Boş Zaman Yoluyla Stresle Baş Etme Stratejileri, Psikolojik İyi Oluş ve Kent Yaşamına Duyulan Memnuniyet Arasındaki İlişkilerin Yapısal Eşitlik Modellemesi ile İncelenmesi

Yıl 2023, , 405 - 414, 31.07.2023

Beyza Merve Akgül , Tebessüm Ayyıldız Durhan , Ecem Türkmen , Suat Karaküçük

https://doi.org/10.53353/atrss.1306342

Öz

Bu araştırmanın amacı boş zaman yoluyla stresle baş etme stratejileri (BZYSBES), psikolojik iyi oluş (PİO) ve kent yaşamından memnuniyet (KYM) arasındaki yordayıcı ilişkileri ortaya koymaktır. Çalışma grubu Ankara ilinde yaşayan toplam 451 kişiden oluşmaktadır. Veriler, BZYSBES ölçeği, A kent yaşamından memnuniyet ölçeği ve psikolojik iyi oluş ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde, korelasyon analizi ve yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. BZYSBES ile KYM arasında 0,205 olan pozitif yönlü düşük düzeyde anlamlı bir ilişki ve BZYSBES ile PİO düzeyi arasında da 0,507 olan pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur(p<0,05). KYM ile PİO düzeyi arasında 0,350 olan pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Modele göre BZYSBES, kent memnuniyetini pozitif yönlü ve anlamlı bir etkisi olup; kent memnuniyetinin de PİO değişkenine yine pozitif yönlü anlamlı bir etkisi söz konusudur(p<0,05). BZYSBES, PİO ve KYM arasındaki yol analizine ilişkin oluşturulan modelin iyi uyum gösterdiği belirlenmiştir (RMSEA 0,078, SRMR 0,06, NFI 0,91, CFI 0,94, x2/df=3,74).

Anahtar Kelimeler

Boş zaman, kent, stres, psikolojik iyi oluş, yapısal eşitlik modelleme

Investigating the Relationships between Coping Strategies with Stress through Leisure, Psychological Well-Being, and Satisfaction with Urban Living Using Structural Equation Modeling

Öz

The aim of this study is to examine the predictive relationships between leisure-based stress coping strategies (LBSCS), psychological well-being (PWB), and satisfaction with urban living (SWUL). The study group consists of a total of 451 individuals living in Ankara, Turkey. Data were collected using the Leisure-Based Stress Coping Strategy Scale, the Satisfaction with Urban Living Scale, and the Psychological Well-Being Scale. Correlation analysis and structural equation modeling were employed for data analysis. A low positive significant relationship of 0.205 was found between LBSCS and SWUL, and a moderate positive significant relationship of 0.507 was found between LBSCS and PWB (p<0,05). A moderate positive significant relationship of 0.350 was found between SWUL and PWB. According to the model, LBSCS has a positive and significant effect on satisfaction with urban living, and satisfaction with urban living has a positive and significant effect on PWB(p<0,05). The model for the path analysis of LBSCS, PWB, and SWUL showed a good fit (RMSEA 0,078, SRMR 0,06, NFI 0,91, CFI 0,94, x2/df=3,74).

Anahtar Kelimeler

Leisure, Urban, Stress, Psychological well-being, Structural equation modeling

Kaynakça

• Aksoğan, M. & Çalış Duman, M. (2020). A Research on Academician Opinions on Distance Education in the COVID-19 Process. MTU Journal of Engineering and Natural Sciences, Special Issue, 38-49. doi: 10.46572/ nat.2020.10
• Ardahan, F.& Tennur Y. L. (2011). Açık Alan Rekreasyonu: Bisiklet Kullanıcıları ve Yürüyüşçülerin Doğa Sporu Yapma Nedenleri ve Elde Ettikleri Faydalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1327-1341.
• Baumgartner, H., & Homburg, C. (1996). Applications of Structural Equation Modeling in Marketing and Consumer Research. A review. International Journal of Research in Marketing, 13(2), 139-161.
• Bayram, N. (2010). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Amos Uygulamaları: Ezgi Kitabevi.
• Bentler, P.M. (1980). Multivariate Analysis With Latent Variables: Causal Modeling. Annual Review of Psychology, 31, 419-456.
• Dıener, E., Wırtz, D., Tov, W., Kım-Prıeto, C., Choı, D., Oıshı, S., & Bıswas-Dıener, R. (2010). New Well-Being Measures: Short Scales To Assess Flourishing and Positive and Negative Feelings. Social Indicators Research, 97, 143–156.
• Diener, E., & Chan, M. (2011). Happy People Live Longer: Subjective Well-Being Contributes To Health and Longevity. Applied Psychology: Health and Well-Being, 3(1), 1-43.
• Holahan, C. J. & Moos, R. H. (1991). Life Stressors, Personal and Social Resources, and Depression: A 4-Year Structural Model. Journal of Abnormal Psychology, 100, 337-348.
• Kaya, F. Ş. (2019). Kent Yaşamı Memnuniyeti, Stresle Başa Çıkma ve Yaşam Doyumu İlişkisi: İstanbul Örneği. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (2), 325-342. DOI: 10.30692/sisad.584622
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Iwasaki, Y.& Mannell, R. C. (2000). Hierarchical Dimensions of Leisure Stress Coping. Leisure Sciences, 22, 163-18.
• Myers, D. G & Diener, E. (1995). Who is Happy?. Psychological Science, 6(1), 10-19.
• Önal, S. & Sağır, M. (2018). Identification of The Use of Urban Parks in Ankara. Ankara Araştırmaları Dergisi, 6(1), 77-90.
• Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling (2nd ed.). New York: Guilford Press.
• Kline, R.B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: The Guilford Press.
• Kline, R. B. (2013). Beyond Significance Testing: Statistics Reform in the Behavioral Sciences (2nd ed.). Washington DC: American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/14136-000
• Özmen, E. & Kayacan, T. (2021). Kentsel Dönüşüm ve Kentsel Stres Kavramlarının Olası İlişkileri. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (25), 657-664. DOI: 10.31590/ejosat.903517.
• Richman, L. S., Kubzansky, L., Maselko, J., Kawachi, I., Choo, P., & Bauer, M. (2005). Positive Emotion and Health: Going Beyond the Negative. Health Psychology, 24(4),422-429.
• Solunoğlu, A., & Yayla, Ö. (2020). Deneyim Kalitesinin Memnuniyet ve Yaşam Kalitesine Etkisi: Kırıkkale Büyük Şehir Parkında Bir Uygulama. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(1), 20-31.
• Tatar, A, Özüdoğru, M, Uysal, A, Uygur, G. (2017). A Kent Yaşamından Memnuniyet Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Kent Akademisi, 10 (32), ss.413-431.
• Telef, B. (2013). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374- 384.
• Topal, K. (2004). Kavramsal Olarak Kent Nedir ve Türkiye’de Kent Neresidir? Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 276-294.
• UN Habitat, (2014). Urbanization and Development: Emerging Futures – World Cities Report 2016. Erişilen adres (06.04.2022): https://www.unhabitat.org/wpcontent/uploads/2014/03/WCR-%20FullReport-2016.pdf
• Yıldız, B., Kılıç, N. S., & Gürbüz, K. A. (2016). Balıkesir Kent Halkının Yaşadıkları Kentteki Rekreasyon Faaliyetlerine Katılımlerı ve Yerel Rekreasyon İmkanlarının Yeterlilik Düzeylerinin Belirlenmesi. Journal of Recreation and Tourism Research, 3(1), 10-23.