Kelebek Fotoğrafı Üzerinden Renk Algısı İnşası: Kelebek Gözlemciliği Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, , 339 - 358, 31.07.2023

Erdem Seven , Volkan Genç

https://doi.org/10.53353/atrss.1195123

Öz

Bu araştırmanın amacı, kelebeklerin renk ve desenlerinin insanlardaki estetik ve renk tercihleri üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Bununla birlikte, kelebeklerin insanlar üzerinde oluşturduğu etkiler ve hissettirdikleri de çalışma hedefleri kapsamındadır. Bu doğrultuda, farklı renk tonları, şekiller ve kompozisyonlara sahip özgün 10 kelebek fotoğrafı seçilerek araştırma yürütülmüştür. Nitel araştırma yöntemleriyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış ve toplamda 22 katılımcıyla görüşülmüştür. Katılımcılara, kelebek fotoğraflarından hangi türü seçtikleri ve bu tercihi neye göre yaptıkları sorulmuştur. Kelebek tercihleri, renk seçimleri, hissettirdikleri ve kelebek renkleriyle ilgili diğer konular olarak dört kategori belirlenmiştir. Bu bağlamda, katılımcılar tarafından en çok beğenilen kelebek türü Dicle Güzeli olmuştur. Mavi ve şeffaf renkler en çok, kahverengi ve sarı tonları ise daha az tercih edilen renkler arasındır. Ayrıca, renk zıtlığı; ahengi ve hissettirdikleri de dikkat çeken etkenler olmuştur. Kelebeklerin katılımcılara hissettirdikleri kategorisinde en çok tercih edilenler neşe, estetik, canlılık ve ahenk gibi konforlu hislerdir. Kelebek renk seçimine etki eden diğer etmenler incelendiğinde katılımcıların çoğunlukla kanat desenleri ve şekil-zemin ilişkisine göre kelebekleri değerlendirdikleri görülmüştür. Renklerin insanlarda yarattığı etkinin anlaşılması, turizm sektöründe renklerin kullanılması bakımından yararlı fikirler sunulabilir.

Anahtar Kelimeler

Kelebek Gözlemciliği, Kelebek Fotoğrafları, Renk Tercihleri, Desenler

Kelebek Fotoğrafı Üzerinden Renk Algısı İnşası: Kelebek Gözlemciliği Üzerine Bir Araştırma

Öz

This research intents to investigate the effects of colors and patterns of butterflies on the aesthetic and color preferences of humans. Moreover, the effects of butterflies and feelings are also among the study’s goals. In this direction, the research was conducted by selecting original 10 butterfly photographs with different color tones, shapes, and compositions. Semi-structured interviews were conducted with qualitative research methods and 22 participants were interviewed. The participants were questioned which and how species they chose. Four categories were determined as butterfly preferences, color choices, feelings and other issues related to colors. In this context, the most valued butterfly was Blue Pansy. Blue and transparent colors were preferred more, while brown and yellow were the less. Furthermore, color contrast, harmony and feelings were also noteworthy factors. Comfortable feelings such as joy, aesthetics, vitality, and harmony are frequently elected. When the other factors in color selection were examined, wing patterns and the figure-ground relationship were commonly evaluated. By understanding the effect of colors on people, useful ideas can be presented in the use of colors in tourism sector.

Anahtar Kelimeler

Kelebek Gözlemciliği, Kelebek Fotoğrafları, Renk Tercihleri, Desenler

Kaynakça

• Aktekin, D. B., Şimşek, Y. & Kaplan, B. (2011). Renklerin duygular üzerine etkisi. Maltepe Tıp Dergisi, 3(1), 31-33.
• Alici, N. & Göker Paktaş, M. (2020). İç Mekânda Renk Algısı ve Psikolojiye Etkileri. MODULAR, 3(1), 89-105.
• Arluke, A. & Sanders, C. R. (1996). Regarding Animals. Philadelphia: Temple University Press.
• Baş, T. & Akturan, U. (2013) Nitel Araştırma Yöntemleri Nvivo ile Nitel Veri Analizi, Örnekleme, Analiz. Yorum. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Crozier, W. R. (1997). The psychology of colour preferences. Surface Coatings International, 80, 577-585.
• Çelik, P. & Topsakal, Y. (2017). Butterfly Watching in Turkey within the Scope of Alternative Tourism. Innovation and Global Issues in Social Sciences Congress, Patara Antique City Parliament Building, April 27-29, Antalya, s. 100-105.
• Frynta, D., Marešová, J., Landová, E., Lišková, S., Šimková, O., Tichá, I., … & Fuchs, R. (2009). Are animals in zoos rather conspicuous than endangered? A. M. Columbus & L. Kuznetsov (Ed.), “in” Endangered species: New research (pp. 299-341). New York: Nova Science Publishers.
• Frynta, D., Lišková, S., Bültmann, S. & Burda, H. (2010). Being attractive brings advantages: The case of parrot species in captivity. PLOS ONE, 5, e12568.
• Gao, X. P., Xin, J. H., Sato, T., Hansuebsai, A., Scalzo, M., Kajiwara, K., … & Billger, M. (2007). Analysis of cross-cultural color emotion. Color Research and Application, 32, 223-229.
• Genç, V. & Akoğlan Kozak, M. (2020). Emotional And Social Competence in The Aestheticization of Labor in The Restaurant Industry. International Journal Of Contemporary Hospitality Management, 32(3), 1201-1225.
• Genç, V. & Gülertekin Genç, S. (2022). The effect of perceived authenticity in cultural heritage sites on tourist satisfaction the moderating role of aesthetic experience. Journal of Hospitality and Tourism Insights (ahead of press). https://doi.org/10.1108/JHTI-08-2021-0218
• Genç, V. & Seven, E. (2020). Kelebek Gözlemciliği ve Türkiye’nin Kelebek Turizm Potansiyeli. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 3064-3081.
• Genç, V., Seven, E. & Kaymaz, N. (2021). Determination of Butterflies’ Potential in Tourism Diversification Based on a Route-Planning Case Study in Botan Valley National Park, Turkey. Journal of Hospitality and Tourism Issues, 3(2), 104-123.
• Glassberg, J. (1993). Butterflies Through Binoculars. New York: Oxford University Press.
• Gonzalez, D., Pinto, L., Sousa, D., Oliveira, I. & Oliveira, P. S. (2017). Butterfly Species Richness and Diversity on Tourism Trails of Northeast Portugal. Journal of Entomological Science, 52(3), 248-260.
• Gorn, G. J., Chattopadhyay, A., Yi, T., & Dahl, D. W. (1997). Effects of color as an executional cue in advertising: They’re in the shade. Management Science, 43, 1387-1400.
• Gross, L. (2014). For the Monarch Butterfly, a Long Road Back. New York Times, New York.
• Gullan, P. J. & Cranston, P. S. (2012). The Insects an Outline of Entomology. Australia: Wiley-Blackwell.
• İçli, G. E. & Çopur, M. E. (2008). Pazarlama iletişiminde renklerin rolü. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 22-33.
• Kaya N. & Epps, H. (2004). Relationship between color and emotion: A study of college students. College Student Journal, 38, 396-405.
• Kellert, S. R. (1996). The Value of Life. Washington, DC: Shearwater Books.
• Keskar, G. (2010). Color Psychology and its Effect on Human Behavior. Paintindia, 60(5), 61-64.
• Koçak, A. Ö. & Kemal, M. (2018). A Synonymous and Distributional List of the Species of the Lepidoptera of Turkey. Centre for Entomological Studies Memoirs, 8, 1-487.
• Kurnianto, A. S., Wafa, I. Y. Alifianto, F. & Kurniawan, N. (2016). The Potential of Butterflies in Tourism Diversification Product: Case Study at Coban Rais Waterfall, Batu, East Java. Journal of Indonesian Tourism and Development Studies, 4(3), 115-122.
• Kutlu, R. (2018). Çevresel Faktörlerin Mekân Kalitesi ve İnsan Sağlığına Etkileri. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 8(1), 67-78.
• Laurent, E. L. (2000). Children, ‘Insects’ and Play in Japan. A. L. Podberscek, E.S. Paul & J.A. Serpell (Ed.), “in” Companion Animals and Us (ss. 61-89). New York: Cambridge University Press.
• Lemelin, R. H. (2007). Finding Beauty in the Dragon: The Roleof Dragonflies in Recreation and Tourism. Journal of Ecotourism, 6(2), 139-145.
• Lemelin, R. H. (2013). The Management of Insects in Recreation and Tourism. Cambridge: Cambridge University Press.
• Lišková, S., Landová, E., & Frynta, D. (2015). Human preferences for colorful birds: Vivid colors or pattern?. Evolutionary Psychology, 13(2), 339-359.
• Lišková, S. & Frynta, D. (2013). What determines bird beauty in human eyes? Anthrozoos: A Multidisciplinary Journal of the Interactions of People and Animals, 26, 27-41.
• Fitzek, H. & Biehl-Missal, B. (2014). Hidden Heritage: A Gestalt Theoretical Approach to the Aesthetics of Management and Organisation. Gestalt Theory, 36(3), 251-266.
• Metrick, A. & Weitzman, M. L. (1996). Patterns of behaviour in endangered species preservation. Land Economics, 72, 1-16.
• Miller, R. K. & Washington, K. (2009). Birding & Butterflying. Richard K. Miller (Ed.), “in” Travel & Tourism Market Research Handbook (pp. 115-117), Richard K. Miller & Associates.
• Mitchell, F. L. & Lasswell, J. L. (2005). A Dazzle of Dragonflies. Stephenville, T X: Texas A&M University Press.
• New, T. R. (1997). Butterfly Conservation (2nd Edition). New York, NY: Oxford University Press.
• Patton, W. & McMahon, M. (2014). Career development and systems theory: Connecting theory and practice (Vol. 2). Springer.
• Sağır, A., Işın, B. & Sallı, Ş. (2021). Çocuk Kıyafetleri Üzerinden Gündelik Hayatın İnşası: Cinsiyetlendirme Üzerine Nitel Bir Çalışma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(1), 269-290.
• Sekimura, T. (2007). Pattern Formation in Butterfly Wings: Experiments and Models. Aletti, G., Micheletti, A., Morale, D., Burger, M. (Ed.), “in” Math Everywhere. Springer, Berlin: Heidelberg.
• Setchell, J. M., Jean Wickings, E. & Knapp, L. A. (2006). Signal content of red facial coloration in female mandrills (Mandrillus sphinx). Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 273, 2395-2400.
• Surat, H., Yılmaz, H. & Surat, B. Z. (2015). Yusufeli ve Yakın Çevresinin Ekoturizm Kullanım Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma, Doğu Coğrafya Dergisi, 34, 61-88.
• Temizkan, R., Cankül, D. & Gökçe, F. (2020). Alternatif Turizm (Turizmin 41 Türü). Detay Yayıncılık: Ankara.
• Temizsoylu, N. (1987). Renk ve Resimde Kullanımı. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi.
• Trakel. (2022). Türkiye’nin Anonim Kelebekleri. Erişilen Adres (05.10.2022): http://www.trakel.org
• Uçar, T F , (2004). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. Istanbul: Inkılap Kitabevi.
• Van Nieukerken, E., Kaila, L., Kitching, I., Kristensen, N. P., Lees, D., Minet, J., … & Simonsen, T. (2011). Order Lepidoptera Linnaeus, 1758. Zootaxa, 3148, 212-221. Woods, B. (2000). Beauty and the Beast: Preferences for Animals in Australia. Journal of Tourism Studies, 11, 25-35.