Streams Under Urban Pressure: Blue-Green Infrastructure Planning and Design Approaches for Bursa Ayvali Creek Corridor

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 73 - 84, 25.02.2022

Nazlı Deniz Ersöz Merve Dilman Sara Demir Volkan Müftüoğlu

https://doi.org/10.53353/atrss.1055289

Cited By: 1

Öz

Hızlı kentleşme ve yapılaşmanın kentsel peyzaj üzerindeki olumsuz etkilerini önlemek amacı ile hidrolojik ağ sisteminin açık yeşil alan ağ sistemi ile birlikte korunması ve geliştirilmesi gündeme gelmiştir. Su kaynaklarının ve yeşil alan sisteminin sürdürebilirliğinin sağlanması kapsamında sağlıklı bir çevre için bu doğal su koridorlarının korunması, yağmur sularının depolanması, yeraltı sularının niteliklerinin korunması ve beslenmesi, geçirimli yüzeylerin oluşturulması gerekmektedir. Bu anlamda dünyanın gelişmiş birçok ülkesinde kentlerin yaşam ve su kalitesini arttıran ve ekosistem hizmet servisleri sağlayan yenilikçi tekniklerle su kaynaklarının doğal yapısına saygı gösteren mavi-yeşil altyapı çözümleri üretilmektedir. Çalışma kapsamında incelenen Bursa kentinin önemli akarsularından biri olan Ayvalı Dere, Nilufer Çayı’nın önemli bir koludur. Sanayi ve tarım baskısının yanı sıra kentsel baskı altında kalan Ayvalı Dere koridoru boyunca farklılaşan alan kullanımları nedeni ile su kirliliği görülmekte ve doğal habitat alanı zarar görmektedir. Bu çalışma ile derenin kent içerisinde takip ettiği hat üzerindeki farklılaşan kentsel tipolojilerinde görülen sorunlar ve olanaklar puanlandırılarak bir değerlendirme matrisi ile kategorize edilmesi amaçlanmıştır. Matris sonuçları ile müdahale edilmesi öncelikli olan noktalar tespit edilerek, alanın karakterine yönelik mevcut mavi-yeşil altyapı sistemine entegre olabilecek yağış suyu odaklı planlama ve tasarım önerileri geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mavi-yeşil altyapı, kentsel akarsu, kentsel doku, Ayvalı Dere, Bursa

Proje Numarası

211N023

Streams Under Urban Pressure: Blue-Green Infrastructure Planning and Design Approaches for Bursa Ayvali Creek Corridor

Öz

In order to prevent the adverse effects of rapid urbanization and construction on the urban landscape, the protection and planning of the hydrological network systems with the open green spaces is a contemporary issue for cities. Within the scope of ensuring the sustainability of water resources and green open spaces, it is necessary to protect the natural water corridors for a sustainable environment, to store rainwater, to protect and feed the qualities of groundwater, and to create permeable surfaces. In many developed countries of the world, blue-green infrastructure solutions are produced respecting the natural structure of the water resources with innovative techniques. Ayvali Creek is an important branch of the Nilufer Stream, which is the main stream of the city of Bursa. Along this creek corridor under industrial, agricultural, and urban pressures, water pollution is observed and the natural habitat area is damaged. This study aims to categorize the problems and opportunities seen in the differentiating urban typologies along Ayvali Creek, by scoring and prioritizing them with an evaluation matrix. With matrix results, planning and design proposals focused on precipitation water integrated into the existing blue-green infrastructure system for the character of the area have been developed.

Anahtar Kelimeler

Blue-green infrastructure, urban stream, urban pattern, Ayvali Creek, Bursa

Destekleyen Kurum

Bursa Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi

Proje Numarası

211N023

Teşekkür

This study is carried out within the scope of the Scientific Research Project numbered 211N023 in Bursa Technical University. We thank Bursa Technical University Scientific Research Projects Unit for their support. The article complies with national and international research and publication ethics. Ethics committee permission was not required for the study.

Kaynakça

• Akay, E., Kander, S. & Şağban, F.O.Ç. (2019). Ayvali Deresinin Kirlilik Potansiyelinin Belirlenmesi. LIMNOFISH-Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research 5(2): 142-146.
• Bayramoğlu, E. & Demir, S. (2018). Effect of Climate Change and Contribution of Water Conservation in Urban Landscape Design. International Journal of Social Humanities Sciences Research, 16: 121-126.
• Dar, M. U. D., Shah, A. I., Bhat, S. A., Kumar, R., Huisingh, D., & Kaur, R. (2021). Blue-Green infrastructure as a tool for sustainable urban development. Journal of Cleaner Production, 318: 128474.
• Demir, S. & Koc, S. (2018). Energy-efficient landscape design proposals in Trabzon city center. Fresenius Environmental Bulletin, 27(12), 8180-8190.
• Flores, C. C., Vikolainen, V., & Crompvoets, J. (2021). Governance assessment of a blue-green infrastructure project in a small size city in Belgium. The potential of Herentals for a leapfrog to water sensitive. Cities, 117: 103331.
• Karaca, G. & Taşdemir, Y. (2014). Temporal and spatial variations in PAH concentrations in the sediment from the Nilufer Creek in Bursa, Turkey. Journal of Environmental Science and Health, Part A, 49(8), 900-912.
• Karacaoğlu, D. & Dalkıran, N. (2017). Epilithic diatom assemblages and their relationships with environmental variables in the Nilufer Stream Basin, Bursa, Turkey. Environmental monitoring and assessment, 189(5):227.
• Kocaer, O.F. Başkaya, H. S. (2004). Bursa ilinde Nilufer Ayvali deresiyle sulanan ve sulanmayan tarım topraklarının bazı kimyasal özellikleri. Ekoloji. 13 (51): 33-38.
• Kurek, A. M. (2015). The Bishan Project: Cultural Production and Place Reconstruction in Rural China.University of Toronto (Canada).
• Gülçin, D. (2018). Yeşil Altyapı Bağlamında Açık/Yeşil Alan Sistemlerinin Uygulama Olanaklarının Araştırılması: Aşağı Büyük Menderes Havzası Örneği. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Gülçin, D. (2020). Kentsel Yeşil Alan Kalitesinin Lidar Nokta Bulutu Verileri Kullanılarak Haritalanması. Türkiye Lidar Dergisi, 2(2), 23-33.
• Hamel, P. & Tan, L. (2021). Blue-Green Infrastructure for Flood and Water Quality Management in Southeast Asia: Evidence and Knowledge Gaps. Environmental Management, 1-20.
• Hepcan, Ç.C. (2019). Kentlerde İklim Değişikliği ile Mücadele İçin Yeşil Altyapı Çözümleri, İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi 12. İklim Değişikliği Alanında Ortak Çabaların Desteklenmesi Projesi (İklimİN), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yayını.
• Mitchell, V.G. (2006). Applying Integrated Urban Water Management Concepts: A Review of Australian Experience. Environmental Management Vol. 37, No. 5, pp. 589–605.
• Muluk, Ç.B., Kurt, B., Turak, A., Türker, A., Çalışkan M.A., Balkız, Ö., Gümrükçü, S., Sarıgül, G. & Zeydanlı, U. (2013). Türkiye’de Suyun Durumu ve Su Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar: Çevresel Perspektif. İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği - Doğa Koruma Merkezi.
• Müftüoğlu, V. &Perçin, H. (2015). Sürdürülebilir Kentsel Yağmur Suyu Yönetimi Kapsamında Yağmur Bahçesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(11):27-37.
• Oktay, H. E., Erdoğan, R. &Oktay, F. B. (2016). Akarsular ve Akarsularda Rekreasyon Olanakları. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 6(13):321-331.
• Oppermann, B. & Pauleit, S. (2005). The Green structure of Munich: The need for and risk of regional cooperation, Green Structures and Urban Planning. Final Report (European Cooperation in the field of Scientific and Technical Research - COST Action C11).
• Özalp, G. (2020). Akarsu Koridorlarında Tasarım ve Planlama Stratejilerinin Belirlenmesi: Bir Model Önerisi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kentsel Tasarım Bölümü, Yüksek Lisans Tezi.
• Özeren, M. (2012). Yeşil Altyapı Sistemi Kapsamında Meles Deltası ve Çevresinin Kurgulanması. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Saygın, N. & Ulusoy, P. (2011). Stormwater Management and Green Infrastructure Techniques for Sustainable Campus Design, Politeknik Dergisi, 14, 3, 223-231.
• Şen, Y., Caferoğlu, T. & Yıldırım, E. (2019). Contribution of Streams to Green Infrastructure in The Case of Antalya, Türkiye Peyzajları 3. Ulusal Konferansı, Bildiriler Kitabı 7-9 Kasım 2019, Antalya
• Troy, P. & Holloway, D. (2004). The Use of Residential Water Consumption As An Urban Planning Tool: A Pilot Study In Adelaide, Journal of Environmental Planning and Management, 47(1):97-114.
• Turgay, T (2018). Sürdürülebilir Mimari ve Yeşil Tasarım İle Kentsel Yenileme. İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, 7(1), 29-41. Ünal, U. & Akyüz, D. E., (2017). Sürdürülebilirlik Açısından Yağmur Hendekleri, Akademia Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Cilt 2 Sayı 3. 71-82.
• Wang, L. (2014). How the Cheonggyecheon River Urban Design Restored the Green Heart of Seoul, Erişim Adresi (23.12.2020): http://inhabitat.com/how-the-cheonggyecheon-river-urban-design-restored-the-green-heart-of-seoul/
• Zhang, H.H. & Brown, D.F. (2005). Understanding Urban Residential Water Use In Beijing and Tianjin, China. Habitat International, c.29:469-491.