PANDEMİ SÜRECİNDE LİSE ÖĞRENCİLERİNİN SOSYAL MEDYA KULLANIM DÜZEYİ VE KİMLİK KARMAŞASI İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 8, 4 - 4, 25.12.2021

Ali Yabacı , Mehmet Kurt , Nazmi Öz , Mehmet Özdemir , Raziye Aydın

Öz

Bu çalışmada, Covid-19 pandemisi nedeniyle yaşanan Uzaktan Eğitime Geçiş Sürecindeki çevrimiçi sosyalleşmede lise öğrencilerinin iletişim kurma biçimleri, benlik sunumları, sosyal etkileşimleri, mesleki rolle ilgileri ve kişilerarası ilişkileri açısından çevrimiçi sosyalleşmenin oluşturabileceği kimlik karmaşasının boyutlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, sosyal medya kullanıcısı farklı tür liselerde eğitim gören 804 lise öğrencisine anket uygulanmıştır. Bu araştırmanın sonuçlarına göre sosyal medya üzerinden kurulan ilişkiler ve iletişim biçimleri, kimlik karmaşasını; kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası, mesleki rolün değersizleştirilmesi ve yakınlığa karşı yalıtılmışlık boyutunda açıklamaktadır.
Lise öğrencilerinin eğitim gördüğü kurum türüne göre kimlik karmaşasının bütün alt boyutları arasında anlamlı düzeyde ilişkisi olduğu saptanmıştır. Bölünmüş kişiliğin kızlarda erkeklere göre daha yüksek olduğu, kardeş sayılarına göre kimlik karmaşasının, kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası, Yakınlığa karşı yalıtılmışlık ile anlamlı düzeyde ilişkiye sahip olduğu görülmüştür.
Lise öğrencilerinin; anne ve babanın birliktelik durumlarına göre yakınlığa karşı yalıtılmışlık alt boyutu arasında anlamlı düzeyde ilişkisi olduğu, annenin eğitim düzeyine göre kimlik karmaşasının, Kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası, yakınlığa karşı yalıtılmışlık boyutu arasında anlamlı düzeyde ilişkisi olduğu, baba eğitim düzeylerine göre yakınlığa karşı yalıtılmışlık alt boyutu arasında anlamlı düzeyde ilişkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Öğrencilerin algıladıkları akademik başarı durumlarına göre kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası, mesleki rolün değersizleşmesi, kimlik karmaşası arasında anlamlı düzeyde ilişkiye sahip olduğu söylenebilir.
Lise öğrencilerinin, sosyal medyada günlük ortalama geçirilen saate ve sosyal medyadaki arkadaş sayılarına göre kimlik karmaşası ve alt boyutları arasında anlamlı bir düzeyde ilişkiye sahip olduğu saptanmıştır.
Araştırmadan elde edilen sonuçlar, okul psikolojik danışma hizmetlerinin bu alandaki sorunları fark etmesi ve uygun çözüm yolları üretebilmesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Kimlik Karmaşası, Çevrimiçi Sosyalleşme, Sosyal Medya, Kimlik Kazanmaya Karşı Rol Karmaşası, Yakınlığa Karşı Yalıtılmışlık, Mesleki Rolün Değersizleşmesi

A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP OF HIGH SCHOOL STUDENTS' SOCIAL MEDIA USAGE AND IDENTITY CRISIS DURING THE PANDEMIC PERIOD

Öz

In this study, it was aimed to determine the dimensions of the identity crisis that online socialization can create in terms of communication styles, self-presentations, social interactions, interest in professional roles, and interpersonal relationships of high school students in online socialization during the transition to distance education due to the Covid-19 pandemic. In line with this purpose, a questionnaire has been applied to 804 high school students who are social media users and are studying at different types of high schools. According to the results of this research, the relationships and communication styles established through social media explain the identity crisis in terms of split personality, devaluation of professional role and digitalization of interpersonal relationships.
It has been determined that there is a significant relationship between all the sub-dimensions of the identity crisis according to the type of high school. It has been observed that split personality is higher in girls than boys and that identity crisis, split personality, and digitalization of interpersonal relationships according to the number of siblings have a significant relationship.
It was concluded that there was a significant relationship between a) the digitization of interpersonal relationships sub-dimension according to the high school students' mother and father living together; b) identity crisis, split personality, digitization of interpersonal relations, according to the education level of the mother c) the digitization of interpersonal relationships sub-dimension according to the education levels of the father.
It can be said that there is a significant relationship between the split personality, the devaluation of the professional role, and the identity crisis, according to the students' academic success.
It has been determined that high school students have a significant relationship between identity crisis and its sub-dimensions according to the average number of hours spent on social media per day and the number of friends on social media. The results obtained from the research are important for school psychological counselling services to recognize the problems in this area and find suitable solutions.

Anahtar Kelimeler

Identity Crisis, Online Socialization, Social Media, Divided Personality, Digitalization of Interpersonal Relations, Devaluation of Professional Role

Kaynakça

• Adams, G. R., & Marshall, S. K. (1996). A developmental social psychology of identity: Understanding the person-in-context. Journal of adolescence, 19(5), 429-442.
• Akçay, H. & Hülür, A. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Facebook Kullanımı ve Dijital Şizofreni Üzerine Bir Araştırma. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), 6 (14), 146-175.
• Alavi, S. S., & Jannatifard, F. (2012). Internet addiction Defenitions. Dimentions, Diagnosi: Isfahan University of Medical Science (Persian).
• Avcı, K., Çelikden, S.G., Eren, S. (2015) Tıp öğrencilerinin tıpta sosyal medya kullanımına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi: Kesitsel bir çalışma. BMC Med Eğitim 15, 18 (2015).
• Başlar, G. (2013). Yeni Medyanın Gelişimi ve Dijitalleşen Kapitalizm. Akademik Bilişim Konferansları, İstanbul, URL: http://ab.org.tr/ab13/bildiri/247.pdf
• Beard, K. W. (2005). Internet addiction: a review of current assessment techniques and potential assessment questions. CyberPsychology & Behavior, 8(1), 7-14.
• Binark, M. ve Bayraktutan, Sütcü G. (2008). Türkiye’de İnternet Kafeler: İnternet Kafeler Üzerine Üretilen Söylemler ve Mekan-Kullanıcı İlişkisi. Amme İdaresi Dergisi, 41(1), 113-148.
• Bostan, T, Bostan, A, Farsak, Ş. (2021). Özel Yetenekli Öğrencilerin Yaşam Doyumu ve Öz Duyarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (6), 83-111. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/atlas/issue/60404/871885
• Bostan, T., Bostan, A., Sarpkaya, S., & Yabacı, A. (2020a). Lise öğrencilerinin siber zorbalık düzeyleri ve siber zorbalığa karşı verdikleri tepkilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS), 4(9), 321-332.
• Bostan, T., Bostan, A., Sarpkaya, S., & Yabacı, A. (2020b). Lise Öğrencilerinin Aleksitimi Düzeylerinin Yalnızlık ve Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(59), 2651-2663.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 32(32), 470-483.
• Cadima, R., Ojeda Rodríguez, J., & Monguet Fierro, J. M. (2012). Social networks and performance in distributed learning communities. Educational technology and society, 15(4), 296-304.
• Can, L., & Kaya, N. (2016). Social networking sites addiction and the effect of attitude towards social network advertising. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 235, 484-492.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (Vol. 2). Ankara: Pegem Akademi.
• Dereboy F., Çelen N. (2012) Türk Gençlerinde Kimlik Gelişimi ve Kimlik Sorunları. Türkiye'de Gençlik: Ne Biliyoruz? Ne Bilmiyoruz? M. Eskin, Ç. Dereboy, H. Harlak, F. Dereboy (Ed), Ankara, Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Yayınları, s.83-119.
• Elci̇l, Ş. & Şahi̇ner, D. (2014). Uzaktan Eğitimde İletişimsel Engeller. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 6 (1) , 21-33
• Ellison, N. B.,Steinfield, C. ve Lampe, C. (2007) .The Benefits Of Facebook "Friends:" Social Capital and College Students Use Of Online Social Network Sites. Journal of Computer-Mediated Communication, 12, 1143-1168.
• Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and crisis (No. 7). WW Norton & company.
• Erikson, E. H. (1980). On the generational cycle an address. International Journal of Psycho-Analysis, 61, 213-223.
• Griffiths, M. (2005). A ‘components’ model of addiction within a biopsychosocial framework. Journal of Substance use, 10(4), 191-197.
• Guedes, E., Sancassiani, F., Carta, M. G., Campos, C., Machado, S., King, A. L. S., & Nardi, A. E. (2016). Internet addiction and excessive social networks use: what about Facebook?. Clinical practice and epidemiology in mental health: CP & EMH, 12, 43.
• Hamid, S., Waycott, J., Chang, S., & Kurnia, S. (2011). Appropriating online social networking (OSN) activities for higher education: Two Malaysian cases. Changing Demands, Changing Directions. Proceedings ascilite Hobart, 526-538.
• Hamid, S., Waycott, J., Kurnia, S., & Chang, S. (2015). Understanding students' perceptions of the benefits of online social networking use for teaching and learning. The Internet and higher education, 26, 1-9.
• Hazar, M. (2011). Sosyal Medya Bağımlılığı-Bir Alan Çalışması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 1(32), 151-175.
• Karaś, D., Cieciuch, J., Negru, O., & Crocetti, E. (2015). Relationships between identity and well-being in Italian, Polish, and Romanian emerging adults. Social Indicators Research, 121(3), 727-743.
• Keleş, E. Demirel, P. (2011)Facebook'un Örgün Eğitimde Sosyal Ağ Olarak Kullanılması. 5. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu; 2011.
• Onat, F. ve Alikılıç Ö. A. (2008). Sosyal Ağ Sitelerinin Reklam ve Halkla İlişkiler Ortamları Olarak Değerlendirilmesi. Journal of Yasar University, 3(9), 1111-1143.
• Özdemir, A. (2013). Yönetim Bilimlerinde İleri Araştırma Yöntemleri. İstanbul, Beta.
• Sadock, B. J., & Sadock, V. A. (2000). Kaplan & Sadock's comprehensive textbook of psychiatry, Vols. 1-2. lippincott Williams & Wilkins publishers.