İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları ve Akademik Erteleme Durumlarının İncelenmesi

Yıl 2024, Sayı: 11, 1 - 30, 30.06.2024

Afra Nur Tuna , Cemil Osmanoğlu

https://doi.org/10.51575/atebe.1434197

Öz

Bu araştırmanın amacı İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin epistemolojik inançları ve akademik erteleme durumlarını incelemektir. Araştırmada İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin epistemolojik inançları ve akademik erteleme durumları cinsiyet, sınıf, mezun olunan ortaöğretim kurumu ve öğretim durumu değişkenleri açısından incelenmiştir. Ayrıca katılımcıların epistemolojik inançları ile akademik erteleme durumları arasındaki ilişki de irdelenmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli benimsenmiştir. Verilerin toplanmasında Deryakulu ve Büyüköztürk tarafından Türk kültürüne uyarlanan ‘Epistemolojik İnanç Ölçeği’ ile Çakıcı tarafından geliştirilen ‘Akademik Erteleme Ölçeği’ kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Türkiye’de farklı İlahiyat Fakültelerine devam eden öğrenciler arasından kolay erişilebilir örneklem tekniğiyle seçilen 357 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin analizinde SPSS 27 programı kullanılmıştır. Katılımcıların ölçeklerden aldıkları puan ortalamalarını karşılaştırmak üzere ikili gruplarda Bağımsız Örneklemler t Testi, ikiden çok grupta Tek Yönlü Varyans Analizi testi kullanılmıştır. Çoklu gruplarda farklılaşmaların kaynağını tespit etmek amacıyla post hoc testlerinden LSD kullanılmıştır. Ölçek puanları arasındaki ilişkilere Pearson Korelasyon Analizi ile bakılmıştır. Tüm analizlerde .05 anlamlılık düzeyi olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların Epistemolojik İnanç Ölçeği’nde en yüksek ortalamayı “Tek Bir Doğrunun Var Olduğuna İnanç” alt boyutunda, en düşük ortalamayı “Öğrenmenin Çabaya Bağlı Olduğuna İnanç” alt boyutunda elde ettikleri görülmüştür. Ölçekler ile ölçek alt boyut puanlarında cinsiyet, sınıf, mezun olunan ortaöğretim kurumu ve öğretim durumu değişkenleri açısından anlamlı bir farklılaşma gözlenmemiştir. Araştırmada, epistemolojik inanç alt boyutları ile akademik erteleme olgusu arasında negatif yönde, zayıf fakat anlamlı ilişkiler bulgulanmıştır. Bu sonuç, epistemolojik inançlarda güçlenme arttıkça akademik erteleme eğiliminin azalabildiği şeklinde yorumlanmıştır. Eğitim sürecinde, öğrencilerin öğrenmeye dönük kişisel ilgi ve çabaları geliştirilirse akademik erteleme eğilimleri azalabilir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, İlahiyat Fakültesi, Epistemolojik İnanç, Akademik Erteleme, Öğrenme

Investigation of Theology Faculty Students' Epistemological Beliefs and Academic Procrastination

Öz

The aim of this study is to examine the epistemological beliefs and academic procrastination of the students of the Faculty of Theology. In the study, the epistemological beliefs and academic procrastination of the students of the Faculty of Theology were examined in terms of gender, type of high school graduated from, class, and education status variables. In addition, the relationship between the participants' epistemological beliefs and academic procrastination was also examined. Relational survey model was adopted in the study. 'Epistemological Belief Scale' adapted to Turkish culture by Deryakulu and Büyüköztürk and 'Academic Procrastination Scale' developed by Çakıcı were used to collect the data. The sample of the study consisted of 357 students selected by simple random sampling technique among the students attending different Theology Faculties in Turkey. SPSS 27 program was used to analyze the data. In order to compare the mean scores of the participants from the scales, Independent Samples t Test was used in paired groups and Analysis of Variance (ANOVA) was used in more than two groups. LSD was used to determine the source of differences in multiple groups. The relationships between the scale scores were analyzed through the Pearson Correlation Analysis. In all analyzes, 0.05 was accepted as the significance level. As a result of the study, it was seen that the participants obtained the highest mean in the sub-dimension of "Belief in the Existence of a Single Truth" and the lowest mean in the sub-dimension of "Belief that Learning Depends on Effort" in the Epistemological Belief Scale. No significant difference was observed in the scales used and the sub-dimensions of the scales in terms of gender, grade, type of high school graduated from and teaching status variables. Finally, it was found that there were negatively projected weak but significant relationships between the sub-dimensions of epistemological beliefs and academic procrastination. This result was interpreted to mean that as epistemological beliefs become more evident, the tendency of academic procrastination may decrease. In the educational process, if students' personal interest and efforts towards learning can be improved, their tendency towards academic procrastination may decrease.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Faculty of Theology, Epistemological Belief, Academic Procrastination, Learning

Kaynakça

• Akbay, Sinem - Gizir, Cem. “Cinsiyete Göre Üniversite Öğrencilerinde Akademik Erteleme Davranışı: Akademik Güdülenme, Akademik Özyeterlik ve Akademik Yükleme Stillerinin Rolü”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 6/1 (2011), 60-78.
• Akdamar, Emrah - Kızılkaya, Y. Murat. “Üniversite Öğrencilerinin Akademik Erteleme Eğilimleri ile Umutsuzluk Seviyeleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19/1 (2022), 212-221.
• Aksan, Nilgün - Sözer, M. Akif. “Üniversite Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkiler”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 8/1 (2007), 31-50.
• Aktaş, Hamza. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Gelecek Zaman Algısı ile Akademik Erteleme Davranışı Arasındaki İlişki: Gümüşhane Üniversitesi Örneği”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/20 (2021), 271-299.
• Ataş, Nurbanu Sula - Kumcağız, Hatice. “Ergenlerin Akademik Erteleme Davranışları, Akademik Öz Yeterlik İnançları ve Mükemmeliyetçilik”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 35/2 (2020), 375-386.
• Ay, Şule Çeviker vd. “Lise Öğrencilerinin Akademik Öz-Yeterlik Algısı ve Akademik Erteleme Davranışı Arasındaki İlişki”. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 9/1 (2019), 116-126.
• Aydın, Kübra Sarıkaya - Koçak, Seval. “Üniversite Öğrencilerinin Zaman Yönetimi Becerileri İle Akademik Erteleme Düzeylerinin İncelenmesi”. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi 2/3 (2016), 17-38.
• Aypay, Ayşe. “Epistemolojik İnançlar Ölçeğinin Türkiye Uyarlaması ve Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12/1 (2011), 1-15.
• Baç, Murat. Epistemoloji. ed. Demet Taşdelen. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2018.
• Balkıs, Murat vd. “Üniversite Ögrencilerinde Akademik Erteleme Eğiliminin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Ege Eğitim Dergisi 7/2 (2006), 57-73.
• Başpınar, N. Ö. “Üniversite Öğrencilerinin Genel Erteleme Davranışları ile Akademik Erteleme Davranışları Arasındaki İlişki”. Turkish Studies (Elektronik) 15/2 (2020), 1197-1219.
• Bayrak, Fatma. “Üniversite Öğrencilerinin Karma Öğrenme Ortamındaki Akademik Erteleme Davranışları”. Ege Eğitim Dergisi 19/2 (2018), 470-487.
• Bekman, Müge. “Halkla İlişkiler Uygulamalarında Nicel Araştırma Yöntemi: İlişkisel Tarama Modeli”. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi 6/16 (2022), 238-258.
• Bıkmaz, Fatma Hazır. “Fen Öğretiminde Öz-Yeterlik İnancı Ölçeği”. Eğitim Bilimleri ve Uygulama 1/2 (2022), 197-210.
• Cevizci, Ahmet. Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları, 1999.
• Clarebout, Geraldine vd. “Assessing Epistemological Beliefs: Schommer’s Questionnaire Revisited”. Educational Research and Evaluation 7 (2001), 53-77.
• Çakıcı, Deniz Çiğdem. Lise ve Üniversite Öğrencilerinde Genel Erteleme ve Akademik Erteleme Davranışının İncelenmesi. Ankara Üniversitesi, Yüksek Lisans, 2003.
• Çelikkaleli, Öner - Akbay, S. E. “Üniversite Öğrencilerinin Akademik Erteleme Davranışı, Genel Yetkinlik İnancı ve Sorumluluklarının İncelenmesi”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 14/2 (2013), 237-254.
• Çetin, Rabiye. “Türkiye’de İlahiyat Fakültelerinin Konumu ve Dini Bilginin Niteliği”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 51/1 (2010), 445-450.
• Çiftçi, İsa. “Akıllı Telefon Bağımlılığı ve Akademik Erteleme: Spor Bilimleri Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. Yalova Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi 2/3 (2023), 245-257.
• Demir, Sibel - Akınoğlu, Orhan. “Epistemolojik İnanışlar ve Öğretme Öğrenme Süreçleri”. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 32 (2010), 75-93.
• Deryakulu, Deniz - Büyüköztürk, Şener. “Epistemolojik İnanç Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Eğitim Araştırmaları Dergisi 8 (2002), 111-125.
• Deryakulu, Deniz - Kuzgun, Yıldız. “Eğitimde Bireysel Farklılıklar”. Eğitimde Kuram ve Uygulama 5/2 (2006), 316-321.
• Ekşi, Halil - Dilmaç, Bülent. “Üniversite Öğrencilerinin Genel Erteleme, Karar Vermeyi Erteleme ve Akademik Erteleme Düzeylerinin Sürekli Kaygı Açısından İncelenmesi”. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 23/2 (2010), 433-450.
• Erdamar, G. K. - Alpan, G. B. “Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları”. Education Sciences 6/4 (2011), 2689-2698.
• Erginli, Zafer. “İlahiyat Fakültesi Müfredatında İslam Düşüncesinin Bütünlüğü Sorunu”. Türkiye’de Yüksek Din Eğitimi Sorunları, Yeniden Yapılanması ve Geleceği Sempozyumu. ed. Ekrem Sarıkçıoğlu. 73-82. Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi, 2004.
• Gültekin, Selcen - Gürer, Gülten Türkan. “Formasyon Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Davranışları ile Akademik Özyeterlik Düzeyleri İlişkisi”. International Journal of Computers in Education 1/1 (2018), 49-64.
• İpek, Fatih. “Niteliksel İyileştirme Süreçlerinde Yüksek Din Öğretiminde ‘Bilgi Anlayışı’ ve ‘Bilgi Akışı’ Üzerine Bazı Değerlendirmeler”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11/21 (2022), 18-50. https://doi.org/10.53683/gifad.1010756
• İpek, Fatih. Yüksek Din Öğrenimi Gören Öğrencilerin Bilgi Okuryazarlığı ve Epistemolojik İnanç Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2021.
• İpek, Fatih - Tavukçuoğlu, Mustafa. “Yüksek Din Öğrenimi Gören Öğrencilerin Bilgi Okuryazarlığı ve Epistemolojik İnanç Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 49 (2020), 259-301.
• Kağan, Mücahit. “Determining the Variables Which Explain the Behavior of Academic Procrastination in University Students”. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES) 42/2 (2009), 113-128.
• Kağan, Mücahit. “Determining the Variables Which Explain the Behavior of Academic Procrastination in University Students”. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES) 42/2 (2009), 113-128.
• Kayri, Murat. “Araştırmalarda Gruplar Arası Farkın Belirlenmesine Yönelik Çoklu Karşılaştırma (post-Hoc) Teknikleri”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19/1 (2009), 51-64.
• Kazanç, Fethi Kerim. “İlahiyat Alanında Dinsel Bilgi Düzeyinin Niteliği: Üretme, Denetleme, Karşılaştırma ve Yükseltme Çabası”. Türkiye’de İlahiyat Fakültelerinin Konumu ve Dini Bilginin Niteliği. ed. M. Ay - R. Çetin. 123-168. Ankara: Ankara Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2016.
• Kınık, Özge - Odacı, Hatice. “Üniversite Öğrencilerinde Akademik Erteleme Davranışı: Bazı Bireysel ve Çevresel Değişkenler Bir Etken Olabilir mi?” Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 1 (2020), 183-192.
• Matthias, Steup - Neta, Ram. “Epistemology”. Stanford Encyclopedia of Philosophy. ed. Edward N. Zalta - Uri Nodelman. Stanford: Metaphysics Research Lab, Stanford University, 2024.
• Morkoç, Dilek Kekeç - Erdönmez, Cumhur. “Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Akademik Erteleme Algılamaları”. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi 1 (2011), 1-17.
• Oğuz, Aytunga. “Investigation of Turkish Trainee Teachers’ Epistemological Beliefs”. Social Behavior And Personality 36/5 (2008), 709-720.
• Osmanoğlu, Cemil. “Din Eğitiminin Gelişimsel Temeli Olarak İnanç”. Bilimname 2 (2014), 177-206.
• Ömerustaoğlu, Adnan. “Bilgi Felsefesi”. Sosyal Bilimler Ansiklopedisi. ed. Yekta Saraç. Ankara: TÜBİTAK Bilim Yayınları, 2022.
• Ören, Mehmet Furkan. Türkiye’de Dini Bilginin Üretimi Medrese ve İlahiyatlar. Dem Yayınları, 2020.
• Özer, Bilge Uzun - Topkaya, Nursel. “Akademik Erteleme ve Sınav Kaygısı”. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 2/2 (2011), 12-19.
• Öztuna-Kaplan, Aysun. Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnanışlarının Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulamasındaki Yansımaları: Durum Çalışması. Marmara Üniversitesi, Doktora Tezi, 2006.
• Paulsen, M. B. - Wells, C.T. “Domain Differences in the Epistemological Beliefs of College Students”. Research in Higher Education 39/4 (1998), 365-384.
• Sancak, Seyyid - Özevin, Kevser. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Epistemolojik İnanç Düzeyi (Bolu Abant izzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği)”. Turkish Studies-Comparative Religious Studies 15/3 (2020), 425-436.
• Sancak, Seyyid - Özevin, Kevser. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Epistemolojik İnanç Düzeyi (Bolu Abant izzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği)”. Turkish Studies-Comparative Religious Studies 15/3 (2020), 425-436.
• Schommer-Aikins, Marlene. “The Influence of Age and Education on Epistemological Beliefs”. British Journal of Educational Psychology 68 (1998), 551-562.
• Tabachnick, B.G. - Fidell, L.S. Using Multivariate Statistics. Boston: Allyn & Bacon, 6th Ed., 2013.
• Taylan, Necip. “Bilgi”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 6/157-161. İstanbul: TDV, 1992. https://islamansiklopedisi.org.tr/bilgi
• Tezci, Erdoğan - Uysal, Ahmet. “Eğitim Teknolojisinin Gelişimine Epistemolojik Yaklaşımların Etkisi”. The Turkish Online Journal of Educational Technology 3/2 (2004), 158-164.
• Uçar, Hasan. “Uzaktan Eğitimde Akademik Erteleme Davranışını ve Akademik Erteleyicileri Anlamak”. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi 6/3 (2020), 40-55.
• Uludağ, Süleyman. “Marifet”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 28/157-161. İstanbul: TDV, 2003. https://islamansiklopedisi.org.tr/marifet
• YÖK. “Eğitim Birimlerine Göre Öğrenci ve Öğretim Elemanları Sayıları, 2023 - 2024”. Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. 2024. Erişim 11 Mayıs 2024. https://istatistik.yok.gov.tr
• Yücel, Cemal - Şen, Ülkü Sevim. “Güzel Sanatlar Lisesi Müzik Bölümü Öğrencilerinin Mükemmeliyetçilik ve Akademik Erteleme Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 23/3 (2019), 1007-1032.
• 05 Aralık 2023. https://sozluk.gov.tr/