Bölgesel Kalkınmaya Destek Açısından Şeb-i Arûs Törenlerinin Turistik Etkinliğini Artırma Önerileri: Nitel Bir Analiz

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 472 - 494, 30.07.2024

Münevver Çiçekdağı Abdullah Karaman

https://doi.org/10.53353/atrss.1456488

Öz

Araştırmanın amacı, Konya’da her yıl düzenlenen Şeb-i Arûs töreninin daha iyi organize edilerek bilinirliğinin ve bölgesel kalkınmaya olan etkisinin artırılmasına katkı sunabilmektir. Araştırmada nitel araştırma yönteminden yararlanılmış olup veri toplamak için yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Törenlerin gerçekleştiği zaman aralığında basit tesadüfi örneklem yöntemi ile yapılan yüz yüze görüşmeler neticesinde gönüllülük esasına dayalı olarak yerel halktan 445 katılımcıdan öneriler alınarak içerik analizi ile analiz edilmiştir ve demografik özelliklerine göre kıyaslamalar yapılmıştır. Analizde belge haritası, küme yoğunluk haritası, iki vaka modelleri kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre kadınlar erkeklere oranla çalışan disiplini, ikramlar ve reklam ve tanıtıma ağırlık vermişlerdir. Esnaflar törenin farklı şehirlerde yapılabileceği önerisini sunarken memurlar güvenlik, ücretsiz bilet, yer sıkıntısına vurgu yapmışlardır. Lisans mezunları ilkokul mezunlarına göre çeviri desteği dahil daha çok öneride bulunmuşlardır. İleri yaş grubunda çalışma disiplini öne çıkmıştır. Çalışmayla törenlerin organizasyonunda görev alan her türlü kurum ve kuruluşa ve bu alanda çalışacak akademisyenlere fayda sağlanacağı ve dolaylı olarak bölgesel kalkınmaya katkı sunabileceği umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Şeb-i Arûs Törenleri, Bölgesel Kalkınma, Görüşme Metodu, İçerik Analizi, Halkın Desteği

Suggestions for Increasing the Touristic Activity of Şeb-i Arûs Ceremonies in Terms of Support to Regional Development: A Qualitative Analysis

Öz

The aim of the research is to contribute to the better organization of the Şeb-i Arûs ceremony held every year in Konya and to increase its awareness and impact on regional development. The qualitative research method was used in the research and the structured interview technique was used to collect data. Suggestions were taken from 445 local participants based on volunteering and analyzed with content analysis and comparisons were made according to demographic characteristics. According to the analysis results, women gave more importance to employee discipline, refreshments, and advertising and promotion than men. While tradesmen suggested that the ceremony could be held in different cities, civil servants emphasized security, free tickets and space shortages. Undergraduate graduates made more suggestions, including translation support, than primary school graduates. Work discipline came to the fore in the older age group. It is hoped that the study will benefit all kinds of institutions and organizations involved in the organization of ceremonies and academics who will work in this field, and indirectly contribute to regional development.

Anahtar Kelimeler

Şeb-i Arûs Ceremonies, Regional Development, Interview Method, Content Analysis, Resident’s Support

Kaynakça

• Aas, C., Ladkin, A., & Fletcher, J. (2005). Stakeholder Collaboration and Heritage Management. Annals of Tourism Research, 32(1), 28-48.
• Abbadia, J. (2023), Cronbach's Alpha'nın Rolü Nedir ve Bunu Nasıl Yorumluyorsunuz? Erişilen Adres (05.06.2024): https://mindthegraph.com/blog/tr/cronbach-alpha/
• Akkoç, T. (2024). Festivallerin Sosyo-Ekonomik Sonuçlarının Yerel Halkın Turizm Desteğine Etkisi. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism, Recreation and Sports Sciences (ATRSS), 7 (1): 260-279.
• Akman Dömbekci, H., & Erişen, M. A. (2022). Nitel Araştırmalarda Görüşme Tekniği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (Özel Sayı 2), 141-160.
• Aymankuy, Y. (2006). Kongre Turizmi ve Fuar Organizasyonları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akova, O. (2006). Yerel Halkın Turizmin Etkilerini Algılamalarına ve Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma. Akademik İncelemeler Dergisi, 1(2), 77-109.
• Alagöz, G., & Taş, M. (2022). Festivallerin Yerel Halk Üzerindeki Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 2022, 5(2), 668-679.
• Alkış, H., & Öztürk, Y. (2009). Otel İşletmelerinde Motivasyon Faktörleri Üzerine Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 212-236.
• Ankaya, F., & Pirli A. (2024). Kırsal Turizm Algısı ve Yöre Halkının Agro (Tarım) Turizmine Yönelik Bakış Açısının Belirlenmesi: Manisa İli Alaşehir İlçesi Örneği, International Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences, 8(1): 1-11.
• BBN Haber (2023). Konya'daki Dev Organizasyon Geride Kaldı, Mevlâna Müzesi Kaç Bin Kişi Ziyaret Etti? Erişilen Adres (15.03.2024): https://bbnhaber.com.tr/konya/konyadaki-dev-organizasyon-geride-kaldi-mevlana-muzesi-kac-bin-kisi-ziyaret-etti-133879h#:~:text=Bu%20y%C4%B1l%20Vuslat%20Vakti%20temas%C4%B1yla,68%20bin%20ki%C5%9Fi%20ziyaret%20etti.
• Baloch, Q. B., Shah, S. N., Iqbal, N., Sheeraz, M., Asadullah, M., Mahar, S., & Khan, A. U. (2023). Impact of Tourism Development upon Environmental Sustainability: A Suggested Framework for Sustainable Ecotourism. Environmental Science and Pollution Research, 30(3), 5917-5930.
• Baykal, D., & Şahin, E. (2014). Türkiye’de Turizm Eğitimi Veren Meslek Yüksekokullarının Ders Programlarına İlişkin Bir İçerik Analizi. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 2(3), 19-32.
• Berg, B. L., & Lune, H. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (Çev. Aydın H.). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Bilgilier, H. A. S., & Sırrı, C. (2023). Kültürel Etkinlikler ve Dijitalleşme Sürecinin Yansımaları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 10(93), 572-589.
• Boğan, E. & Sarıışık, M. (2016). Yerel Halkın Turizm Faaliyetine Yönelik Görüş ve Algılamalarının Belirlenmesi Üzerine Alanya’da Bir Araştırma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 325-342.
• Büyük, Ö., & Kömürcü Sarıbaş, S. (2022). Turizm İşletmelerinin ve Paydaşların Başarı Düzeyinin, Yerel Halkın Etkinlik Memnuniyetine Etkisi: Bozcaada Kültür Sanat ve Bağbozumu Festivali Örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 14 (3), 2482-2500.
• Can, E. (2015). Boş Zaman, Rekreasyon ve Etkinlik Turizmi İlişkisi, İstanbul Journal of Social Sciences, 10, 1-17.
• Cengiz, E., & Kırkbir, F. (2007). Yerel Halk Tarafından Algılanan Toplam Turizm Etkisi ile Turizm Desteği Arasındaki İlişkiye Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi. Sosyal Bilimler Dergisi (1), 19-37.
• Christou, E. S. (1999). Hospitality Management Education in Greece an Exploratory Study. Tourism Management, 20(6), 683-691.
• ĆurčićA, N., & BjeljacB, Ž. (2017). Carnivals and Street Festivals as a Potential New Destination for Cultural Tourism in Serbia. New Spaces in Cultural Tourism, 1(2), 112-125.
• Çakmakçı, E., & Öztürk, Ş. (2019). Toplumsal Değişimin Bir Faktörü Olarak Turizm. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ekim, 47(2), 1-17.
• Çavuş, A., & Gürgah, A. (2022). Etkinlik Turizmi Kapsamındaki Festivallerin Yerel Halk Üzerindeki Olumsuz Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Uluslararası Silifke Müzik ve Folklor Festivali Örneği. Journal of Silk Road Tourism Research, 2(1), 12-23.
• Çoban, S., Çoban, E., & Yetgin, D. (2019). Şehir Turizminde Faaliyet Gösteren Otellere Yönelik E-Yorumların İncelenmesi: Eskişehir İli Örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3), 542-558.
• Dalgın, T., Kara, E. & Çeken, H. (2023). Etkinlik Turizmi Kapsamında Ordu Vosvos Şenliği Organizasyon Sürecinin Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13 (Sosyal Bilimler Lisansüstü Öğrenci Sempozyumu Özel Sayısı), 233-250.
• Everitt, B., Landau, S., & Leese, M. (2001). Cluster Analysis. London: Oxford University Press.
• Godovykh, M., Ridderstaat, J., & Fyall, A. (2023). The Well-being Impacts of Tourism: Long-term and Short-term Effects of Tourism Development on Residents’ Happiness. Tourism Economics, 29(1), 137–156.
• Gündüz, S. (2018). Yerel Halkın Turizm Algısını Belirlemeye Yönelik Alternatif Bir Ölçek Geliştirme: Karataş Destinasyonu Örneği. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 13(52), 343-357.
• Güneş, E., & Alagöz, G. (2018). Yerel Halkın Turizm Algısı: Erzincan’da Bir Araştırma. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (15), 409-442.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gürbüz, A. K., & Dağdeviren, A. (2007). Lisans Düzeyinde Turizm Eğitimi Veren Kurumların Ders Programlarının Fonksiyonel Açıdan İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(18), 157-167.
• Hall, C. M. (1989). The Definition and Analysis of Hallmark Tourist Events. GeoJournal, 19 (3), 263-268.
• İslam Ansiklopedisi. (2024). Şeb-i Arûs. Erişilen Adres (05.06.2024):https://islamansiklopedisi.org.tr/seb-i-arus#:~:text=D%C3%BC%C4%9F%C3%BCn%20gecesi%20anlam%C4%B1nda%20Mevl%C3%A2n%C3%A2%20Cel%C3%A2ledd%C3%AEn,gecenin%20y%C4%B1l%20d%C3%B6n%C3%BCmlerinde%20yap%C4%B1lan%20t%C3%B6ren.
• Jackson, L.A. (2008). Residents' Perceptions of the Impacts of Special Event Tourism, Journal of Place Management and Development, 1 (3), 240-255.
• Karaca, O. B., Yıldırım, O. & Çakıcı, A. C. (2017). Adana Uluslararası Portakal Çiçeği Karnavalına Katılan Ziyaretçilerin Algı ve Memnuniyetleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 222-239.
• Karakaş, A., & Şengün, H. İ. (2017). Yerel Halkın Turizm Faaliyetlerine Yönelik Tutumları. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 183-202.
• Karakaş, A., Demirkan, B., & Aslan, A. (2022). Bartın Halkının Turizme Bakış Açısı. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 444-462.
• Karaman, A., & Çiçekdağı, M. (2023). Genç Neslin Turizm Etkinliklerini Değerlendirmesi: Şeb-i Arûs Törenleri Örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 25(45), 1225-1243.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karipçin, Z., & Ateş, A. (2022). Kültürel Miras Temelli Turizmin Geliştirilmesinde Yerel Halkın Tutumu -Beyşehir Örneği, Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 17-34.
• Kitto, S. C., Chesters, J., & Grbich, C. (2008). Quality in Qualitative Research. Medical Journal of Australia, 188(4), 243-246.
• Kodaş, D., Arıca, R., Kafa, N., & Duman, F. (2022). Relationships Between Perceptions of Residents Toward Tourism Development, Benefits Derived from Tourism and Support to Tourism, Journal of Tourismology, 8(2), 255-280.
• Konya Valiliği (2024). Bir Konya Markası; “Şeb-i Arûs”, Erişilen Adres (06.06.2024): http://konya.gov.tr/bir-konya-markasi-seb-i-ars
• Kourkouridis, D., Frangopoulos, Y., & Kapitsinis, N. (2023). Socio-economic Effects of Trade Fairs on Host Cities from a Citizens' Perspective: The Case of Thessaloniki, Greece. International Journal of Event and Festival Management, 14(1), 113-133.
• Kozak, M. A. (2009). Akademik Turizm Eğitimi Üzerine Bir Durum Analizi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 1-20.
• Li, X., Kim, J.S., & Lee, T.J. (2021). Contribution of Supportive Local Communities to Sustainable Event Tourism. Sustainability, 13, 7853.
• Mohanty, P., Himanshi, & Choudhury, R. (2020). Events tourism in the eye of the COVID-19 storm: Impacts and implications. S. Arora & A. Sharma (Eds.), In Event tourism in Asian countries: Challenges and prospects (pp. 97-114). Apple Academic Press.
• Morgan, M. (2008). What Makes a Good Festival? Understanding the Event Experience, Event Management, 12(2), ss.81-93.
• Olcay, A., Döş, B., Sürme, M., & Düzgün, M. (2018). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Elektronik Öğrenmeye Hazır Bulunuşluklarını Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(2), 427-438.
• Ödemiş, M. (2023). Investigation of Bolu's Sustainable Tourism Development According to the Attitudes of Local people. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(3): 319-340.
• Özaltın Türker, G., & Türker, A. (2014). Yerel Halkın Turizm Etkilerini Algılama Düzeyi Turizm Desteğini Nasıl Etkiler: Dalyan Destinasyonu Örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges (Ejovoc), 4(1), 81-98.
• Özçoban, E. (2019). Kültür Turizmi Kapsamında Yabancı Ziyaretçilerin İslam Algısı: Şeb-i Arus Örneği. Toplum Bilimleri Dergisi, (23), 44-79.
• Özgürel, G., Alan, R., & Bingöl, Z. (2019). Yerel Kalkınmada Bir Araç Olarak Festivaller: Munzur Kültür ve Doğa Festivali, International Journal of Social and Economic Sciences, 5(2), 113– 121.
• Phuc, H. N., & Nguyen, H. M. (2023). The Importance of Collaboration and Emotional Solidarity in Residents’ Support for Sustainable Urban Tourism: Case Study Ho Chi Minh City. Journal of Sustainable Tourism, 31(2), 245-264.
• Polat, A. (2022). Nitel Araştırmalarda Yarı-Yapılandırılmış Görüşme Soruları: Soru Form ve Türleri, Nitelikler ve Sıralama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 161-182.
• Punch, K. F. (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş, (Çev.) Bayrak D., Arslan H. B. ve Z. Akyüz, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Sohn, H.K., Lee, T.J., & Yoon, Y. (2016) Relationship Between Perceived Risk, Evaluation, Satisfaction, and Behavioral Intention: A Case of Local Festival Visitors. Journal of Travel & Tourism Marketing, 33:1, 28-45.
• Şavkay, D. (2024). SPSS ile Cronbach’s Alpha Testi, Erişilen Adres (05.06.2024): https://www.spss-yardimi.com/spss-ile-cronbachs-alpha-testi/#:~:text=Cronbach's%20Alpha%20de%C4%9Feri%200%20ile,g%C3%BC%C3%A7l%C3%BC%20i%C3%A7%20tutarl%C4%B1l%C4%B1k%20oldu%C4%9Funu%20g%C3%B6sterir
• Şenel, P., Kalyoncu, M., & Demiral, G. N. (2022). Turist Rehberleri Rollerinin Yerel Mutfak Kültürü Bağlamında İncelenmesi, Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 10(2), 918-943.
• Tassiopoulos, D. (2005). Event Management: A Professional and Developmental Approach (2nd Editon), South Africa: Juta Academic.
• Uslu, F., & Demir, E. (2023). Nitel Bir Veri Toplama Tekniği: Derinlemesine Görüşme. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 40(1), 289-299.
• Yıldırım. A., & Şimşek. H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, A. N. (2020). Nitel Bir Araştırma Tekniği Olarak: Görüşme. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 6(56), 547-552.
• Zorlu, K., & Yılmaz, A. (2022). Weber’in Rasyonalitesi Perspektifinden Sakinlerin Turizme Karşı Algı ve Tutumları: Güzelyurt İlçesi (Aksaray) Örneğinde Ampirik Bir Analiz. Journal of Humanities and Tourism Research, 12 (1): 36-55.