Örgün öğretimden açık liseye geçiş nedenleri: Bir durum çalışması

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 194 - 237, 31.01.2023

Ertuğ Can , Alper Sakallı

https://doi.org/10.51948/auad.1214224

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, veli ve öğrenci görüşlerine göre örgün öğretimde öğrenim gören ortaöğretim öğrencilerinin açık liseye geçiş nedenlerini incelemektir. Araştırma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Kırklareli ili merkez ilçede açık liseye geçiş yapan 10 öğrenci ile 10 farklı öğrencinin velisinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu ile yüz yüze görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, örgün öğretimden açık liseye geçişteki önemli etkenlerden biri merkezî üniversite sınavıdır. Öğrenciler, özellikle lisenin son yılında sınava daha iyi hazırlanabilmek için açık liseye geçiş yapmaktadır. Buna gerekçe olarak, açık lisenin avantajlı, okulun verimsiz, zaman kaybı ve yorgunluk sebebi olduğunu göstermektedirler. Veliler öğrencilerin açık liseye geçmesini genel olarak desteklemekte ve öğrenciyi açık liseye yönlendirmeyi olumlu bulmaktadır. Araştırmanın sonuçlarına göre, örgün öğretim kurumlarında yürütülen eğitim öğretim faaliyetleri ile merkezî sınavlar arasında bir denge kurulması önerilebilir. Ayrıca örgün öğretimden açık öğretim sistemine geçişe neden olan faktörler göz önünde bulundurularak lise son sınıf öğretim programı yeniden düzenlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Örgün öğretim, açık liseye geçiş, merkezi sınavlar, örgün öğretim terki

Teşekkür

iyi çalışmalar

Kaynakça

• Adıyaman, Z. (1997). Açıköğretim lisesi öğrencilerinin öğrenimi terk etme nedenleri ve öneriler. (Yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aktaş Salman, U. (2018, 28 Mart). Uzun hikaye-okuldan uzakta. https://www.egitimreformugirisimi.org/uzun-hikaye-okuldan-uzakta/
• Atalay, F. (2017, 28 Eylül). Sömürüye “açık lise”. www.cumhuriyet.com.tr
• Avrupa Komisyonu/EACEA/Eurydice/Cedefop. (2014). Avrupa'da eğitim ve öğretimde okul teriyle mücadele: Stratejiler, politikalar ve önlemler. Eurydice ve Cedefop Raporu. Lüksemburg: Avrupa Birliği Yayınlar Ofisi.
• Bakioğlu, A. ve Bahçeci, M. (2010). Velilerin okul imajına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 31(31), 25-55.
• Belen, A., Kandak, M., Demir, E., Çekin, B., Demir, M. ve Kandak, D. (2021). Açık lise öğrencilerinin görüşleri doğrultusunda açık liseyi tercih nedenlerinin belirlenmesi: Ermenek örneği. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi, 3(6), 99-114.
• Boz Yüksekdağ, B. (2016). Açık ve uzaktan eğitimde öğrenme. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi(AUAd), 2(4), 127-138.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sınavlar üzerine düşünceler. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 345-356.
• Can, E. (2019). Türk eğitim sistemi: Ulusal göstergeler. 1. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, bildiri özetleri içinde (s.36-43). 4-6 Ekim 2019, İzmir.
• Can, E. (2017). Öğrenci görüşlerine göre merkezî sınavların etkilerinin belirlenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(58), 108-122.
• Can, E. (2010). Türk eğitim sisteminde merkezî sınavların yeri. 19. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında sunulan sözlü bildiri. Bildiri özetleri içinde (s.27-28). 16-18 Eylül 2010, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi, Lefkoşa/Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti.
• CNN TÜRK. (2022, 26 Aralık). Açık liseye geçiş zorlaşıyor. https://www.cnnturk.com/video/egitim/lise/acik-liseye-gecis-zorlasiyor
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni, nitel, nicel ve karma yöntem araştırmaları. (Çev. Ed. Selçuk Beşir Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Çakır, R. ve Çolak, C. (2019). Lise öğrencilerinin okul terki riskine ilişkin görüşleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 269-286.
• Çam Tosun, F. ve Bayram, A. (2015). Açık öğretim lisesinde artış: Kadın öğrenciler. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 13(49), 84-99.
• Çeliktaş, M. H. ve Yüksel, H. (2020). Gençlerin örgün eğitimi terk etme nedenleri: Kütahya’da çalışan çırak gençler üzerine bir inceleme. Bedriye Tunçsiper ve Dilek İnan (Ed.), Beşerî bilimler ekseninde güncel araştırmalar: kuramlar, kavramlar, uygulamalar. (1. Baskı). İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Çetinkaya, S. ve Demirel, B. (2022). Öğrencilerin açık öğretim lisesini tercih nedenleri ve açık öğretim lisesi hizmetlerine yönelik görüşleri (Erzin Örneği). Halil Kamışlı (Ed.). Research in Social Sciences, Volume II, 79. İzmir: Duvar Yayınları.
• Çuhadar Öncü, E. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinin açık öğretim lisesine geçiş nedenlerine ilişkin öğrenci, okul yöneticisi, öğretmen ve veli görüşleri. (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirel, Ö. ve Kaya Z. (2013). Eğitim bilimine giriş (8. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dirik, H. (2020). Ortaöğretim kurumlarında okul terkinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi/Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çanakkale.
• Eryılmaz Ballı, F. ve Kartal, S. (2020). Okul terki araştırmaları: Sistematik bir analiz çalışması. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 257-278.
• ERG. (2018). Eğitim izleme raporu 2017-2018 yönetici özeti. https://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/EIR_YoneticiOzeti-1.pdf
• Fox Haber. (2022, 2 Ekim). Eğitimin açığı. Çalar Saat Hafta Sonu. https://www.youtube.com/watch?v=pmn5z1O5hGo&ab_channel=FOXHaber Erişim tarihi: 28 Kasım 2022.
• Güler, C. (2017). Açık ve uzaktan öğrenmede bireysel farklılık olarak yaş. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi(AUAd), 3(3), 125-145.
• Gümüş, A. (2021). Örgün eğitimden kopuş. Evrensel. https://www.evrensel.net/haber/446721/orgun-egitimden-kopus
• Habertürk. (2022, 27 Eylül). Öğrencilerden YKS formülü: Açık lise. https://www.youtube.com/watch?v=LVfM5F2JnRc&ab_channel=Habert%C3%BCrkTV, Erişim tarihi: 28 Kasım 2022.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. (36. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, F. (2019). Ortaöğretim kademesinde örgün eğitim dışına çıkma durumunun çeşitli değişkenler açısından analizi (Malatya ili örneği). (Yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Kekeç, K. ve Üstün, A. (2022). Açık Öğretim Lisesinde öğrenim gören öğrencilerin eğitimde karşılaştıkları sorunların akademik başarılarına etkileri. International Academic Social Resources Journal, 7(39), 722-731.
• Kutlu, Ö. (2001). Ergenlerin üniversite sınavına ilişkin kaygıları. Eğitim ve Bilim, 26(121), 12-21.
• MEB. (2018). Güçlü yarınlar için 2023 eğitim vizyonu. Millî Eğitim Bakanlığı. https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf
• MEB. (2021a). Resmî istatistikler. https://sgb.meb.gov.tr/www/resmi-istatistikler/icerik/64
• MEB. (2021b). Açık öğretim sistemi. http://aol.meb.gov.tr/www/acikogretim-sistemi/icerik/218
• Sabah. (2021, 7 Aralık). Örgün öğretimden açık öğretime geçiş-örgün öğretim nedir, açık öğretime geçiş şartları nelerdir? www.sabah.com.tr, Erişim Tarihi: 12 Aralık 2022
• Sözer, Y. (2017). Mesleki açık öğretim lisesi öğrencilerinin örgün eğitim dışında olma nedenlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 493-507.
• Şahin, B. ve Uysal, M. (2017). Açık öğretim lisesinin yetişkin eğitiminde katılım sorunsalı bağlamında incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 50(1), 127-159.
• Taylı, A. (2008). Eğitim sisteminde önemli bir sorun: Okulu bırakma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 89-101.
• TEDMEM. (2019). 2018 eğitim değerlendirme raporu. (TEDMEM Değerlendirme Dizisi 5). Ankara: Türk Eğitim Derneği.
• TED. (2010). Ortaöğretime ve yükseköğretime geçiş sistemi özet rapor. Ankara: Türk Eğitim Derneği.
• Türkan, A. ve Çeliköz, N. (2018). Ortaöğretim öğrencilerine yönelik özel ders eğilim ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(2), 398-410.
• Uğur, S. ve Okur, M. R. (2016). Açık ve uzaktan öğrenmede etkileşimli video kullanımı. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi(AUAd), 2(4), 104-126.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, G. N. (2021). Van ilindeki orta öğretim öğrencilerinin açık liseye geçiş nedenleri. (Yüksek lisans tezi). Trabzon Üniversitesi/Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon.