlanılması məsələlərini beynəlmiləlləşmə kontekstində nəzərdən keçirir.

Anahtar Kelimeler

Cəmiyyət , Müasirlik , Sosial Dəyişikliklər , Təhsil Fəlsəfəsi , Sosial Transformasiya

Education in the Context of Social Transformation: A Socio-Philosophical Analysis

Öz

The article analyzes the necessity of defining new socio-philosophical foundations for educational concepts within the context of social transformation. The study pays special attention to the issue of correlation between Western and Eastern cognitive thinking styles, which play a significant role in shaping students’ perception and behavior patterns but are often overlooked in the process of higher education globalization. It examines the idea of education in the history of philosophical thought, as well as the socio-philosophical aspects of education as a social phenomenon. Furthermore, the paper explores the non-equivalence of the concepts of “information society” and “knowledge society,” emphasizing their philosophical implications for social development. The author highlights the importance of preserving the uniqueness of national higher education systems and maintaining institutional identity in the context of the ongoing process of internationalization.

Anahtar Kelimeler

Society , Modernity , Social Change , Philosophy of Education , Social Transformation , Education Sphere

Kaynakça

• Bell, D. (1999). Gryadushchee postindustrial’noe obshchestvo: Opyt sotsial’nogo prognozirovaniya (The Coming of Post-Industrial Society: A Venture in Social Forecasting). (Trans. from English). Academia. (Original work published 1973). Cyberleninka. (n.d.). Obrazovanie, obuchenie i razvitie lichnosti [Education, Learning and Personality Development]. Retrieved from https://cyberleninka.ru/article/obrazovanie-obucheni(In Russian).
• Eminov, A., & Mədədov, P. (2012). Pedaqogika. Kövsər (Kövsər Publishing).
• Nəzərov, M. H. (2017). Təhsilin sosiomədəni əsasları [Sociocultural Foundations of Education] [Monograph]. Elm və Təhsil.
• Nəzərov, M. H. (2018). Müasir dövrdə təhsilin sosial-mədəni problemləri [Sociocultural Problems of Education in the Modern Era] [Monograph]. Mütərcim.
• Nəzərov, M. H. (2022). Təhsil fəlsəfəsi (Philosophy of Education). ADPU.
• Sadıqov, F. B. (2018). Ümumi pedaqogika (General Pedagogy). Maarif.
• Toffler, A. (1997). Futuroshok [Future Shock] (Trans. from English). Lan’. (Original work published 1970).