ENGELLİ BİREYLERE SAHİP OLAN AİLELERİN TOPLUMDAN BEKLENTİLERİ: İSTANBUL ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 7, 27 - 44, 23.06.2021

Aysel Cihan

Öz

Engellilik kavramı, insanların doğuştan getirdiği veya hayatının herhangi bir evresinde meydana gelen olaylar neticesinde bir durumdan yoksun kalması anlamına gelmektedir. Engellilik genelde zihinsel ve engelli olarak iki kategoriye ayrılıyor diye bilinse de bu durum böyle değildir. Birçok engellilik türü bulunmaktadır. Bu engellilik türlerinden herhangi birine sahip olan bireylerin istatistikleri alındığında, ülkemiz nüfusunun %12.29’u engelli bireylerden oluşuyor denebilir (TÜİK, 2002). Bu istatistiklere göre ülkemizde çok sayıda engelli birey bulunmaktadır. Engelli bireyler hakkında dikkat edilmesi gereken en önemli husus onları topluma herhangi bir şekilde kazanmaktır. Zira nüfusun önemli bir oranını oluşturan bu bireyler, topluma kazandırılmaları halinde hem onların hem de onlara bakmakla yükümlü olan ailelerinin ruh sağlığı ciddi ölçüde olumlu gelişmeler gösterir. Bu bağlamda engelli bireye sahip aileler, toplum tarafından çeşitli şekillerle yargılanabilir. Bu durum genellikle olumlu olsa da aynı zamanda toplum tarafından engelli bireye sahip olduğu için dışlanan aileler de vardır. Bu doğrultuda, çalışmada engelli olan veya ailesinde engelli bir birey olan insanların toplumla ilişkileri ele alınmıştır. Genellikle engelli bireye sahip olan ailelerin toplumdan beklentileri üzerinde durulan bu çalışmada konu, İstanbul’daki rehabilitasyon merkezlerine kayıtlı olan engelliler çerçevesinde ele alınmıştır. İstanbul’da yaşamakta olan engelli bireylerle ve aileleriyle anket yöntemi aracılığıyla iletişime geçilmiş; elde edilen veriler açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Engellilik, Engelli Birey, Aile, Toplum

EXPECTATIONS OF FAMILIES WITH DISABLED INDIVIDUALS FROM THE SOCIETY: ISTANBUL CASE

Öz

The concept of disability means that people are deprived of a situation as a result of congenital events that occur at any stage of their life. Although disability is generally known to be divided into two categories as mental and disabled, this is not the case. There are many types of disabilities. When statistics of individuals who have any of these types of disabilities are taken, it can be said that 12.29% of our country's population consists of individuals with disabilities (TURKSTAT, 2002). According to these statistics, there are many disabled individuals in our country. The most important thing to consider about individuals with disabilities is to win them over to society in any way. Because these individuals, who make up a significant proportion of the population, show significant positive improvements in the mental health of both their families and their dependent families if they are brought into society. In this context, families with disabled individuals can be judged by society in various forms. Although this is generally positive, there are also families who are excluded by society for having a disabled individual. Accordingly, the study discussed the relationships of people with disabilities or who are disabled individuals in their family. In this study, which focused on the expectations of families who usually have disabled individuals from the community, the issue was discussed within the framework of disabled people enrolled in rehabilitation centers in Istanbul. Disabled people living in Istanbul and their families were contacted through the survey method; the data obtained is described.

Anahtar Kelimeler

Disability, Disabled Individual, Family, Community

Kaynakça

• Akkök, F., Aşkar, P., Karancı, N. (1992). Özürlü Bir Çocuğa Sahip Anne Babalardaki Stresin Yordanması. Özel Eğitim Dergisi. Ankara, 2: 3-7.
• Coşkun İlgar, S. ve İlgar, M. Z. (2014). Nitel Veri Analizinde Bilgisayar Programları Kullanılması. İstanbul Sebahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 5, 31- 78.
• Coşkun, Y., & Akkaş, G. (2009). Engelli çocuğu olan annelerin sürekli kaygı düzeyleri ile sosyal destek algıları arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 213-227.
• Çi̇ti̇l, M, Doğan, İ. (2019). Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Yapısı ve Toplumsal İlişkilerinin Belirlenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 19 (43), 61-108.
• Girli, A., Yurdakul, A., Sarısoy, M., Özekes, M. (2000). Zihinsel Engelli ve Otistik Çocukların Annebabalarına Yönelik Grup Danışmanlığının Depresyon, Benlik Saygısı ve Tutumları Üzerine Etkisi. Saray Rehabilitasyon. 6: 2-9.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2011). Engelli Bireyler. Aile ve Tüketici Hizmetleri, s.10.
• Özmen, D, Çeti̇nkaya, A. (2012). Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Yaşadığı Sorunlar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28 (3), 35-49.
• TÜİK. (2002). Türkiye Özürlüler Araştırması 2002. Ankara: Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı.
• Türkiye Down Sendromu Derneği (2019). Yıllık Faaliyet Raporu 2018-2019.
• Werth, L.H. ve Oseroff, A.B. (1987). Continual counseling intervention: Lifetime support for the family with a handicapped member. The American Journal of Family Therapy, 15 (4), s. 333- 342.
• Yazıcı, E. (2010). Engellilere İlişkin Sivil Toplum Kuruluşlarının Sorunları: İzmir İli Bakımından Bir Değerlendirme. II. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu.
• URL1: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378-20130425.pdf
• URL2: https://sosyolojik.wordpress.com/2009/12/29/toplum-nedir/
• URL3: https://tr.wikipedia.org/wiki/Belediye
• URL4: https://en.wikipedia.org/wiki/Rehabilitation_(neuropsychology)