Teachers’ Perception of Equality Scale: A Study of Validity and Reliability

Yıl 2020, Cilt: 53 Sayı: 2, 637 - 664, 01.08.2020

Orhun Kaptan

https://doi.org/10.30964/auebfd.644761

Öz

In this research Teachers’ Perception of Equality Scale (TPES) has been developed with the aim of measuring secondary school teachers’ perceptions of equality in their professions. In order to constitute the study group, 14 districts of the city of Istanbul were identified by using random sampling method and data have been acquired from 371 secondary school teachers working at secondary schools in these 14 districts. The data were acquired by using a TPES draft form on which 31 items were presented, and by using a personal information questionnaire that asked for demographic information under the titles of gender, teaching branch, years of seniority, education status and membership to a union. For the construct validity of the scale explanatory and confirmatory factor analyses were performed, and before these analyses were run, KMO Bartlett test was used to confirm item validity. For the crosscheck of the number of factors on the scale, Explanatory factor analysis (EFA) eigen values were compared to parallel analysis (PA) eigen values, and by extracting the factors whose EFA eigen values were lower than PA eigen values, it was proved that the number of the factors on the scale is four. Confirmatory factor analysis (CFA) was carried out with a set of data acquired from a separate study group which is consisted of 273 secondary school teachers from Şişli district of the city of Istanbul. A form with 18 items that were created through EFA was used as a tool to acquire data for the CFA. According to the studies carried out so as to test the reliability of the scale, Cronbach Alpha internal consistency coefficient of the whole test is ,87, Guttman Split Half internal consistency coefficient is ,81 and test-retest correlation coefficient is ,91. At the end of the studies, TPES has been developed with 18 items and four factors. Considering the studies on the field of equality in education have been centered on students rather than teachers, and also considering that these studies have mainly focused on the issue of equality of opportunities, the aim of this study is to fulfill a gap in the literature by developing a scale whose purpose is to measure the perception of equality among teachers.

Anahtar Kelimeler

Equality, perception of equality, equality among teachers, scale development

Öğretmen Eşitlik Algısı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Bu araştırmada ortaöğretim öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğinde algıladıkları eşitliğin ölçülmesi için Öğretmen Eşitlik Algısı Ölçeği (ÖEAÖ) geliştirilmiştir. Çalışma grubunun oluşturulması için İstanbul ilinden rastgele seçim yöntemi ile 14 ilçe belirlenmiş ve bu ilçelerdeki resmi ortaöğretim kurumlarında görev yapan 371 ortaöğretim öğretmeninden veri elde edilmiştir. Bu öğretmenlerden veri toplamak için 31 maddeden oluşan ÖEAÖ taslak formu ve demografik bilgiler için cinsiyet, branş, meslekte çalışma süresi eğitim durumu ve sendika üyeliği sorularından oluşan bir kişisel bilgiler anketi kullanılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri (AFA ve DFA) kullanılmış, bu analizlerden önce KMO Bartlett testi ile madde geçerliği test edilmiştir. Ölçeğin faktör sayısının sağlamasının yapılması için AFA özdeğerleri ile paralel analiz özdeğerleri karşılaştırılmış ve özdeğerleri paralel analiz özdeğerlerinden düşük olan faktörler çıkarılarak ölçeğin dört boyutlu bir yapısının olduğu anlaşılmıştır. DFA ise 273 öğretmenden oluşan ayrı bir veri seti ile yapılmıştır. AFA ile elde edilen 18 maddeden oluşan bir anket formu DFA için veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Güvenirlik çalışmalarına göre ölçeğin geneli için Cronbach Alfa katsayısı .87, Guttman iki yarı katsayısı .81 ve test tekrar test korelasyonu .91 olarak bulunmuştur. Çalışmaların sonunda ÖEAÖ 18 madde ve dört boyuttan oluşan bir ölçek biçimine gelmiştir. Eğitimde eşitlik konusunda yapılan çalışmaların daha çok öğrencileri merkeze aldığı ve fırsat eşitliği kavramı üzerine yapıldığı göz önüne alınarak öğretmenler arasındaki eşitlik algısını anlamayı hedefleyen bir ölçme aracının geliştirilmesi ile alanyazındaki boşluğu doldurmak araştırmanın amacını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eşitlik, eşitlik algısı, öğretmenler arasında eşitlik, ölçek geliştirme

Kaynakça

• Aristoteles (2017). Politika (Çev. Akderin, F.). İstanbul: Say
• Alarcón, D.; Sánchez, J.A.; De Olavide, U. Assessing convergent and discriminant validity in the ADHD-R IV rating scale: User-written commands for Average Variance Extracted (AVE), Composite Reliability (CR), and Heterotrait-Monotrait ratio of correlations (HTMT). In Composite Reliability (CR), and Heterotrait-Monotrait Ratio of Correlations (HTMT), Proceedings of the Spanish Stata Meeting, Madrid, Spain, 22 October 2015; Pablo de Olavide University: Sevilla, Spain, 2015; ss. 1–39
• Ahval, S. (2015). Yönetici Branşının Okuldaki Branşdaşları Üzerindeki Etkileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Avcı, Y.E. (2015) Öğretmenlerin Kültürel Sermaye Yeterliliklerinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Gaziantep
• Başaran, İ.E. (2000). Eğitim Yönetimi. Ankara: Feryal Matbaası
• Biroğul, H. K. (2015) Farklı Branş Öğretmenlerinin Akademik İyimserlikleri ile Mesleki Benlik Saygıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Düzce.
• Bourdieu, P., ve Passeron, J. (2015). “Yeniden Üretim”. Ankara: Heretik
• Bordro No: 405180008937300003” İstanbul İli Şişli İlçesi Maçka Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 2019 yılı Eylül ayına ait “Aylık fazla / ilave çalışma ücret bordrosu”. Maçka Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Muhasebe Bürosu Arşivi
• Brown, T. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. Newyork: Guildford Publications, Inc.
• Buluç, B. (1997). İlköğretim İkinci Kademe Okullarda Eğitimde Fırsat ve İmkan Eşitliği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi 3 (1), s.11-21
• Bursalıoğlu, Z. (2015). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Akademi
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Güz, sayı: 32, s. 470 – 483.
• Cırık, İ. (2008). Çok Kültürlü Eğitim ve Yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 34 (34), s. 27 - 40
• Durkheim, E. (2018). Toplumsal İşbölümü. İzmir: Cem
• Deniz, Ç. (2017). Farklı Branş Öğretmenlerinin Duygusal Zeka Özelliği ile Mesleki Benlik Saygıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı. İstanbul.
• Erdoğan, İ. (2015) Eğitimde Değişim Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K. & Sanisoğlu, Y. (2013). Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2013;33(1):210-23. doi: 10.5336/medsci.2011-26747
• Ferreire, F.H.G., & Gignoux, J. (2010). Eğitimde Fırsat Eşitsizliği: Türkiye Örneği. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı
• Freire, P. (2018) Ezilenlerin Pedagojisi. (17. Basım. İlk Basım: 1991) (Çev: Hattatoğlu, D. & Özbek, E.) İstanbul: Ayrıntı
• Gökalp, S. (2018) Okul Yöneticilerinin Kültürel Sermaye Yeterliliklerinin ve Kültürel Liderlik Rollerini Yerine Getirme Düzeylerinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Gaziantep.
• Holsinger, D. ve Jacob, J. (2008). Inequality in Education: Comparative and International Perspectives. Hong Kong: Comparative Research Centre.
• Hooper, D., Coughlan, J. ve Mullen, M. (2008). Structural equation modeling: Guidelines for determining model fit.The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60
• Hu, L. & Bentler, P.M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: conventional criteriaversus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6 (1), 1-55. Doi:10.1080/10705519909540118.
• Kahveci, G. (2015) Okullarda Örgüt Kültürü, Örgütsel Güven, Örgütsel Yabancılaşma ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkiler. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi Teftişi ve Planlaması ve Ekonomisi Anabilim Dalı
• Kline, B. R. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (Second edit). NY: The Guilford Press
• Kılıç, B. (2018) Ruhsal Liderlik, Örgüt Kültürü ve Örgütsel Sessizliğin Okul Başarısına Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eskişehir
• Koski, W., & Horng, E.L. (2007). Curbing or Facilitating Inequality? Law, Collective Bargaining, and Teacher Assignment Among Schools in California. Getting Down to Facts
• Marx, K. (2017). 1844 El Yazmaları (11. Baskı. 1. Baskı:2010). İstanbul: İletişim
• McLaren, P (2011). “Okullarda Yaşam, Eleştirel Pedagojiye Giriş. Ankara: Anı
• Mercik, V. (2015). Eğitimde Fırsat Eşitliği, Toplumsal Genel Başarı ve Adalet İlişkisi: PISA Projesi Kapsamında Finlandiya ve Türkiye Deneyimlerinin Karşılaştırması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı , Balıkesir.
• Özdamar, K. (1999) Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi 1. Kaan Kitabevi, Eskişehir
• Özsoy, S. (2002). Yükseköğretimde Hakkaniyet ve Eşitlik Sorunsalı: Türkiye’deki Finansal Yapıyla İlgili bir çözümleme. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Planlaması Anabilim Dalı, Ankara
• Platon (2019). Devlet. (38. Basım. İlk Basım: 1962 İstanbul: Remzi) (Çev. Eyuboğlu, S. & Cimcoz, M.A.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Polat, S. Ve Celep, C. (2008). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven, Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, Sayı 54, s. 307 – 331.
• Polat, S. (2012) Okul Müdürlerinin Çok Kültürlülüğe İlişkin Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 42 (42), s.334 – 343
• Rankin, H., & Aytaç, I. (2010). Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları: Eşitsizlikler Mücadeleler Kazanımlar. Durudoğan, H., Gökşen, F., Oder, B. & Yükseker, D. (Der.) içinde, Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Araştırma Sonuçları ve Düşündürdükleri (ss. 281 – 291). İstanbul: Koç Üniversitesi
• Raubenheimer, J. (2004). An item selection procedure to maximise scale reliability and validity. Journal of IndustrialPsychology, 30(4), 59-64.
• Rousseau, J.J. (2002). İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı. İstanbul: Say
• Sarıer, Y. (2010). Ortaöğretime Giriş Sınavları (OKS-SBS) ve PISA Sonuçları Işığında Eğitimde Fırsat Eşitliğinin Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 11 (3), s. 107-129
• Stewart, F. (2009). Horizontal Inequalities as a cause of conflict. Bradford Development Lecture
• Stromquist, Nelly P. (2004): Inequality as a Way of Life: Education and Social Class in Latin America. Pedagogy, Culture & Society, Vol.12, No.1, pp.95-120.
• Şenel, A. (1970). Eski Yunan’da Eşitlik ve Eşitsizlik Üstüne. Ankara: AÜSBF Yayınları No.307
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. (Mustafa Baloğlu, Çev. Ed.).Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Tan, M. (1987) Eğitsel Fırsat Eşitliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 20 (1).
• Tezbaşaran, A. (2008). Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu. Üçüncü Sürüm e-kitap. https://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_%C3%96l%C3%A7ek_Haz%C4%B1rlama_K%C4%B1lavuzu
• Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications. (firstedit). Washington: American Psychological Association.
• Toprakçı, E. (2001) İşbölümü Açısından Okulu Diğer Örgütlerden Ayıran Özellikler. Eğitim ve Bilim. 26 (122), s. 3-10
• Toytok, E. H. (2014) Öğretmen Algılarına Göre Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Örgüt Kültürü Üzerine Etkisi: Düzce İli Örneği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, Bolu.
• Tunç, S. (1969). Türkiye’de eğitim eşitliğini engelleyen etkenler. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Tural, N. (2002). “Eğitim Finansmanı” Ankara: Anı
• Turner, B (2013). Eşitlik (4. Baskı. İlk Baskı:1997). Ankara: Dost
• Yılmaz, K. (2010). Devlet Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (1), s. 579 – 616.
• “Serbest Kıyafet eylemimiz Devam Ediyor”, ebs.org.tr’de http://www.ebs.org.tr/manset/4688/serbest-kiyafet-eylemimiz-kararlilikla-devam-ediyor ET: 06/02/2019 00:24